«Μια φωνή μπορεί να αγνοηθεί – μια χορωδία δύσκολα» – Γιατί μιλούν τώρα οι καλλιτέχνες για τη Γάζα;

Στην πρεμιέρα της νέας ταινίας Downton Abbey στο Λονδίνο ο ηθοποιός της ταινίας Χιου Μπόνεβιλ έκανε μια απροσδόκητη πολιτική τοποθέτηση, ο οποίος καταδίκασε δημόσια την εμπόλεμη κατάσταση στη Γάζα και «ό,τι πρόκειται να γίνει εκεί», τονίζοντας ότι η διεθνής κοινότητα «πρέπει να κάνει περισσότερα για να την αποτρέψει».

Η παρέμβασή του δεν ήταν μεμονωμένη, αλλά εντάσσεται σε ένα κύμα καλλιτεχνών και πολιτιστικών προσωπικοτήτων που αισθάνονται όλο και πιο έντονα την ανάγκη να μιλήσουν για την παλαιστινιακή τραγωδία. Σε έναν κατάλογο που ξεπέρασε τις 1.200 υπογραφές, ηθοποιοί, όπως οι Ολίβια Κόλμαν, Μαρκ Ράφαλο και Έιμι Λου Γουντ, υπέγραψαν πρόσφατα ότι δεν θα συνεργάζονται με ισραηλινά κινηματογραφικά ιδρύματα, καταγγέλλοντας γενοκτονία και απαρτχάιντ.

«Πάρα πολλοί άνθρωποι φοβούνταν μήπως πουν το λάθος πράγμα, αλλά τώρα συνειδητοποιούν ότι και η σιωπή είναι μια δήλωση.»

View this post on Instagram

A post shared by Misan Harriman (@misanharriman)

«Η ουδετερότητα δεν θα έπρεπε να αποτελεί επιλογή»

Παράλληλα, καλλιτέχνες από διαφορετικούς χώρους – από τον νικητή της Eurovision JJ μέχρι τον ποδοσφαιριστή Μοχάμεντ Σαλάχ – αξιοποιούν τις πλατφόρμες τους για να εκφράσουν την αλληλεγγύη τους στους Παλαιστίνιους. Η μουσικός PinkPantheress υπογραμμίζει, μιλώντας στον Guardian, ότι «η σιωπή είναι κι αυτή μια δήλωση» και ότι οι δημιουργοί έχουν ευθύνη να ενισχύσουν το αίτημα για δικαιοσύνη.

«Πάρα πολλοί άνθρωποι φοβούνταν μήπως πουν το λάθος πράγμα, αλλά τώρα συνειδητοποιούν ότι και η σιωπή είναι μια δήλωση», είπε η μουσικός, η οποία θεωρεί ότι βρισκόμαστε σε ένα κρίσιμο σημείο καμπής στη συζήτηση για τη Γάζα. «Υπήρξε αυτή η μετατόπιση, όπου οι καλλιτέχνες βλέπουν ότι οι πλατφόρμες τους έχουν πραγματικά σημασία – και ότι είναι δική τους ευθύνη να ενισχύσουν το κάλεσμα για δικαιοσύνη. Η ουδετερότητα δεν θα έπρεπε να αποτελεί επιλογή.»

Together for Palestine

Αυτή η μεταστροφή αποτυπώνεται στη μεγάλη συναυλία Together for Palestine, που θα πραγματοποιηθεί στις 17 Σεπτεμβρίου στο Wembley Arena με χωρητικότητα 12.500 ατόμων. Τα έσοδα θα διατεθούν στη φιλανθρωπική οργάνωση Choose Love για ανθρωπιστική βοήθεια στη Γάζα. Η εκδήλωση, που εξαντλήθηκε σε λίγες ώρες και χρειάστηκε 18 μήνες για να οργανωθεί, αποτελεί μία από τις σημαντικότερες καλλιτεχνικές πρωτοβουλίες υπέρ της Παλαιστίνης από το 2023.

Στο πρόγραμμα συμμετέχουν διεθνώς αναγνωρισμένα ονόματα όπως Massive Attack, Ντέιμον Άλμπαρν, Μπένεντικτ Κάμπερμπατς, Λούις Θερουξ, Bastille, Παλομά Φέιθ, Ριζ Άχμεντ, Portishead, Celeste και Jamie xx, αλλά και Παλαιστίνιοι καλλιτέχνες όπως ο Φαράζ Σουλεϊμάν και η Μάλακ Ματάρ. Σημαντικό ρόλο έχει και η παρουσίαση παλαιστινιακών έργων τέχνης, επιμελημένη από την Ες Ντέβλιν και τη Ματάρ, με δημιουργίες καλλιτεχνών που έχασαν τη ζωή τους σε ισραηλινές επιθέσεις.

View this post on Instagram

A post shared by Nai Barghouti | ناي البرغوثي (@naibarghoutiofficial)

Την οργάνωση υπογράφουν ο Μπράιαν Ίνο, η παραγωγός Τρέισι Σίγουορντ και ο ηθοποιός Χαλίντ Αμπντάλα. Ο Ίνο τονίζει ότι η εκδήλωση δεν είναι πολιτική συγκέντρωση αλλά «μια μέρα ελπίδας, κοινότητας και μνήμης», όπου Εβραίοι και Παλαιστίνιοι συνεργάζονται. Παράλληλα, παραδέχεται ότι μεγάλο μέρος της μουσικής βιομηχανίας σιώπησε επί δεκαετίες για την Παλαιστίνη από φόβο αντιποίνων, αλλά πλέον αυτό αλλάζει.

«Νομίζω ότι όλοι πλέον έχουν συνειδητοποιήσει ότι αυτό που συμβαίνει στη Γάζα είναι απολύτως αισχρό. Όποιες διφορούμενες σκέψεις μπορεί να είχαν πριν για τον πόλεμο, ξαφνικά εξαφανίστηκαν. Είναι ανήθικο και αποκρουστικό. Νομίζω πως πάνω σε αυτό το σημείο, τουλάχιστον, όλοι μπορούν να συμφωνήσουν.»

Ο Ίνο τονίζει ότι το Together for Palestine δεν είναι πολιτική συγκέντρωση. Αντίθετα, παρουσιάζεται ως μια ημέρα ελπίδας, κοινότητας και μνήμης. «Πολλοί από τους ανθρώπους που συμμετέχουν στη διοργάνωση της εκδήλωσης είναι Εβραίοι, μαζί με πολλούς Παλαιστίνιους επίσης», είπε ο Ίνο. «Θέλουμε να εκληφθεί ως μια περίσταση κατά την οποία οι άνθρωποι συνεργάζονται, ανεξάρτητα από την πίστη ή την εθνικότητά τους».

«Νομίζω ότι όλοι πλέον έχουν συνειδητοποιήσει ότι αυτό που συμβαίνει στη Γάζα είναι απολύτως αισχρό. Όποιες διφορούμενες σκέψεις μπορεί να είχαν πριν για τον πόλεμο, ξαφνικά εξαφανίστηκαν. Είναι ανήθικο και αποκρουστικό. Νομίζω πως πάνω σε αυτό το σημείο, τουλάχιστον, όλοι μπορούν να συμφωνήσουν.»

View this post on Instagram

A post shared by نزال ستديو (@nazzalstudio)

«Μια φωνή μπορεί να αγνοηθεί – μια χορωδία όμως δύσκολα»

Μία από τις Παλαιστίνιες που συμμετέχουν είναι η καλλιτέχνις Μάλακ Ματάρ, η οποία συνεργάζεται με τη διάσημη σκηνογράφο Ες Ντέβλιν για να επιμεληθεί μια επιλογή παλαιστινιακών έργων τέχνης για την εκδήλωση. Ορισμένα από αυτά θα είναι δημιουργίες καλλιτεχνών που σκοτώθηκαν στη διάρκεια της σύγκρουσης, όπως η Χέμπα Ζάκουτ, που σκοτώθηκε από ισραηλινή αεροπορική επιδρομή τον Οκτώβριο του 2023, και η Ντουνιγιάνα Αλ-Αμούρ, που σκοτώθηκε στο υπνοδωμάτιό της σε ηλικία μόλις 22 ετών. Η δεύτερη επίθεση από το Ισραήλ σημειώθηκε τον Αύγουστο του 2022, δηλαδή πολύ πριν την επίθεση της 7ης Οκτωβρίου 2023 στο μουσικό φεστιβάλ Supernova.

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη MALAK MATTAR | ملك مطر (@malakmattarart)

Ως κάποια που μεγάλωσε στη Γάζα και εξακολουθεί να έχει συγγενείς εκεί, είναι απογοητευτικό, λέει η Ματάρ, να βλέπει τη σιωπή πολλών συναδέλφων καλλιτεχνών και θεσμών στο Ηνωμένο Βασίλειο. «Ως καλλιτέχνις», λέει, «ξέρω τι σημαίνει να ακυρώνονται πράγματα επειδή μίλησες ανοιχτά. Μου έχουν ζητήσει να μην κάνω ομιλίες στις εκθέσεις μου. Αλλά πιστεύω ότι αυτή τη στιγμή ζούμε μια ισχυρή ιστορική καμπή, όπου οι άνθρωποι ενώνονται για να μιλήσουν ανοιχτά. Τη νύχτα της 17ης Σεπτεμβρίου θα νιώσουμε ένα μεγάλο κύμα αλληλεγγύης – και θα είναι εξίσου συγκινητικό όταν θα θυμηθούμε τους ανθρώπους που χάσαμε στη διάρκεια της γενοκτονίας».

Παρότι καλλιτέχνες όπως οι Kneecap αντιμετώπισαν έρευνες και πιέσεις για τις θέσεις τους, η δυναμική της συλλογικής δράσης φαίνεται να ενθαρρύνει περισσότερους να μιλήσουν. Όπως σημειώνει η PinkPantheress, «μια φωνή μπορεί να αγνοηθεί – μια χορωδία όμως δύσκολα».