Γιατί δεν έχει νόημα να φωνάζουμε στον σκύλο – Οι αρνητικές επιπτώσεις στον χαρακτήρα του

Συνηθίζουμε να φωνάζουμε στον σκύλο μας, όταν εκδηλώνει συμπεριφορές που δεν επιθυμούμε. Συμπεριφορές, όμως, που για εκείνον είναι φυσιολογικές.

«Αδιαμφισβήτητα, όσο χαριτωμένοι και αξιαγάπητοι κι αν είναι οι μικροί μας φίλοι, υπάρχουν στιγμές που μπορεί να μάς φτάσουν στα όρια μας. Τότε μπορεί να τούς φωνάξουμε. Γιατί πιστεύουμε ότι έτσι, θα τους συνετίσουμε. Και ότι θα κάνουν αυτό που εμείς θεωρούμε «σωστό», αναφέρει ο πιστοποιημένος θετικός εκπαιδευτής και τεχνικός συμπεριφοράς σκύλων, Μαρίνος Μπούτσης.

Η τιμωρία προκαλεί αρκετά προβλήματα στην ψυχολογία του σκύλου

Η τιμωρία μπορεί να έχει βραχυπρόθεσμα αποτέλεσμα, αλλά στην πραγματικότητά η συμπεριφορά υποβόσκει

Μπορούν, όμως, οι φωνές και η τιμωρία, να κάνουν τον σκύλο να καταλάβει πού έφταιξε; Και γιατί ο άνθρωπός του αντιδρά με αυτή τη συμπεριφορά;

Γιατί ο σκύλος δεν μπορεί να κατανοήσει τις φωνές και την τιμωρία

Αρχικά, όπως λέει ο κ. Μπούτσης, ας εξετάσουμε δύο ενδεικτικά σενάρια.

Γυρίζουμε σπίτι. Βλέπουμε ότι ο σκύλος μας έχει κάνει κάποια ζημιά. Αρχίζουμε να τού φωνάζουμε, πιστεύοντας ότι θα κατανοήσει ότι έκανε κάτι κακό. Τι συμβαίνει, όμως, στα αλήθεια; Ο σκύλος αδυνατεί να συνδέσει το αίτιο με το αποτέλεσμα, όταν το χρονικό διάστημα που έχει μεσολαβήσει είναι μεγάλο. Συνεπώς, το μόνο που θα καταλάβει, είναι ότι, για κάποιο λόγο, βρισκόμαστε σε ένταση. Την οποία θα μεταφέρουμε και στον σκύλο μας, χωρίς να καταλαβαίνει τον λόγο. Με αποτέλεσμα να του προκαλέσουμε φόβο, άγχος και σύγχυση.

«Τώρα, στην περίπτωση που ο σκύλος μας γαβγίζει και τού φωνάζουμε να σταματήσει. Στην πραγματικότητα, ο σκύλος εκείνη τη στιγμή θα καταλάβει πως συμμετέχουμε στην ένταση που έχει. Οπότε, δικαιολογείται η αντίδραση του γαβγίσματος στον εγκέφαλό του. Ή θα τρομάξει, επειδή δεν καταλαβαίνει γιατί είμαστε εκνευρισμένοι, και θα «χαμηλώσει τους τόνους». Αλλά, δεν θα έχει κατανοήσει γιατί δεν πρέπει να γαβγίζει», διευκρινίζει ο κ. Μπούτσης.

Φυσικά, όπως λέει, θα επαναλάβει την ανεπιθύμητη συμπεριφορά, όταν δεν θα είμαστε μπροστά.

Επίσης, ο κ. Μπούτσης επισημαίνει ότι η ανεπιθύμητη και παράλογη για εμάς συμπεριφορά έχει πάντα εξήγηση, καθώς καλύπτει κάποια ανάγκη του σκύλου μας.

Κάτι αντίστοιχο συμβαίνει, σύμφωνα με τον ειδικό, και όταν τον πιάνουμε «επ’ αυτοφώρω» να κάνει κάποια ζημιά. Φωνάζοντας, μεταδίδουμε μόνο ένταση, με αποτέλεσμα ο σκύλος να μην κατανοεί τον λόγο.

Τι αντίκτυπο έχουν οι φωνές και η τιμωρία στον σκύλο

Πλήθος ερευνών, όπως επισημαίνει ο κ Μπούτσης, έχουν δείξει τον αρνητικό αντίκτυπο της τιμωρίας στην εκπαίδευση και στην ψυχολογία των σκύλων. Και γενικά στα ζώα.

«Η τιμωρία προκαλεί αρκετά προβλήματα στην ψυχολογία του σκύλου. Η αποφυγή, η φυγή, η επιθετικότητα, η απάθεια, είναι όλα επακόλουθα της.
«Συνήθως, τα ζώα προσπαθούν να αποφύγουν την πηγή της τιμωρίας.

Στην περίπτωση που ο σκύλος δεν μπορεί να αποφύγει την τιμωρία, ενδέχεται να φτάσει στο σημείο να επιτεθεί.

Αν δεν προκύψει επιθετικότητα ή αποφυγή, η τιμωρία μπορεί να προκαλέσει απάθεια», επισημαίνει ο εκπαιδευτής.

Επίσης, όπως λέει, ένας σκύλος μπορεί να συνδέσει την τιμωρία του με ένα άλλο ερέθισμα. Δηλαδή, μπορεί να πάει με χαρά να πλησιάσει ένα παιδάκι και εμείς να του φωνάξουμε. Τότε, μπορεί να συνδέσει το παιδάκι με την τιμωρία.

Η τιμωρία μπορεί να έχει βραχυπρόθεσμα αποτέλεσμα, σύμφωνα με τον κ. Μπούτση, αλλά στην πραγματικότητά η συμπεριφορά υποβόσκει. Και μπορεί να εκδηλωθεί μελλοντικά, πιο ενισχυμένη.

Η τιμωρία, επίσης, μπορεί να κάνει τον σκύλο μας άτολμο και άβουλο. Ουσιαστικά, αλλοιώνει την προσωπικότητα, τον χαρακτήρα του σκύλου μας και δεν σέβεται τη φύση του.

«Επιπλέον, το τι είναι τιμωρία, είναι σχετικό για κάθε σκύλο. Για παράδειγμα, μπορεί εμείς να τού φωνάζουμε, επειδή ανέβηκε στον καναπέ, αλλά εκείνος να το θεωρεί επιβράβευση, καθώς κέρδισε την προσοχή μας.
Ειδικά εάν τιμωρούμε ένα κουτάβι, η ρήξη στη σχέση μας μπορεί να είναι ανεπανόρθωτη», επισημαίνει ο κ. Μπούτσης.

Τι μπορούμε να κάνουμε

Πρωταρχικό μας μέλημα, σύμφωνα με τον κ. Μπούτση, είναι η πρόληψη. Δηλαδή, να μεριμνήσουμε ώστε να αποφεύγονται οι συνθήκες που προκαλούν στον σκύλο μας ανεπιθύμητες συμπεριφορές.

«Η εκμάθηση εναλλακτικών συμπεριφορών με θετική ενίσχυση αποτελεί τον πιο σίγουρο και ασφαλή τρόπο, ώστε να έχουμε τα επιθυμητά αποτελέσματα.
Για παράδειγμα, όλοι καταλαβαίνουμε πως ένας σκύλος δεν μπορεί ταυτόχρονα να πηδά πάνω στον κόσμο και να κάθεται. Άρα, θα ενισχύσουμε την επιθυμητή συμπεριφορά του. Δηλαδή, να κάθεται όταν τον πλησιάζουν. Ωστόσο, είναι πάντα σημαντικό, να εντοπίσουμε τα αίτια που προκαλούν τις συμπεριφορές αυτές. Και να μην έχουμε παράλογες απαιτήσεις!», τονίζει ο κ. Μπούτσης.

Και καταλήγει: «Μόνο έτσι θα μπορέσουμε να αποφύγουμε την έλλειψη επικοινωνίας, την τραυματισμένη εμπιστοσύνη του σκύλου μας, τον φόβο, το άγχος και τη σύγχυση».

Ο πιστοποιημένος θετικός εκπαιδευτής και τεχνικός συμπεριφοράς σκύλων, Μαρίνος Μπούτσης

● Ο κύριος Μαρίνος Μπούτσης μαθήτευσε δίπλα στον Antoine Raymond. Με εμπνευστές τους Βob Βailey, Turid Rugaas και Γιάννη Aραχωβίτη προσπαθεί να μεταλαμπαδεύσει αυτό που ονομάζουμε επιστημονική εκπαίδευση σκύλων.

Έχει αριστεύσει στους τομείς:
• Θετική εκπαίδευση και τεχνικός συμπεριφοράς σκύλων
• Ψυχολογία σκύλων

Είναι μέλος του Ελ.Σ.Ε.Σ.Σ – Ελληνικός Σύλλογος Εκπαίδευσης και Συμπεριφοράς Σκύλων.

Και όπως λέει: «Η αγάπη μου για τα ζώα και η αγωνία να κατανοήσω τον τρόπο σκέψης τους με οδήγησε στην επαγγελματική ενασχόληση με τον χώρο της εκπαίδευσης και της ψυχολογίας των σκύλων».

Έχει φοιτήσει στο Πανεπιστήμιο Πατρών στο Τμήμα Φυσικής.