Τι γνωρίζουμε για το διαστρικό αντικείμενο που επισκέπτεται το Ηλιακό Σύστημα – Νέες εικόνες

Δύο από τα ισχυρότερα τηλεσκόπια του κόσμου επιστρατεύτηκαν τις τελευταίες ημέρες για να κατασκοπεύσουν έναν επισκέπτη από άλλο άστρο, μόλις το τρίτο διαστρικό σώμα που έχει γίνει αντιληπτό να περνά μέσα από το Ηλιακό Σύστημα.

Το αντικείμενο «3I/ATLAS», ένας κομήτης με διάμετρο γύρω στα 10 χιλιόμετρα που δείχνει να προέρχεται από το κέντρο του Γαλαξία, απαθανατίστηκε από το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble και το νέο αμερικανικό τηλεσκόπιο Vera Rubin που εγκαινιάστηκε πριν από λίγες εβδομάδες στη Χιλή.

Ο σπάνιος διαστρικός επισκέπτης είναι ορατός μόνο ως κουκκίδα σε απόσταση περίπου 520 εκατομμυρίων χιλιομέτρων από τη Γη, ωστόσο η πορεία του καθιστά σαφές ότι δεν κινείται σε τροχιά από τον Ήλιο αλλά θα τον προσπεράσει τον Οκτώβριο για να χαθεί ξανά στον διαστρικό χώρο.

Το διαστρικό αντικείμενο κινείται με την εντυπωσιακή ταχύτητα των 60 χιλιομέτρων το δευτερόλεπτο και θα πλησιάσει τον Αύγουστο τη Γη σε ελάχιστη απόσταση 150 εκατομμυρίων χιλιομέτρων, περίπου όσο απέχει ο Ήλιος.

Ο κομήτης 3I/ATLAS σε εικόνα του Hubble στις 21 Ιουλίου ( David Jewitt/NASA/ESA/Space Telescope Science Institute )

Κοσμικό απολίθωμα

Το αντικείμενο ανακαλύφθηκε στις αρχές Ιουλίου από τηλεσκόπιο του δικτύου ATLAS της NASA που επαγρυπνεί για δυνητικά επικίνδυνους αστεροειδείς.

Ήδη από το πρώτο 24ωρο μετά την ανακάλυψη, παρατηρήσεις της ευρωπαϊκής διαστημικής υπηρεσίας ESA έδειξαν ότι το αντικείμενο αφήνει πίσω του μια αχνή ουρά καθώς πλησιάζει τον Ήλιο, ένδειξη πως πρόκειται για κομήτη -μια μάζα από πάγο και σκόνη που σχηματίστηκε στις παρυφές ενός μακρινού πλανητικού συστήματος.

Πλησιάζει από την κατεύθυνση του κέντρου του Γαλαξία, μια περιοχή που φιλοξενεί άστρα πολύ αρχαιότερα από τον Ήλιο. Ο κομήτης έχει πιθανή ηλικία έως 7 δισεκατομμυρίων ετών, ενώ η ηλικία του Ηλιακού Συστήματος περιορίζεται στα 4,6 δισεκατομμύρια χρόνια.

Ο κομήτης 3I/ATLAS (γαλάζιο) ακολουθεί μια υπερβολική τροχιά που το οδηγεί έξω από το Ηλιακό Σύστημα (CSS, D. Rankin / CC BY-SA 4.0)

Μελέτη που παρουσιάζεται ως προδημοσίευση στο αποθετήριο arXiv, βασισμένη σε παρατηρήσεις με τηλεσκόπια στη Χαβάη και τη Χιλή, δείχνει να επιβεβαιώνει ότι το 3I/ATLAS αποτελείται κυρίως από πάγο νερού και περιέχει οργανικά μόρια και πυριτικά ορυκτά.

«Το 3I/ATLAS είναι ενεργός κομήτης. Η κόμη του είναι ξεκάθαρη και πιθανότατα περιέχει σημαντικές ποσότητες πάγου νερού» δήλωσε στο Space.com ο Μπιν Γιανγκ του Πανεπιστημίου Diego Portales στη Χιλή, επικεφαλής της μελέτης.

Σε μια δεύτερη μελέτη που αναρτήθηκε στο arXiv, ομάδα 200 και πλέον αστρονόμων εντοπίζει εικόνες του 3I/ATLAS στο σετ δεδομένων του τηλεσκοπίου Vera Rubin. Οι υπολογισμοί δείχνουν ότι ο πυρήνας του κομήτη έχει διάμετρο γύρω στα 11 χιλιόμετρα.

Εικόνες συγκεντρώθηκαν τις προηγούμενες ημέρες και με το Hubble.

Hubble Space Telescope images of interstellar comet 3I/ATLAS are out! These were taken 5 hours ago. Plenty of cosmic rays peppering the images, but the comet’s coma looks very nice and puffy. Best of luck to the researchers trying to write up papers for this… archive.stsci.edu/proposal_sea… 🔭

[image or embed]

— astrafoxen (@astrafoxen.bsky.social) July 22, 2025 at 12:28 AM

Τα δεδομένα δείχνουν ότι το 3I/ATLAS είναι μακράν ο μεγαλύτερος και ταχύτερος από τους τρεις διαστρικούς επισκέπτες στα χρονικά της αστρονομίας.

Πρώτος ήταν ο «Οουμουαμούα» που ανακαλύφθηκε το 2017 και ενέπνευσε θεωρίες περί εξωγήινου σκάφους, πριν τελικά αποδειχθεί πως ήταν υπόλειμμα κομήτη ή θραύσμα ενός μεγαλύτερου αντικειμένου. Ο δεύτερος ήταν ο κομήτης 21/Borisov  το 2019.

Οι ανακαλύψεις της τελευταίας δεκαετίας είναι ενδεικτικές της προόδου στην τεχνολογία των τηλεσκοπίων.

Οι αστρονόμοι ελπίζουν ότι το τηλεσκόπιο Vera Rubin της NASA, το οποίο θα σαρώνει ολόκληρο τον ουρανό του νοτίου ημισφαιρίου κάθε λίγες ημέρες, θα εντοπίσει έως και 50 διαστρικά αντικείμενα την επόμενη δεκαετία.