Η Ζόφια Ρίντετ φωτογράφησε κάθε νοικοκυριό στην Πολωνία για 20 χρόνια – «Κοινωνιολογικό Αρχείο»
Η Πολωνή φωτογράφος Ζόφια Ρίντετ τράβηξε 20.000 φωτογραφίες σε διάστημα 20 ετών για το γιγαντιαίο κοινωνιολογικό της έργο -μια νέα έκθεση στο Λονδίνο το φωτίζει.
Το 1978, η Ζόφια Ρίντετ (Zofia Rydet) ξεκίνησε ένα κολοσσιαίο έργο: να φωτογραφίσει το εσωτερικό κάθε νοικοκυριού στην Πολωνία. Η 67χρονη είχε ήδη δημιουργήσει ένα σημαντικό έργο με το Little Man – μια μελέτη για τα παιδιά, που εκδόθηκε ως βιβλίο το 1965 – ενώ η σειρά φωτομοντάζ της, The World of Feeling and Imagination, βρισκόταν σε εξέλιξη από το 1975.
Το έργο που έγινε γνωστό ως «Κοινωνιολογικό Αρχείο» θα απασχολούσε τελικά τη Ρίντετ μέχρι τη δεκαετία του 1990, με αποτέλεσμα να συγκεντρωθούν περισσότερες από 20.000 εικόνες, από τις οποίες μόνο ένα μικρό μέρος εκτυπώθηκε (στο τέλος της σειράς, οι προσπάθειές της επικεντρώθηκαν αποκλειστικά στο να διασφαλίσει την ύπαρξη ενός αρχείου, αντί να το μοιραστεί).
«Δεν θα μπορούσαν όλοι να έχουν πρόσβαση σε αυτούς τους ανθρώπους» λέει η Clare Grafik, υπεύθυνη εκθέσεων στη The Photographers’ Gallery στο Λονδίνο, όπου μόλις άνοιξε μια σημαντική νέα έκθεση του έργου της (μέχρι τις 22 Φεβρουαρίου 2026).
«Συχνά ζούσαν σε αγροτικές περιοχές σε μια πολύ τοπική ζωή. Το γεγονός ότι κατάφερε να κερδίσει την εμπιστοσύνη τους και να έχει πρόσβαση στο πιο οικείο περιβάλλον τους, είναι μια πραγματική απόδειξη της προσωπικότητάς της».
Η Ρίντετ ταξίδευε με λεωφορείο ή βασιζόταν σε φίλους για μετακινήσεις, εμφανιζόταν και χτυπούσε τις πόρτες χωρίς προειδοποίηση. «Η ίδια η φωτογράφιση ήταν αρκετά γρήγορη», προσθέτει η Grafik, «ήταν οι συνομιλίες που είχε στη συνέχεια με τους ιδιοκτήτες των σπιτιών που επηρέασαν βαθιά τον τρόπο με τον οποίο σκεφτόταν τη ζωή και τη δουλειά της».
Ήταν ήδη 67 ετών όταν η Ρίντετ ξεκίνησε την αποστολή της: να φωτογραφίσει το εσωτερικό «κάθε» πολωνικού νοικοκυριού.
«Ενδιαφέρθηκε πολύ για όλες τις μικρές λεπτομέρειες που πραγματικά αρχίζουν να σκιαγραφούν μια εικόνα για τους κατοίκους αυτών των σπιτιών και για το τι συμβολίζουν για το άτομο που ζούσε εκεί» συνεχίζει η Grafik.
Κρεβάτια που προεξέχουν συνεχώς από τα τραπέζια της κουζίνας, κορνίζες που απειλούν να πέσουν και άνθρωποι που φαίνονται πολύ μεγάλοι για τα καθίσματα στα οποία κάθονται
Είναι η πρώτη φορά που η μνημειώδης σειρά παρουσιάζεται στο Ηνωμένο Βασίλειο. Μια οργανωτική αρχή μεταξύ των εκθεμάτων είναι οι διαφορετικές κατηγορίες και οι συνδέσεις που η ίδια η Ρίντετ εντόπισε στο συνεχιζόμενο έργο της – όπως οι γυναίκες στα κατώφλια, τα παράθυρα, οι πινακίδες στις πόρτες και, χάρη στον καθολικό χαρακτήρα της χώρας, μια ειδική σειρά αφιερωμένη στην υπεροχή της εικονογραφίας με την εικόνα του Πολωνού Πάπα Ιωάννη Παύλου Β΄ σε κορνίζες σε όλο το σπίτι, που φαίνεται να στοιχειώνει κάθε γωνιά και κάθε σχισμή.
Ωστόσο, οι φωτογραφίες βρίσκονται σε ισορροπία με τέτοιες κατηγοριοποιήσεις, και όταν τα πορτρέτα των ατόμων στα σπίτια τους εκτίθενται χωρίς σχόλια – μια πανκ έφηβη με τοίχους καλυμμένους με αφίσες του Sting και του David Bowie από την εποχή των Police, αδέλφια, ίσως δίδυμα, που φαίνονται μικροσκοπικά ανάμεσα στις επιφάνειες με δαντέλες και τη μεγάλη καθοδική τηλεόραση που φαίνεται να τους κατακλύζει – τότε η πραγματική δύναμη του έργου της Ρίντετ μπαίνει σε δράση.
Καθώς η πολυπληθής έκθεση φωτογραφιών τριγωνίζεται με τα πολυπληθή αντικείμενα στα σπίτια των υποκειμένων – κρεβάτια που προεξέχουν συνεχώς από τα τραπέζια της κουζίνας, κορνίζες που απειλούν να πέσουν και άνθρωποι που φαίνονται πολύ μεγάλοι για τα καθίσματα στα οποία κάθονται – αναδύεται μια αίσθηση πλούσιας προσωπικής ιστορίας, αλλά και ζωών σε μια προκλητική ροή.
Η ίδια η Ρίντετ βίωσε τις τραυματικές αναταραχές της εποχής της: είχε υποστεί τη βίαιη ναζιστική κατοχή στην πόλη της, το Stanisławów, και ουσιαστικά έφυγε όταν αυτό το τμήμα της Πολωνίας έπαψε να υπάρχει.
«Είναι πολύ συνηθισμένο για αυτή τη γενιά να μην μιλάει πολύ για το παρελθόν», λέει η Grafik, οι φωτογραφίες αυτές καθεαυτές μπορεί να ήταν ένας τρόπος για να ανακτήσει κάποια από τα πράγματα που είχε χάσει.
«Αναγνώρισε σε αυτά τα αγροτικά περιβάλλοντα μια παρόμοια λαϊκή κουλτούρα από την προηγούμενη ζωή της, και αυτός ήταν ο τρόπος της να προσπαθήσει να την ανακτήσει με κάποιο τρόπο. Αυτό είναι μέρος του λόγου για τον οποίο έγινε τόσο εμμονική: είδε ότι εξαφανιζόταν και ένιωσε πραγματικά ότι είχε αυτή την ευκαιρία να την κρατήσει».
Στο ντοκιμαντέρ στην τελευταία αίθουσα της έκθεσης, βλέπουμε τη Ρίντετ να μπαίνει χαρακτηριστικά σε ένα εξοχικό σπίτι, χωρίς προειδοποίηση, για να φωτογραφίσει κάποιον. «Καλημέρα σας, κύριε!» λέει στον ηλικιωμένο άνδρα που βρίσκεται μέσα και συνεχίζει να συζητάει ευγενικά μαζί του για να τον φωτογραφίσει. «Δεν ξέρω αν σας δίνω τη συγκατάθεσή μου», αστειεύεται αυτός. Στο οποίο η φωτογράφος του απαντά: «Είστε τόσο όμορφος, πρέπει να συμφωνήσετε».
*Η έκθεση «Zofia Rydet: Sociological Record» είναι μέρος της UK/Poland Season 2025, που διοργανώνεται από τη The Photographers’ Gallery σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Adam Mickiewicz και το Ίδρυμα Zofia Rydet. Θα είναι ανοιχτή στο κοινό στη The Photographers’ Gallery του Λονδίνου έως τις 22 Φεβρουαρίου 2026.
![Άκρως Ζωδιακό: Τα Do’s και Don’ts στα ζώδια σήμερα [Τετάρτη 17.12.2025]](https://www.in.gr/wp-content/uploads/2025/12/mindaugas-vitkus-ju-dVR1jkmE-unsplash-315x220.jpg)
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232442
