Σκύλος: Πώς εξηγείται η συγκινητική επανασύνδεσή του μετά από καιρό με τον άνθρωπό του

Ο σκύλος μπορεί να θυμηθεί συναισθήματα, μυρωδιές, ήχους και καταστάσεις. Στη θύμησή του δεν υπάρχουν ημέρες, ώρες, χρόνια.

«Πολλοί από εμάς έχουμε δει – και συγκινηθεί βαθιά – με εκείνα τα βίντεο όπου ένας σκύλος συναντά τον άνθρωπό του ύστερα από χρόνια.
Είτε ήταν στρατιώτης που γύρισε από το Ιράκ είτε ένας κηδεμόνας που είχε χάσει το κατοικίδιό του και το ξαναβρήκε μετά από καιρό, η σκηνή είναι πάντα η ίδια. Ουρά να κουνιέται σαν παλαβή, κλάματα χαράς, και ένας σκύλος που δείχνει να «θυμάται τα πάντα».

Αλλά τι ακριβώς συμβαίνει εδώ; Πρόκειται για μνήμη… ή για κάτι άλλο;», θέτει το ερώτημα ο εκπαιδευτής σκύλων, Ηλίας Λαδάς.

Ο σκύλος δεν κρατά «ημερολόγιο»

Σε αντίθεση με εμάς, εξηγεί ο κ. Λαδάς, ο σκύλος δεν έχει αυτοβιογραφική μνήμη. Δηλαδή, δεν διακρίνεται για την ικανότητά του να ανακαλεί γεγονότα με λεπτομέρειες και να τα «παίζει» στο μυαλό του, όπως μια ταινία.

Αν ένας άνθρωπος χάριζε στον σκύλο αγάπη, ασφάλεια και σταθερότητα, η μυρωδιά του θα είναι χαραγμένη στη μνήμη του για χρόνια

Η μυρωδιά μας είναι χαρά για τον σκύλο μας

Με απλά λόγια, ο σκύλος σας δεν θυμάται τι κάνατε μαζί μια Πέμπτη απόγευμα πριν τρία χρόνια.

Αυτό όμως, δεν σημαίνει ότι δεν θυμάται καθόλου. Απλώς, η μνήμη του λειτουργεί διαφορετικά.

Η συνειρμική μνήμη: Μυρωδιές, ήχοι, συναισθήματα

Η βασική μορφή μνήμης του σκύλου είναι η συνειρμική, όπως επισημαίνει ο κ. Λαδάς.
Θυμάται συναισθήματα, μυρωδιές, ήχους και καταστάσεις που έχουν συνδεθεί έντονα με κάτι.
Αν ένας άνθρωπος του χάριζε αγάπη, ασφάλεια και σταθερότητα, η μυρωδιά του θα μείνει χαραγμένη στη μνήμη του.

Αυτός είναι και ο λόγος που ένας σκύλος μπορεί να αναγνωρίσει τον άνθρωπό του ακόμα και μετά από χρόνια απουσίας. Δεν θυμάται πότε τον είδε τελευταία φορά. Αναγνωρίζει όμως, το συναίσθημα που «κουβαλά» αυτή η μυρωδιά.

Τι δείχνουν οι έρευνες για τον εγκέφαλο του σκύλου

Ερευνητές, ενημερώνει ο κ. Λαδάς, χρησιμοποίησαν fMRI (λειτουργική μαγνητική τομογραφία) σε σκύλους για να μελετήσουν τι συμβαίνει στον εγκέφαλό τους όταν μυρίζουν διαφορετικούς ανθρώπους.
Το αποτέλεσμα ήταν εντυπωσιακό! Όταν μύριζαν τον άνθρωπό τους, ενεργοποιούνταν έντονα ο πυρήνας του ραβδωτού σώματος (striatum) – η περιοχή του εγκεφάλου που σχετίζεται με την αίσθηση ανταμοιβής και ευχαρίστησης.
Με απλά λόγια, η μυρωδιά μας είναι χαρά για τον σκύλο μας. Και αυτό εξηγεί γιατί αυτές οι επανασυνδέσεις είναι τόσο έντονες συναισθηματικά.

Ο σκύλος ζει στο παρόν

«Αυτό που κάνει τη σχέση με το σκύλο μας τόσο μοναδική, είναι ότι ζει στο τώρα.
Δεν φέρει μαζί του ένα ημερολόγιο αναμνήσεων, αλλά μια ισχυρή συναισθηματική «χαρτογράφηση».

Εάν του προσφέρετε συνέπεια, αγάπη και σταθερότητα, αυτή θα είναι η «μνήμη» που «κουβαλά» μέσα του», αναφέρει ο κ. Λαδάς.

Γι’ αυτό ένας σκύλος, λέει ο εκπαιδευτής, μπορεί να σας υποδεχτεί με ενθουσιασμό, ακόμη κι αν λείψατε μόνο πέντε λεπτά. Δεν μπορεί να θυμηθεί πόση ώρα λείπατε, αλλά θυμάται ποιος είστε και τι νιώθει μαζί σας.

Μνήμη και τραύμα

Σύμφωνα με τον εκπαιδευτή, ένας σκύλος, που έχει ζήσει τραυματικά γεγονότα, θα θυμάται το συναίσθημα του φόβου όχι απαραίτητα το γεγονός.
Γι’ αυτό πολλές φορές βλέπουμε φοβικές αντιδράσεις σε ήχους, ανθρώπους ή χώρους που μας φαίνονται «ουδέτεροι», αλλά για τον σκύλο έχουν συνδεθεί με αρνητική εμπειρία.

Ο ρόλος του ανθρώπου απέναντι στον σκύλο

Ο ρόλος του ανθρώπου είναι κομβικός, υπογραμμίζει ο κ. Λαδάς. Κάθε εμπειρία που δίνουμε στον σκύλο μας – καλή ή κακή- χαράσσεται στη συνειρμική του μνήμη.
Δεν μπορούμε να αλλάξουμε το παρελθόν του, αλλά μπορούμε να ξαναγράψουμε τη σημασία που έχει στο μυαλό του.
Με αγάπη, σταθερότητα και συνέπεια, μπορούμε να βοηθήσουμε ακόμη και έναν τραυματισμένο ψυχικά σκύλο να χτίσει καινούριους, θετικούς συνειρμούς.

Συμπέρασμα

Εν κατακλείδι, ο κ. Λαδάς, λέει: «Όταν, λοιπόν, βλέπουμε εκείνα τα viral βίντεο με σκύλους που συναντούν τους ανθρώπους τους μετά από χρόνια, δεν βλέπουμε τη μνήμη μιας συγκεκριμένης μέρας. Βλέπουμε μια σύνδεση βαθιά χαραγμένη στον εγκέφαλο μέσα από μυρωδιές, συναισθήματα και κοινές στιγμές.

Και αυτό, είναι πολύ πιο δυνατό από μια απλή ανάμνηση».

Ο εκπαιδευτής σκύλων, Ηλίας Λαδάς

● Ο Ηλίας Λαδάς είναι εκπαιδευτής σκύλων. Ακολουθεί επιστημονικά τεκμηριωμένη, ισορροπημένη προσέγγιση στην εκπαίδευση, εμπνευσμένη από τη δουλειά διεθνώς αναγνωρισμένων ειδικών, όπως των Ian Dunbar, Michael Shikashio και της Susan Garrett.

Παρακολουθεί στενά τις επιστημονικές εξελίξεις όσον αφορά στη διατροφολογία σκύλου, με αρωγό την Dr. Karen Becker.

Η δουλειά του εστιάζει στη βελτίωση της επικοινωνίας ανθρώπου –σκύλου, την πρόληψη και διαχείριση προβλημάτων συμπεριφοράς καθώς και στη δημιουργία ασφαλών και ισορροπημένων κοινωνικών ομάδων σκύλων.

Έχει πολυετή εμπειρία στη διαχείριση και αποκατάσταση κακοποιημένων – εγκαταλελειμμένων ζώων. Στόχος του, η μελλοντική τους υιοθεσία, αλλά και η αρμονική συμβίωση τους σε πολυμελή αγέλη.

Είναι ιδρυτής του κτήματος 9paws, ενός πρότυπου χώρου κοινωνικοποίησης και φιλοξενίας σκύλων, 4,5 στρεμμάτων στα Σπάτα Αττικής.

Facebook: Ilias Ladas

Instagram: 9paws_gr

TikTok: 9paws.ilias.ladas

site: 9paws.gr