Μακροζωία: Το νέο σύμβολο κοινωνικού status, οι βιοχάκερ και οι δισεκατομμυριούχοι πειραματόζωα
Κάποτε θεωρούταν ως ισορροπία μεταξύ γενετικής κληρονομικότητας και τρόπου ζωής, ενώ σήμερα θεωρείται ως αγώνας για προνόμια που επιτρέπουν την έγκαιρη διάγνωση, την αναστολή της εξέλιξης της νόσου και την αναστροφή των βλαβών. Και όλα αυτά έχουν υψηλό κόστος.
Ας το ξεκαθαρίσουμε: το να είσαι γέρος σίγουρα δεν είναι σύμβολο κοινωνικού κύρους. Ζούμε σε μια κοινωνία όπου η αξία των πάντων πέφτει κατακόρυφα μετά τα 50, αλλά όπου, παραδόξως, ο αγώνας για την παράταση των ορίων της ζωής με την προσπάθεια αναστροφής της βιολογικής γήρανσης έχει γίνει η τελευταία θρησκεία. Ονομάζεται μακροζωία.
Οι οπαδοί της έχουν όλα όσα χρειάζονται για να καλλιεργήσουν ένα νέο δόγμα:
· Έναν θεϊκό λόγο. Μακροζωία —ο αγγλικός όρος κατακλύζει το ψηφιακό μάρκετινγκ παντού.
· Έναν φιλόδοξο στόχο: 120-150, ο αριθμός των ετών που, σύμφωνα με διάφορες μελέτες, η τελευταία εκ των οποίων δημοσιεύθηκε στο Nature, σηματοδοτεί τα όρια της ανθρώπινης ζωής.
· Μια δοξασία: η φιλοσοφία «Don’t Die», που ιδρύθηκε από τον βιοχάκερ Μπράιαν Τζόνσον με την φιλοδοξία να γίνει «η πιο επιδραστική ιδεολογία στον κόσμο μέχρι το 2027».
· Έναν κοινό εχθρό: τον θάνατο, «τη μόνη αιτία ικανή να ενώσει όλη την ανθρωπότητα» (επίσης λόγια του Τζόνσον). Ο μεσσίας τους, που θα μπορούσε να είναι ο ίδιος ο Τζόνσον, αλλά και ο γενετιστής του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ, Ντέιβιντ Σινκλέρ ή ακόμα και ο τεχνοκαπιταλιστής, Πίτερ Τιλ. Οποιοσδήποτε από αυτούς ακολουθείται από τους αποστόλους του, μια ελίτ πρόθυμη να θυσιαστεί και να γίνει πειραματόζωο για όλες τις νέες διαδικασίες.
H φιλοσοφία «Don’t Die», που ιδρύθηκε από τον βιοχάκερ Μπράιαν Τζόνσον με την φιλοδοξία να γίνει «η πιο επιδραστική ιδεολογία στον κόσμο μέχρι το 2027»
«Για αυτή τη νέα θρησκεία απαιτείται επίσης μια Βίβλος ή ένα θεωρητικό πλαίσιο: το 2024, δημοσιεύτηκαν σχεδόν 6.000 άρθρα σχετικά με τη μακροζωία στο PubMed, πέντε φορές περισσότερα από ό,τι πριν από δύο δεκαετίες» γράφει η Karelia Vázquez στην El País συνεχίζοντας:
«Και τέλος, απαιτείται επίσης ένας Θεός, στην περίπτωση αυτή μια τεχνολογία που παράγει μετρήσεις και αναλύσεις για σχεδόν τα πάντα, χωρίς σχεδόν κανείς να αμφισβητεί την ακρίβειά της. Οι οπαδοί της μακροζωίας υποβάλλονται με φόβο σε μαγνητική τομογραφία ολόκληρου του σώματος, όπως οι πρώτοι Χριστιανοί γονάτιζαν μπροστά στο σταυρό. Η διαφορά είναι ότι η νέα πίστη είναι σημαντικά πιο ακριβή».
Η επιθυμία για αιώνια ζωή είναι τόσο παλιά όσο και η ανθρωπότητα, αλλά η μακροζωία, που κάποτε θεωρούνταν ισορροπία μεταξύ γενετικής κληρονομικότητας και τρόπου ζωής, θεωρείται πλέον ένας αγώνας για προνόμια που επιτρέπουν την έγκαιρη διάγνωση, την αναστολή των διαδικασιών και την αναστροφή των βλαβών. Και όλα αυτά έχουν υψηλό κόστος.
Φουτουρισμός και δυστοπία
Μια έκθεση των συμβουλευτικών εταιρειών The Future Laboratory και Together Group ανέλυσε πώς η μακροζωία και η πολυτέλεια έχουν γίνει ένα δίδυμο. Οι ειδικοί πιστεύουν ότι το πρώτο βήμα ήταν η δημιουργία της επιθυμίας για μακροζωία και, για να επιτευχθεί αυτό, έπρεπε να γίνει ένα δημοφιλές concept.
Σε αυτή τη φάση, σύμφωνα με τους ειδικούς, δύο ντοκιμαντέρ του Netflix ήταν καθοριστικά: Don’t Die: The Man Who Wants to Live Forever, που έκανε δημοφιλή τον βιοχάκερ Μπράιαν Τζόνσον, και Live to 100: Secrets of the Blue Zones, που παρουσίαζε τις πέντε περιοχές του κόσμου με τον μεγαλύτερο πληθυσμό αιωνόβιων.
Αυτά τα προϊόντα κάλυπταν και τις δύο προσεγγίσεις του θέματος: τη φουτουριστική και δυστοπική, και αυτή που προτείνει την επιστροφή σε μια απλή ζωή με καλή διατροφή, άσκηση και ποιοτικές κοινωνικές σχέσεις.
«Περνάμε από την ευεξία, μια τακτική για εφήμερη απόλαυση χωρίς πρακτικά καμία προστιθέμενη αξία, σε μια μακροπρόθεσμη εξατομικευμένη στρατηγική υγείας»
Όχι αεροπορικά μίλια πλέον, μόνο ύπνος
Ο ελεγκτικός, ανταγωνιστικός άνθρωπος που μετρά κάθε ένα από τα ζωτικά του σημεία και βασίζεται πάνω απ’ όλα στην τεχνολογία, γοητεύεται περισσότερο από την ιδέα να παρακάμψει το πεπρωμένο της φύσης με ενέσεις βιταμινών και μεταγγίσεις πλάσματος.
Η Financial Times αναφέρει ότι στα χρηματοοικονομικά κέντρα του Λονδίνου και της Νέας Υόρκης, οι άνθρωποι δεν καυχιούνται πλέον για το πόσο απασχολημένοι είναι ή για τα μίλια που έχουν συγκεντρώσει σε διάφορες αεροπορικές εταιρείες, αλλά για τις οκτώ ώρες ύπνου που έχουν καταγράψει με το δαχτυλίδι Oura ή για τον αριθμό των λεπτών που έχουν αντέξει κατά τη διάρκεια μιας συνεδρίας κρυοθεραπείας.
Η έκθεση του Future Laboratory υποστηρίζει ότι επικρατεί η άποψη ότι η καλύτερη επένδυση είναι στον εαυτό μας και στην ποιότητα ζωής μας. Αυτό μετατρέπει τις διαδικασίες που σχετίζονται με τη μακροζωία σε σύμβολο κοινωνικού κύρους.
Από την ευεξία στη μακροζωία
Η εταιρεία συμβούλων εντοπίζει «ένα νέο πρότυπο μετασχηματιστικής πολυτέλειας» που εξηγεί γιατί πολλές μάρκες αντικαθιστούν τη λέξη «ευεξία» με τη λέξη «μακροζωία», ακόμη και στα ονόματά τους.
Αυτό που κάποτε ήταν κλινική ευεξίας ή κέντρο αναψυχής είναι τώρα θέρετρο μακροζωίας. «Περνάμε από την ευεξία, μια τακτική για εφήμερη απόλαυση χωρίς πρακτικά καμία προστιθέμενη αξία, σε μια μακροπρόθεσμη εξατομικευμένη στρατηγική υγείας», εξηγεί ο Dr Vicente Mera, επικεφαλής της Μονάδας Υγιούς Γήρανσης στο SHA, μια πολυτελή κλινική στο Αλικάντε, στην ισπανική Μεσόγειο, που τώρα διαφημίζεται ως Master of Longevity (Μάστερ της Μακροζωίας).
Σύνθετες θεραπείες
Η Paz Torralba διευθύνει το The Beauty Concept, έναν όμιλο ομορφιάς που διαχειρίζεται το σπα του Mandarin Oriental Ritz Hotel στη Μαδρίτη και έχει φιλοξενήσει όλους, από την Άννα Γουίντουρ έως τον Χοακίν Φίνιξ.
Αν και δεν σκοπεύει να αντικαταστήσει τη λέξη «ομορφιά» με έναν πιο κλινικό όρο, έπρεπε να αλλάξει τη λογιστική των υπηρεσιών της για να εισαγάγει σύνθετες αναλύσεις και εξατομικευμένες φόρμουλες θεραπείας με ορούς.
«Οι άνθρωποι θέλουν να φροντίσουν πραγματικά τον εαυτό τους και απαιτούν πιο σύνθετες θεραπείες, γι’ αυτό και ανοίξαμε μια μονάδα Αναγεννητικής Ιατρικής και Μακροζωίας που καλύπτει όλους τους παράγοντες που μπορούν να μετρηθούν στο ανθρώπινο σώμα και περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων υπηρεσιών, ένα αντιφλεγμονώδες πακέτο που μετρά την ισταμίνη, την κορτιζόλη και την εντερική διαπερατότητα. Όλες οι εξετάσεις αναλύονται σε ένα εργαστήριο στη Σεβίλλη, ένα δημόσιο φορέα που είναι ο μόνος που μπορεί να χειριστεί αυτού του είδους τις αναλύσεις».
«Δε δουλεύουμε με ποντίκια, δουλεύουμε με δισεκατομμυριούχους», δήλωσε o Joel Huizenga, διευθύνοντος συμβούλου της Egaceutical, στην αμερικανική έκδοση του Vanity Fair, καυχιέται για την εξαιρετικά πλούσια και αφοσιωμένη πελατεία του
Υγιής γήρανση
Η Paz αναζητά μεγαλύτερες εγκαταστάσεις στη Μαδρίτη για να ανοίξει μια κλινική μακροζωίας. Έχει ξεπεράσει τις δυνατότητες των τρεχουσών εγκαταστάσεων της.
Η τελευταία έκθεση Future of Wellness της συμβουλευτικής εταιρείας McKinsey υπογραμμίζει ότι για το 60% των ανθρώπων, η υγιής γήρανση είναι «κορυφαία προτεραιότητα», ανεξάρτητα από τις θεραπείες που μπορούν να αντέξουν οικονομικά. Στην έρευνα της, το 70% των καταναλωτών στις Ηνωμένες Πολιτείες και το Ηνωμένο Βασίλειο και το 85% των καταναλωτών στην Κίνα δήλωσαν ότι το 2024 αγόρασαν περισσότερα προϊόντα από την κατηγορία της υγιούς γήρανσης σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια.
Η εταιρία McKinsey επισημαίνει επίσης ότι οι πελάτες στην παγκόσμια αγορά ευεξίας, η αξία της οποίας ανέρχεται σε δύο τρισεκατομμύρια δολάρια και η οποία, παραδόξως, κυριαρχείται περισσότερο από τους millennials και τη Γενιά Ζ παρά από τους boomers, είναι απρόθυμοι να κάνουν υπερβολικά άλματα πίστης και αναζητούν θεραπείες που υποστηρίζονται από επιστημονικά στοιχεία και τα αποτελέσματα των οποίων μπορούν να επαληθευτούν σε σύντομο χρονικό διάστημα.
«Δεν είναι όλοι διατεθειμένοι να περιμένουν μισό αιώνα για να δουν αν τα συμπληρώματα διατροφής ανταποκρίνονται στις υποσχέσεις τους», σημειώνουν οι συγγραφείς.
Κανένας σοβαρός έλεγχος
Οι επικριτές λένε ότι υπάρχει υπερβολική ανησυχία για την ηγετική θέση στην αγορά, και αυτό σημαίνει ότι η αποτελεσματικότητα πολλών θεραπειών και μηχανημάτων υποστηρίζεται μόνο από τις μελέτες που διεξάγουν οι κατασκευαστές τους.
Οι δηλώσεις του Joel Huizenga, διευθύνοντος συμβούλου της Egaceutical, μιας νεοσύστατης εταιρείας που έχει δημιουργήσει ένα ποτό με βάση το νερό που ισχυρίζεται ότι αναστρέφει τη γήρανση των κυττάρων, είναι ενδεικτικές από αυτή την άποψη.
«Δε δουλεύουμε με ποντίκια, δουλεύουμε με δισεκατομμυριούχους», δήλωσε στην αμερικανική έκδοση του Vanity Fair, καυχιέται για την εξαιρετικά πλούσια και αφοσιωμένη πελατεία του, σαν αυτό να δικαιολογούσε την απουσία καλά σχεδιασμένων μελετών σε έναν αντιπροσωπευτικό αριθμό ατόμων.
Μεγάλο μπέρδεμα η μακροζωία
Οι επίδοξοι βιοχάκερ έχουν να αντιμετωπίσουν τη σύγκρουση μεταξύ πολυάριθμων αντιφατικών θεωριών. Η έρευνα του Ιταλού γηριάτρου Luigi Ferrucci υποδηλώνει ότι το κλειδί για μια μακρύτερη ζωή βρίσκεται στα μιτοχόνδρια, το ενεργειακό απόθεμα των κυττάρων.
Ο Καναδός ερευνητής Peter Attia υποστηρίζει ότι οι μύες είναι το όργανο της μακροζωίας, ενώ ο Θιβετιανός βουδιστής δάσκαλος Tenzin Wangyal Rinpoche ενθαρρύνει τους ανθρώπους να εγκαταλείψουν το γυμναστήριο και την υγιεινή διατροφή για να επικεντρωθούν στο μόνο πράγμα που έχει σημασία: να κοιμούνται οκτώ ώρες την ημέρα.
Και παρόλο που δεν είναι γνωστό ποια από αυτές τις στρατηγικές είναι το κλειδί για την παράταση της ζωής, επιστήμονες από τα πανεπιστήμια της Οξφόρδης και του Χάρβαρντ έχουν υπολογίσει ακριβώς πόσο θα άξιζε αυτή η επιστημονική ανακάλυψη.
Σύμφωνα με τη μελέτη, που δημοσιεύθηκε το 2021, μια ανακάλυψη που θα μπορούσε να παρατείνει το προσδόκιμο ζωής κατά μια δεκαετία θα άξιζε 367 τρισεκατομμύρια δολάρια. Και, όπως λένε οι καθηγητές που ασχολούνται με το θέμα την ημέρα που θα συμβεί αυτό, θα το μάθουμε.
*Με στοιχεία από elpais.com | Αρχική Φωτό: Lucas Cranach the Elder (1472–1553), “The Fountain of Youth.