Αριστοτέλης: Η εξέλιξη της ιστορίας του πνεύματος (Μέρος ΙΘ’)
Δεδομένου ότι οι πολίτες έχουν ως σύνολο ένα σκοπό, είναι προφανές ότι η παιδεία πρέπει να είναι μία και η ίδια για όλους, η δε φροντίδα γι’ αυτήν πρέπει να ανήκει στο δημόσιο
Ο Αριστοτέλης θεωρεί ότι είναι υποχρέωση του νομοθέτη να ασχοληθεί επιμελώς με το ζήτημα της παιδείας των νέων, αφού αυτοί πρέπει να λαμβάνουν μόρφωση ταιριαστή με το πολίτευμα της πόλης τους: «Και ότι μεν ο νομοθέτης κατ’ εξοχήν πρέπει να απασχοληθεί με την παιδεία των νέων, ουδείς θα ηδύνατο να διαμφισβητήσει· διότι εάν τούτο δεν συμβαίνει εις τας πόλεις, φθείρει τα πολιτεύματα· διότι πρέπει οι νέοι να παιδεύονται συμφώνως προς το πολίτευμα, καθ’ όσον το οικείον εις έκαστον πολίτευμα πνεύμα ου μόνον διαφυλάττει συνήθως το πολίτευμα, αλλά και εξ αρχής εγκαθιστά τούτο, οίον το δημοκρατικό πνεύμα το δημοκρατικό πολίτευμα και το ολιγαρχικό πνεύμα το ολιγαρχικό τοιούτον· πάντοτε δε το υπεροχώτερον πνεύμα αίτιον είναι υπεροχωτέρου πολιτεύματος» (Αριστοτέλης, Πολιτικά ΙV-VIII, μτφρ Παναγής Λεκατσάς, εκδόσεις Ζαχαρόπουλος).
Μάλιστα, δεδομένου ότι οι πολίτες έχουν ως σύνολο ένα σκοπό, είναι προφανές ότι η παιδεία πρέπει να είναι μία και η ίδια για όλους, η δε φροντίδα γι’ αυτήν πρέπει να ανήκει στο δημόσιο και όχι να επαφίεται στην ατομική πρωτοβουλία. Για την επίτευξη ενός στόχου που είναι κοινός για όλους, διατείνεται ο Σταγειρίτης, κοινή πρέπει να είναι και η άσκηση.
Σε συνάρτηση με τα ανωτέρω, κανείς πολίτης δεν πρέπει να πιστεύει ότι ανήκει στον εαυτό του. Όλοι οι πολίτες ανήκουν στην πόλη, ο καθένας τους δεν είναι παρά ένα μόριο της πόλης, και η φροντίδα για το κάθε ξεχωριστό μόριο πρέπει να γίνεται σε απόλυτη αρμονία με τη φροντίδα για το σύνολο. Παράδειγμα προς μίμηση αποτελούν κατά τον Αριστοτέλη οι Λακεδαιμόνιοι, οι οποίοι δείχνουν μεγάλο ζήλο για την αγωγή των παιδιών τους και συγχρόνως εφαρμόζουν ένα δημόσιο, κοινό για όλους σύστημα αγωγής.
Ως προς το θεμελιώδες ζήτημα της κατανομής ισχύος μέσα στην ιδανική πολιτεία του, ο Αριστοτέλης εμπιστεύεται την εξασφάλιση της ισορροπίας σε εκείνους που είναι κατάλληλοι προς τούτο από τη φύση τους και χάρη στη μόρφωσή τους, δηλαδή σε όσους εκπροσωπούν το μέτρο και βρίσκονται ανάμεσα στα άκρα.
*Στη φωτογραφία του παρόντος άρθρου, έκδοση του αριστοτελικού συγγράμματος «Πολιτικά» με σημειώσεις στη λατινική γλώσσα (επιμέλεια του γερμανού κλασικού φιλολόγου Franz Susemihl, Λειψία, 1894).
Τα συστατικά του χυμού παντζαριού υποστηρίζουν την καρδιά και την κυκλοφορία του αίματος, ενώ παράλληλα συμβάλλουν στη φυσική ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης.
![Άκρως Ζωδιακό: Τα Do’s και Don’ts στα ζώδια σήμερα [Τρίτη 09.12.2025]](https://www.in.gr/wp-content/uploads/2025/12/astronomy-3094066_1920-315x220.jpg)
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232442