Τετάρτη 16 Ιουλίου 2025
weather-icon 21o
Αριστοτέλης: Η εξέλιξη της ιστορίας του πνεύματος (Μέρος ΣΤ’)

Αριστοτέλης: Η εξέλιξη της ιστορίας του πνεύματος (Μέρος ΣΤ’)

Πιστεύεται ότι στο «Περί φιλοσοφίας» σύγγραμμά του ο Αριστοτέλης θέτει τα θεμέλια της φιλοσοφίας της θρησκείας στον κόσμο της Δύσης

Στην περίοδο της παραμονής του Αριστοτέλη στην Άσσο της Μυσίας, όχι πολύν καιρό μετά το θάνατο του Πλάτωνος, τοποθετείται πιθανώς ένα άλλο σύγγραμμα του σταγειρίτη φιλοσόφου, ο διάλογος Περί φιλοσοφίας.

Το χαμένο δυστυχώς αυτό έργο συνίστατο εξ όσων γνωρίζουμε από τρία βιβλία. Σε καθένα από αυτά υπήρχε ένα προοίμιο, ακολούθως δε τα επιμέρους θέματα αναπτύσσονταν με συνεχόμενη ομιλία εν είδει μαθημάτων (αξιοπρόσεκτο είναι ότι μαρτυρείται ως ομιλητής και ο ίδιος ο Αριστοτέλης).

Κύριο χαρακτηριστικό τού υπό εξέταση διαλόγου, που έμελλε να ασκήσει ισχυρή επίδραση στον Κικέρωνα, είναι η απόσταση του συγγραφέα από τον Πλάτωνα. Βάσει των σωζόμενων υπολειμμάτων, ο Αριστοτέλης ασκεί κριτική στη διδασκαλία του Πλάτωνος για τους αριθμούς-ιδέες, ενδεχομένως ως απόρροια της γενικότερης αντίθεσής του προς τη θεωρία των ιδεών εν συνόλω.

Πιο αναλυτικά, στο πρώτο βιβλίο ο Αριστοτέλης παρουσιάζει την ιστορική εξέλιξη της φιλοσοφίας, χωρίς –κι αυτό πρέπει να τονιστεί– να περιορίζεται στην ελληνική φιλοσοφία και θεολογία. Η επιπλέον πραγμάτευση του θέματος της θρησκευτικής σοφίας της Ανατολής υποδηλώνει τη σύνδεσή του με τα ενδιαφέροντα του ώριμου Πλάτωνος και της Ακαδημίας του.

Στο δεύτερο βιβλίο ο μεγάλος φιλόσοφος προβαίνει σε κριτική της πλατωνικής θεωρίας των ιδεών, ενώ στο τρίτο αναπτύσσει τη δική του θεολογία και κοσμολογία. Στα επιχειρήματα που προβάλλει εδώ για να αποδείξει την ύπαρξη του θεού περιλαμβάνεται και εκείνο της κυκλικής κίνησης των άστρων, που τα αναπαριστά στο μυαλό του ως έμψυχα και θεϊκά. Στην τολμηρή αυτή σύλληψη είναι προφανής η εξ ανατολών επίδραση, όπως και η σύνδεση με το ρόλο των θεών-άστρων στο όψιμο έργο του Πλάτωνος.

Πιστεύεται ότι στο Περί φιλοσοφίας σύγγραμμά του, όπου υπήρχε πέραν όλων των άλλων και μια τροποποιημένη εκδοχή της περίφημης πλατωνικής εικόνας του σπηλαίου, ο Αριστοτέλης θέτει τα θεμέλια της φιλοσοφίας της θρησκείας στον κόσμο της Δύσης, δεδομένου ότι αναζητά τις βάσεις της υποκειμενικής συνείδησης του θεού.

*Στη φωτογραφία του παρόντος άρθρου, ο Κικέρων, ο οποίος επηρεάστηκε έντονα από το χαμένο αριστοτελικό σύγγραμμα «Περί φιλοσοφίας». 

Αριστοτέλης: Η εξέλιξη της ιστορίας του πνεύματος (Μέρος Α’)

Αριστοτέλης: Η εξέλιξη της ιστορίας του πνεύματος (Μέρος Β’)

Αριστοτέλης: Η εξέλιξη της ιστορίας του πνεύματος (Μέρος Γ’)

Αριστοτέλης: Η εξέλιξη της ιστορίας του πνεύματος (Μέρος Δ’)

Αριστοτέλης: Η εξέλιξη της ιστορίας του πνεύματος (Μέρος Ε’)

Ακολουθήστε το in.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

in.gr | Ταυτότητα

Διαχειριστής - Διευθυντής: Λευτέρης Θ. Χαραλαμπόπουλος

Διευθύντρια Σύνταξης: Αργυρώ Τσατσούλη

Ιδιοκτησία - Δικαιούχος domain name: ALTER EGO MEDIA A.E.

Νόμιμος Εκπρόσωπος: Ιωάννης Βρέντζος

Έδρα - Γραφεία: Λεωφόρος Συγγρού αρ 340, Καλλιθέα, ΤΚ 17673

ΑΦΜ: 800745939, ΔΟΥ: ΦΑΕ ΠΕΙΡΑΙΑ

Ηλεκτρονική διεύθυνση Επικοινωνίας: in@alteregomedia.org, Τηλ. Επικοινωνίας: 2107547007

ΜΗΤ Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232442

Τετάρτη 16 Ιουλίου 2025
Απόρρητο