Literature

Η Σικελική Εκστρατεία κατέληξε για τους μεν νικητές σε περίλαμπρη νίκη, για τους δε νικημένους σε τρομερή καταστροφή, σε πανωλεθρία

Η αναβλητικότητα των Αθηναίων, η αργοπορία τους στη λήψη της κρίσιμης απόφασης για αποχώρηση των δυνάμεών τους από τη Σικελία, έμελλε να αποδειχθεί μοιραία

Η κατάληψη και η οχύρωση της Δεκέλειας από τους Λακεδαιμονίους και τους συμμάχους τους υπήρξε ένα ισχυρό πλήγμα για την Αθήνα

Προδίδοντας την πατρίδα του, ο Αλκιβιάδης συμβούλευσε τους Σπαρτιάτες να άρουν τις επιφυλάξεις τους, να οχυρώσουν τη Δεκέλεια της Αττικής και να στείλουν στρατεύματα στη Σικελία

Οι αντίπαλοι του Αλκιβιάδη, με το πρόσχημα ότι δεν έπρεπε να καθυστερήσει ο απόπλους του αθηναϊκού στόλου για τη Σικελία, φρόντισαν να αναβάλουν την εκδίκαση της υπόθεσής του

Ο Θουκυδίδης επισημαίνει τις αντικειμενικές δυσκολίες του εγχειρήματος των Αθηναίων, να κατακτήσουν ει δυνατόν ολόκληρη τη Σικελία

Οι Αθηναίοι υποστηρίζουν κυνικά ότι ο ισχυρός επιβάλλει ό,τι του επιτρέπει η δύναμή του, ενώ ο αδύνατος υποχωρεί όσο του το επιβάλλει η αδυναμία του

Ένα τμήμα του τέταρτου βιβλίου του Θουκυδίδη είναι αφιερωμένο στα κρίσιμα γεγονότα που έλαβαν χώρα στην Πύλο το 425 π.Χ.

Κατά τον Θουκυδίδη, ο πόλεμος επιφέρει, πέραν των βαρύτατων απωλειών, στρέβλωση της σημασίας των λέξεων, κατάπτωση των ηθών και ριζική ανατροπή των αξιών που ισχύουν τον καιρό της ειρήνης

O Θουκυδίδης τιμά με μια εκτενή αναφορά του τον Περικλή, την εξέχουσα αυτήν προσωπικότητα, τον άνδρα που αποτέλεσε για εκείνον πολιτικό πρότυπο

Ο Περικλέους Επιτάφιος λέει λίγα στην πραγματικότητα για τους τεθνεώτας, αλλά πολλά για την πόλη για την οποία εκείνοι θυσιάστηκαν

Ο Θουκυδίδης εξηγεί πώς αυξήθηκε σε τέτοιο βαθμό η δύναμη των Αθηναίων, πώς οικοδομήθηκε η αθηναϊκή ηγεμονία, που εξώθησε ουσιαστικά τους Λακεδαιμονίους στον πόλεμο

Ο Θουκυδίδης διαχωρίζει τις προφανείς διαφορές των αντιπάλων από το πραγματικό, το βαθύτερο –αλλά ανομολόγητο– αίτιο του καταστρεπτικού πολέμου

Ο Θουκυδίδης επιχειρεί να προσδώσει στο σύγγραμμά του τις αρετές της ακριβούς γνώσης και της απόλυτης βεβαιότητας, αυτό που ο ίδιος αποκαλεί «το σαφές»

Αντιφατικές είναι οι απόψεις των αρχαίων συγγραφέων αναφορικά με το πού και το πώς έφυγε από τη ζωή ο Θουκυδίδης

Ο Θουκυδίδης προσεγγίζει με μεγάλη επιφυλακτικότητα το ζήτημα της αξιολόγησης των προσώπων και της εκάστοτε πολιτικής κατάστασης

Ο Θουκυδίδης είχε την ικανότητα να αναγνωρίζει τις μεγάλες δυνατότητες της περίκλειας αθηναϊκής δημοκρατίας, όπως βεβαίως και τα τρωτά σημεία του αθηναϊκού κρατικού οικοδομήματος

Μια σύγχρονη μαρτυρία για την περίφημη αθηναϊκή δημοκρατία του 5ου αιώνα π.Χ., κατατεθειμένη από έναν ολιγαρχικών φρονημάτων επικριτή της

Ο «Πλούτος», μαζί με το έτερο σωζόμενο όψιμο έργο του Αριστοφάνη, τις «Εκκλησιάζουσες», σηματοδοτεί τη μετάβαση από την Αρχαία ή Παλαιά Κωμωδία στη Μέση και κατ’ επέκταση στη Νέα Κωμωδία

Στις «Εκκλησιάζουσες» του Αριστοφάνη οι γυναίκες αναλαμβάνουν τη διακυβέρνηση της Αθήνας και εγκαθιδρύουν ένα καθεστώς περιουσιακής αλλά και ερωτικής κοινοκτημοσύνης

Ο Αριστοφάνης καταπιάστηκε στους «Βατράχους» του με τους εκλιπόντες μεγάλους τραγικούς, επιστρατεύοντας ασφαλώς όλη του τη φαντασία και την απαράμιλλη κωμική του μαεστρία

Ο Αριστοφάνης εμφανίζεται στη «Λυσιστράτη» με μια γνήσια διαλλακτική διάθεση, με ένα πνεύμα συμβιβασμού και συμφιλίωσης

Με τις «Θεσμοφοριάζουσες» ο Αριστοφάνης αφενός μεν σατιρίζει το πρόσωπο και τα έργα του Ευριπίδη, αφετέρου δε σχολιάζει τη θέση της γυναίκας στην αθηναϊκή κοινωνία της εποχής του

Οι «Όρνιθες» γεννιούνται από την πολιτική επικαιρότητα, αλλά αποτελούν δημιούργημα ποιητικού οραματισμού

Η «Ειρήνη» του Αριστοφάνη είναι εν ολίγοις ένα μήνυμα κατεξοχήν αντιπολεμικό, ένα μήνυμα εθνικής ομοψυχίας και αλληλεγγύης για ειρηνικό σκοπό

Στους «Σφήκες» ο Αριστοφάνης επανέρχεται στο ζήτημα της σχέσης μεταξύ πατέρα και γιου, που είχαμε ήδη συναντήσει στους «Δαιταλείς» και στις «Νεφέλες»

Οι «Νεφέλες» του Αριστοφάνη είναι κατά κύριο λόγο η αντιπαράθεση μεταξύ του –υγιούς κατά τον ποιητή– παλαιού και του νέου, δηλαδή του νέου τρόπου σκέψης και λόγου, που έθετε τα πάντα υπό αμφισβήτηση

Με τους «Ιππείς» ο Αριστοφάνης καταγγέλλει κατ’ αρχήν το λαϊκισμό και τη δημαγωγία, έχοντας στο στόχαστρό του τον Κλέωνα

Η περίοδος κατά την οποία γράφονται οι Αχαρνείς από τον Αριστοφάνη είναι για τους Αθηναίους μαρτυρική, γεμάτη βάσανα και κακουχίες

Ο Αριστοφάνης φρόντιζε να φωτίζει και να αναδεικνύει με μοναδική δεξιοτεχνία το κάθε φορά επίμαχο και επικίνδυνο, έχοντας τη ματιά του στραμμένη προς το μέλλον, αλλά και αντλώντας παράλληλα επιχειρήματα και διδάγματα από το παρελθόν, από την παράδοση

Όσον αφορά τη σχέση του με τη σοφιστική, ο Εύπολης επέκρινε περισσότερο τη συμπεριφορά ορισμένων κύκλων που τάσσονταν υπό τη σημαία της και λιγότερο την πνευματική και κοινωνική κίνηση καθ’ εαυτήν

Ο Εύπολης ήταν κατ’ ουσίαν ένας πολιτικός αγωνιστής με κοφτερό μυαλό και ζεστή καρδιά, που δε λογάριαζε κινδύνους και αγωνιζόταν με πάθος κατά της διαφθοράς

Πρώτος ο Κράτης εγκατέλειψε το προσωπικό σκώμμα και άρχισε να συνθέτει κωμωδίες με εσωτερική συνοχή και έμφαση στη συνεπέστερη διεξαγωγή της δράσης

Με βασικό όχημα έκφρασης το χοντροκομμένο και χυμώδες σκώμμα, ο Κρατίνος έκρινε και κατέκρινε τα κατά την αντίληψή του κακώς κείμενα στα δημόσια πράγματα, στις υποθέσεις του κράτους

Οι εμπνεύσεις του Κρατίνου σε επίπεδο σχεδιασμού ήταν ευτυχείς, αλλά η εκτέλεση των συνθέσεών του έπασχε

Οι ζουμερές αριστοφανικές χοντροκοπιές, όπως και η τάση της αρχαίας κωμωδίας για προσωπικές επιθέσεις, ήταν ριζωμένες σε παλαιά αλλά ζωντανά λαϊκά έθιμα

Το έργο του Τιμοθέου του Μιλησίου που τιτλοφορείται «Πέρσαι» μάς προσφέρει μια ικανοποιητική εικόνα του νέου προσώπου που είχε αποκτήσει το αρχαίο λατρευτικό τραγούδι για τον Απόλλωνα, ο «Νόμος»

Ποιητές - διθυραμβοποιοί που προσπάθησαν να γκρεμίσουν το παλαιό στη μουσική

Η γένεση του νεοαττικού διθυράμβου δεν είναι νοητή χωρίς να ληφθεί υπόψη ο σταθερός συναγωνισμός του διθυράμβου με την τραγωδία

Σύμφωνα με τον Αριστοτέλη, πρώτος ο Αγάθων άρχισε να μετατρέπει τα χορικά σε παραγεμίσματα άσχετα προς τη δράση, προς την υπόθεση του δράματος

Αψευδής μάρτυρας της έντονης πνευματικής δραστηριότητας του φωτισμένου Ίωνος του Χίου είναι το εκτεταμένο συγγραφικό έργο που κατέλιπε

Ο Ευριπίδης άφησε πίσω του ως παρακαταθήκη ένα έργο γεμάτο αντίρροπες δυνάμεις

Η τραγική αντίθεση ανάμεσα στον κόσμο του άλογου στοιχείου και τους νόμους της λογικής

Μια από τις ωραιότερες δημιουργίες του Ευριπίδη αποτελεί το δράμα του «Ιφιγένεια η εν Αυλίδι»

Ο θεματικός πυρήνας της τραγωδίας «Ορέστης», πέραν της μητροκτονίας που έχει διαπράξει ο πρωταγωνιστής παρακινημένος από τον Απόλλωνα, συνίσταται στον αγώνα ζωής και θανάτου που δίνουν –με αδελφική αγάπη και βαθιά φιλία– τρεις άνθρωποι

Η ονομασία του ευριπίδειου δράματος «Φοίνισσες» οφείλεται στις φοίνισσες παρθένες που προορίζονταν για σκλάβες στους Δελφούς και συγκροτούν το χορό της τραγωδίας

Ο «Ίων» είναι ένα περίπλοκο και αριστοτεχνικά δομημένο έργο, που προκαλεί ξεχωριστές συγκινήσεις και κάνει την ανθρώπινη ψυχή να δονείται

Η «Ιφιγένεια η εν Ταύροις» είναι το δράμα της σωτηρίας δύο ανθρώπων του ίδιου αίματος από έναν κόσμο όπου κυριαρχεί η βαρβαρική ωμότητα

Η «Ελένη» καταλαμβάνει μια ξεχωριστή θέση στο όλο έργο του Ευριπίδη με τον –τρόπον τινά– παραμυθένιο, μελοδραματικό τόνο της

Δεδομένου ότι το θέμα της Ηλέκτρας πραγματεύτηκε στο ίδιο περίπου χρονικό διάστημα και ο Σοφοκλής, αξιοσημείωτη είναι, πέραν της διαφωνίας ως προς τη χρονική ακολουθία των δύο αυτών δραμάτων, η τελείως διαφορετική προσέγγιση του θέματος από τους δύο μεγάλους τραγικούς

Η δυστυχία του πολέμου, όπως διακηρύσσει στις «Τρωάδες» ο Ευριπίδης, δεν αφορά μόνο τους νικημένους αλλά και τους νικητές

Στην τραγωδία του Ευριπίδη «Ηρακλής» η εικόνα του ήρωα μεταβάλλεται με τρόπο δραματικό, υπενθυμίζοντας σε όλους την αστάθεια της ανθρώπινης ύπαρξης, την προβληματικότητα κάθε ανθρώπινου μεγαλείου

Στις «Ικέτιδες» του Ευριπίδη, ο Θησέας θέτει στην ουσία το ζήτημα της διαφοράς ανάμεσα στην τυραννίδα, δηλαδή τη μονοκρατορία, και τη δημοκρατία

Η αντίθεση ανάμεσα στην εξουσία, τη δύναμη, από τη μια πλευρά και το δίκαιο από την άλλη, μια αντίθεση τόσο σημαντική για την ελληνική σκέψη, είναι το κυρίαρχο χαρακτηριστικό της ευριπίδειας τραγωδίας «Ηρακλείδες»

Εικάζεται ότι η «Ανδρομάχη», που χρονολογείται κατά μία εκδοχή στα πρώτα χρόνια του Πελοποννησιακού Πολέμου, ανέβηκε στο Άργος ή στη χώρα των Μολοσσών, και όχι στην Αθήνα

Η τραγωδία του Ευριπίδη «Εκάβη» συντίθεται από δύο διακριτά μέρη, που συνδέονται επιδέξια από τον ποιητή σε μία ενότητα

Η Αφροδίτη και η Άρτεμη, ως σύμβολα προερχόμενα από τη λαϊκή πίστη, επιτρέπουν στο αττικό κοινό να κατανοήσει τις βασικές δυνάμεις που κινούν τον «Ιππόλυτο» του Ευριπίδη

Στον «Ιππόλυτο» του Ευριπίδη εμφανίζεται επί σκηνής μια μεγάλη κυρία που προσπαθεί να κρατήσει κρυμμένο στα μύχια της ψυχής της τον αμαρτωλό της πόθο για τον προγονό της, μια κυρία με ηθικό έρμα

Η Μήδεια πράττει όσα πράττει σπρωγμένη από δυνάμεις της ψυχής που αποκτούν διάσταση δαιμονική

Ενώ ο μύθος ανέφερε ότι η Μήδεια είχε σκοτώσει τα παιδιά της ακουσίως, στην προσπάθειά της να τα κάνει αθάνατα, ο Ευριπίδης την παρουσιάζει ως φόνισσα των παιδιών της, που με αυτόν τον τρόπο εκδικείται τον Ιάσονα για την απιστία του

Ενώ ο Σοφοκλής ασχολείται πάντα με το σύνολο ενός χαρακτήρα, άλλως πως με το ήθος, ο Ευριπίδης έχει τον τρόπο να αξιοποιεί έως τις ακρότατες λεπτομέρειες το αίσθημα ενός ορισμένου προσώπου σε μια συγκεκριμένη σκηνή

Η Άλκηστη του Ευριπίδη θυσιάζει τη ζωή της όπως είχε υποσχεθεί την ημέρα του γάμου της έχοντας προηγουμένως βιώσει την τέλεια ευτυχία της συζύγου και της μητέρας, άρα έχοντας επίγνωση τού τι απαρνείται

Όσον αφορά τη χρονολόγηση των δεκαοκτώ σωζόμενων έργων του Ευριπίδη, ασφαλείς πληροφορίες έχουμε στη διάθεσή μας για έξι τραγωδίες του

Ο Ευριπίδης πέρασε τα τελευταία χρόνια της ζωής του στην ξενιτιά, και εκεί επέπρωτο να πεθάνει, όπως και ο Αισχύλος παλαιότερα

Ένα από τα δράματα της τριλογίας με την οποία είχε διαγωνιστεί το 455 π.Χ. ο Ευριπίδης ήταν οι «Πελιάδες», το πρώτο έργο του για τη Μήδεια

Η εικόνα που είχε ο κόσμος για τον Ευριπίδη, ενόσω κορυφωνόταν η ανάπτυξη του πολιτισμού της Κλασικής Εποχής, ήταν εκείνη ενός διαφορετικού, ενός ξεχωριστού ανθρώπου

Η σχέση του μεγάλου δραματουργού με τη σοφιστική ήταν μια σχέση διαρκούς και ζωηρής αντιπαράθεσης, καθώς εκείνος διατηρούσε πάντα την ανεξαρτησία του πνεύματός του και αρκετά συχνά διατύπωνε επικριτικές απόψεις για τη σοφιστική σκέψη

Στον «Ανώνυμο του Ιάμβλιχου» προβάλλεται η θέση ότι η ύπαρξη του νόμου αποτελεί φυσική αναγκαιότητα και, συγχρόνως, απαραίτητη προϋπόθεση για την κοινωνική συνοχή