Πνευματική δημιουργία και διαδίκτυο

Εκατοντάδες μη νόμιμα forum sites (downloading) και tracker sites (torrents, P2P file sharing) διαθέτουν δωρεάν ελληνικά και ξένα προστατευόμενα έργα, έχοντας εξασφαλίσει τα έσοδά τους από διαφημίσεις, δωρεές, εισφορές μελών για επιπλέον μουσικές υπηρεσίες (golden members) κ.α.

Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της ΑΕΠΙ

280.000 ελληνικά και ξένα μουσικά έργα
5.000 ελληνικές και ξένες κινηματογραφικές ταινίες
970 προγράμματα λογισμικού (software)
750 ηλεκτρονικά παιχνίδια
1150 ηλεκτρονικά βιβλία (e books)
… διατίθενται δωρεάν στους επισκέπτες ενός δημοφιλούς forum site μεγάλης επισκεψιμότητας, γεγονός που επιβεβαιώνει την εκτεταμένη μη νόμιμη χρήση προστατευόμενων έργων στο διαδίκτυο. Όλο αυτό το περιεχόμενο διακινείται χωρίς την άδεια των αντίστοιχων δημιουργών – δικαιούχων και χωρίς την καταβολή οποιουδήποτε οικονομικού ανταλλάγματος.

· Σε κάθε νόμιμο κατέβασμα μουσικού έργου αντιστοιχούν 650 παράνομες καταφορτώσεις (downloads) μέσω P2P, forum site κ.α.
· Το 2008 κατέβηκαν νόμιμα από το διαδίκτυο 240.000 μουσικά έργα, ενώ αντίστοιχα τα μουσικά έργα που διακινήθηκαν παράνομα ανέρχονται στα 155.000.000.
· Κάθε συνδρομητής συνδεδεμένος στο διαδίκτυο κατεβάζει / ανταλλάσσει παράνομα κατά μέσο όρο 10 μουσικά έργα το μήνα.

Αυτό και άλλα παρεμφερή θέματα που αφορούν στην πνευματική ιδιοκτησία, τέθηκαν και συζητήθηκαν χθες 30 Νοεμβρίου, στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Αθηναίων, ζητώντας λύσεις για την προστασία των πνευματικών δικαιωμάτων στο διαδίκτυο.
Το σύνολο των πνευματικών δημιουργών, των ερμηνευτών –εκτελεστών και παραγωγών πνευματικών έργων, συσπειρώνονται, ευθυγραμμίζονται και κινητοποιούνται για την προστασία των πνευματικών έργων στο διαδίκτυο μέσω των 14 Οργανισμών Συλλογικής Διαχείρισης Πνευματικών και Συγγενικών Δικαιωμάτων που τους εκπροσωπούν.
Για πρώτη φορά οι 14 υπογράφοντες Οργανισμοί, που εκπροσωπούν το σύνολο των πνευματικών ανθρώπων της χώρας, δικαιώματα εκατοντάδων χιλιάδων ξένων δικαιούχων στην Ελλάδα και τις παραγωγικές δυνάμεις προϊόντων πολιτισμού, σε μια κοινή προσπάθεια ενημέρωσης, σύγκλισης, έκφρασης θέσεων, κατέθεσαν τις προτάσεις τους προς το κοινό και την Πολιτεία, η οποία εκλήθη μέσω των οργάνων της να πάρει θέση για τη προστασία των πνευματικών/συγγενικών / ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο διαδίκτυο.
Επίσης σε ένα πλαίσιο ευθυγραμμισμένης πολιτικής και κλίμα ομόψυχης από κοινού συνεργασίας κοινοποίησαν ανοιχτή επιστολή προς τον Τύπο την Πολιτεία το κοινό διατυπώνοντας τις προθέσεις τους για διεύρυνση των κινητοποιήσεων και των προσπαθειών για επίτευξη λύσης στο μεγάλο πρόβλημα που επηρεάζει τη βιωσιμότητα του ευρύτερου χώρου του Πολιτισμού και των προϊόντων του.
Έχουν ήδη δρομολογηθεί συναντήσεις με τις πολιτικές ηγεσίες των Υπουργείων Πολιτισμού, Μεταφορών και Δικαιοσύνης και Κοινά αιτήματα των 14 Οργανισμών Συλλογικής Διαχείρισης
1. «Νόμιμο Internet»: να έχουν οι χρήστες του internet πρόσβαση στα πνευματικά έργα, χωρίς να παραβιάζουν τα πνευματικά και συγγενικά δικαιώματα των δημιουργών και παραγωγών τους.
2. Να δημιουργήσει το Κράτος ένα αναβαθμισμένο, διευρυμένο και εκσυγχρονισμένο σε σχέση με το υφιστάμενο νομικό πλαίσιο, προχωρώντας στην κατάλληλη νομοθετική ρύθμιση με τη συνεργασία των συναρμοδίων Υπουργείων και των Οργανισμών Συλλογικής Διαχείρισης πνευματικών και συγγενικών δικαιωμάτων.
3. Να εισαχθεί το μάθημα της Πνευματικής Ιδιοκτησίας σε όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης για την ενημέρωση, εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση των μαθητών, που ήδη από πολύ νεαρή ηλικία είναι χρήστες του internet.

Την πρωτοβουλία και την κινητοποίηση των 14 ΟΣΔ Πνευματικών και Συγγενικών Δικαιωμάτων υποστηρίζουν οι συνδικαλιστικοί φορείς:
ΕΕΠΗ (Ένωση Ελλήνων Παραγωγών Ηχογραφημάτων), ΕΜΣΕ (Ένωση Μουσικοσυνθετών και Στιχουργών Ελλάδος), Ένωση Δισκοπωλών Ελλάδος, ΕΤΕ (Ένωση Τραγουδιστών Ελλάδος), ΕΕΘΣ (Εταιρία Ελλήνων Θεατρικών Συγγραφέων), Εταιρία Συγγραφέων, ΣΑΠΟΕ (Σύνδεσμος Ανεξάρτητων Παραγωγών Οπτικοακουστικών Έργων), ΣΕΒΑ (Σύλλογος Εκδοτών Βιβλίου Αθηνών), ΣΕΚΒ (Σύνδεσμος Εκδοτών Βιβλίου), Σύνδεσμος Εκδοτών Επιστημονικού Βιβλίου, Σωματείο Βιντεοκλάμπ Ελλάδας, Πανελλήνια Ομοσπονδία Φωτογράφων, Ένωση Φωτορεπόρτερ Ελλάδας, Ένωση Καλλιτεχνών Φωτογράφων Αθήνας.

Απoσπάσματα από την ανοιχτή επιστολή των Οργανισμών Συλλογικής Διαχείρισης και Προστασίας Πνευματικής Ιδιοκτησίας και Συγγενικών Δικαιωμάτων προς την κυβέρνηση, τον Τύπο, τα ΜΜΕ καθώς και τον Ελληνα πολίτη:

Εκπροσωπούμε άμεσα χιλιάδες πνευματικούς δημιουργούς, καλλιτέχνες, καθώς και παραγωγούς πολιτισμικών προϊόντων, οργανισμούς, εταιρείες και παραγωγικούς φορείς που απασχολούν επίσης χιλιάδες συμπολίτες μας εργαζομένους.
Οι απόψεις που εκφράζουμε ταυτίζονται με τις απόψεις και με τις τύχες χιλιάδων ακόμα εργαζομένων σε επαγγέλματα που υποστηρίζουν και είναι απαραίτητα για τη δημιουργία, παραγωγή, διάθεση και προώθηση των έργων των δημιουργών και δικαιούχων που εκπροσωπούμε.
Τα τελευταία χρόνια, η εξέλιξη της τεχνολογίας στην ηλεκτρονική επικοινωνία έχει επηρεάσει καταστροφικά την δημιουργία, παραγωγή και νόμιμη διάθεση των προϊόντων της διανοίας και εν γένει των πολιτισμικών αγαθών και εμείς, αδύναμοι να αντιδράσουμε, παρακολουθούμε τη διαρκή συρρίκνωση της πολιτιστικής δημιουργίας και την κατάρρευση της οικείας ελληνικής αγοράς, με αυτονόητα τα αρνητικά αποτελέσματα για την οικονομία, την κοινωνία και –ιδιαίτερα- τον πολιτισμό.
Παρακολουθούμε με αγωνία και δίκαιη αγανάκτηση το διαδίκτυο, ένα μέσο ελεύθερης επικοινωνίας, ανταλλαγής ιδεών και πληροφόρησης, να μεταμορφώνεται σε ανηλεή οδοστρωτήρα που ισοπεδώνει τα δικαιώματά μας, καταργώντας όχι μόνο το δικαίωμα στην περιουσία μας, αλλά και αυτό το ίδιο το δικαίωμά μας στην εργασία, συγχέοντας εσκεμμένα την έννοια των πνευματικών και συγγενικών δικαιωμάτων με την έννοια της ελεύθερης πληροφόρησης και διακίνησης ιδεών.

Η Ελλάδα είναι φορέας μίας βαριάς πολιτιστικής κληρονομιάς, αφού θεωρείται ότι αποτελεί την κοιτίδα του πολιτισμού, φράση που ακούγεται συνεχώς από τα χείλη των πολιτικών και των πολιτών αυτής της χώρας. Θα περίμενε κανείς, λοιπόν, ότι οι Έλληνες θα ήταν περισσότερο ευαισθητοποιημένοι στα θέματα του πολιτισμού και της προστασίας της πνευματικής και εν γένει πολιτιστικής δημιουργίας.
Στην πράξη, όμως, αποδεικνύεται ακριβώς το αντίθετο, αφού αποδεδειγμένα είμαστε πρώτοι στην παράνομη ανταλλαγή στο διαδίκτυο αρχείων που περιέχουν πνευματικά έργα και πρώτοι στην κατανάλωση πλαστών και παραποιημένων προϊόντων στον κόσμο.
Το αποτέλεσμα αναμενόμενο και γνωστό σε όλους: δεν υπάρχει, πλέον, μουσική, κινηματογραφική ταινία, τηλεοπτική σειρά, λογισμικό, βιβλίο, φωτογραφία, δημοσιογραφικό άρθρο και κάθε λογής έργο της διανοίας, που να μην αποτελεί αντικείμενο παράνομης εκμετάλλευσης, οικονομικής και ηθικής.

Τελικά το ζητούμενο, ανεξαρτήτως του εφαρμοστέου νομικού πλαισίου, είναι πώς θα σταματήσει η κατάφωρη παραβίαση των θεμελιωδών δικαιωμάτων μιας σημαντικής μερίδας ανθρώπων, εργαζομένων πολιτών σε μια Πολιτεία που θέλει και οφείλει να είναι ευνομούμενη και δίκαιη.
Έχει καταγραφεί ότι από την ψηφιακή πειρατεία ετησίως ο πνευματικός, καλλιτεχνικός και πολιτιστικός χώρος του τόπου μας, όπως και το Ελληνικό Δημόσιο, μετρούν απώλειες εκατοντάδων εκατομμυρίων ΕΥΡΩ.
Σε κάθε νόμιμη χρήση-εκμετάλλευση πνευματικών και καλλιτεχνικών έργων αντιστοιχούν εκατοντάδες παράνομες χρήσεις και εκμεταλλεύσεις.
Σε ό,τι αφορά στον τομέα της απασχόλησης, οι συνέπειες είναι δραματικές. Την τελευταία διετία έχουν χάσει τη δουλειά τους δεκάδες χιλιάδες εργαζόμενοι, ενώ απειλούνται άμεσα και οι υπάρχουσες σήμερα θέσεις εργασίας. Το πρόβλημα έχει πάρει τέτοιες διαστάσεις, ώστε αν η Πολιτεία άμεσα δεν λάβει δραστικά και αποτελεσματικά μέτρα αντιμετώπισής του, τότε ο κλάδος της πνευματικής, καλλιτεχνικής και εν γένει πολιτιστικής παραγωγής στη χώρα μας θα οδηγηθεί με μαθηματική ακρίβεια σε κατάρρευση.