«Αποχαιρέτησα τον Χιθ Λέτζερ σε αυτό το ουρητήριο» – Μια βόλτα στο αλλόκοτα γοητευτικό μυαλό του Τέρι Γκίλιαμ
Ο σκηνοθέτης και βετεράνος των Monty Python, Τέρι Γκίλιαμ, κάνει μια ξεκαρδιστική βόλτα με τον Guardian στο στούντιο όπου έριξε το διαστημόπλοιο του «Life of Brian», τη σκηνή όπου ανέβασε έναν Φάουστ που προκάλεσε καυγάδες και την παμπ όπου μίλησε για τελευταία φορά με τον Χιθ Λέτζερ.
Σε ένα δρομάκι στο Κόβεντ Γκάρντεν, σε ένα κτίριο που κάποτε ήταν αποθήκη μπανάνας, υπάρχει μια μπλε πλάκα. «Monty Python, κινηματογραφιστής, έζησε εδώ, 1976-1987», γράφει η επιγραφή. Είναι εύκολο να μην το προσέξει κανείς: η πλάκα δεν βρίσκεται στο ύψος των ματιών, όπως συνήθως, αλλά πάνω στον πρώτο όροφο, σχεδόν σαν η επιτροπή της μπλε πλάκας να έχασε την εμπιστοσύνη της στο αχαρακτήριστο αστείο της. Ή ίσως την τοποθέτησε ο Τζον Κλιζ.
«Ο Τέρι Γκίλιαμ φτάνει. Μου αρέσει το σακάκι του» γράφει ο Sam Wollaston στον Guardain. «Μοιάζει σαν να έχει ραφτεί από κομμάτια κουβερτών. «Κι εμένα», λέει ο Γκίλαμ. «Το αγόρασα πριν από 30 χρόνια σε ένα κατάστημα μεταχειρισμένων στη Νέα Υόρκη». Θα περιπλανηθούμε στο Λονδίνο, επανερχόμενοι σε μέρη που έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην καριέρα του, καθώς πλησιάζει τα 85α γενέθλιά του».
Τέρι Γκίλιαμ και Monty Paython / Wikimedia Commons
Βουτιά στις αναμνήσεις
Οι ημερομηνίες στην πλάκα είναι σωστές, σκέφτεται. Μετά την επιτυχία του Monty Python and the Holy Grail (Οι Ιππότες της Ελεεινής Τραπέζης) του 1975, το οποίο ο Γκίλιαμ συν-σκηνοθέτησε (μαζί με τον Τέρι Τζόουνς), είχαν χρήματα. Έτσι, ο ίδιος, ο κωμικός Μάικλ Πάλιν και ο ειδικός στα ειδικά εφέ Τζούλιαν Ντόιλ νοίκιασαν αυτό το κτίριο.
Στο ισόγειο ηχογραφούσαν τα άλμπουμ των Monty Python. Στον επάνω όροφο υπήρχε ένα στούντιο όπου έκαναν μερικά από τα εφέ για το Life of Brian (Ένας Προφήτης, μα τι Προφήτης) όπως η συντριβή του διαστημόπλοιου.
«Κατεβήκαμε στο τοπικό μαγαζί με τα μαγικά, αγοράσαμε πούρα που εκρήγνυνται, αδειάσαμε την πυρίτιδα και μετά σπάσαμε μια λάμπα και την βάλαμε στο νήμα». Μπουμ. Ο Γκίλιαμ γελάει με την ανάμνηση. Χασκογελάει πολύ, ένα παιδικό, άτακτο χαχάνισμα. «Περίμενα έναν γκρινιάρη γέρο» παρατηρεί ο Sam Wollaston.
Ο Γκίλιαμ έχει ονομαστική αφασία. Κάποτε δεν μπορούσε να θυμηθεί το όνομα της συζύγου του (είναι η Μάγκι Γουέστον – γνωρίστηκαν όταν ήταν μακιγιέζ στους Monty Python)
Λάθος γενιά
Η περιοχή είναι πολύ αναβαθμισμένη. O Γκίλιαμ θυμάται μια μητέρα και έναν γιο που ετοίμαζαν εδώ τον πάγκο τους με τα χοτ ντογκ, πριν τα μεταφέρουν στην πλατεία Leicester Square. «Ήταν βρώμικοι, εντελώς ντικενσιανοί. Ήμουν ερωτευμένος με αυτό το μέρος… Και εκεί ήταν ένας οπλουργός που έφτιαχνε πανοπλίες με τον παλιό τρόπο, χτυπώντας το ατσάλι».
Ακούγεται σαν να ανακαλεί σκηνές από τις ταινίες του. Τώρα είναι όλα τα καφέ και τα κομμωτήρια υψηλής ποιότητας. Αυτό που ήταν κάποτε η αποθήκη των Python είναι τώρα το Neal’s Yard Remedies, το οποίο ανακαινίζεται επί του παρόντος. Ένας εργάτης παρατηρεί τον Γκίλιαμ να κοιτάζει την πλάκα και τον ρωτά ποιος είναι. «Τέρι Γκίλιαμ» Ο άντρας γνέφει, αλλά όχι συνειδητά. Λάθος γενιά.
Η χημική μαγεία των Python
Αφού έφτασε με πλοίο από τις ΗΠΑ το 1968, η καριέρα του Τέρι Γκίλιαμ απογειώθηκε πραγματικά με την τηλεοπτική κωμική σειρά σκετς Monty Python’s Flying Circus. Ένιωθε άραγε παρείσακτος; Όλοι είχαν πάει στην Οξφόρδη ή το Κέιμπριτζ, ενώ εκείνος ήταν, σύμφωνα με τα δικά του λόγια, «ένα μονοσύλλαβο αγροτόπαιδο από τη Μινεσότα» αν και με ταλέντο στα κινούμενα σχέδια.
«Ένιωθα δέος. Ήταν τόσο έξυπνοι με τις λέξεις, σπουδαίοι καλλιτέχνες. Εγώ ήμουν απλώς ένας τύπος που έκοβε κομμάτια χαρτιού και έκανε χαζομάρες. Αλλά η αίσθηση του χιούμορ μου ήταν σαν τη δική τους, αν και η δική μου ήταν πιο οπτική. Αυτό είναι το θέμα με τους Python: η χημεία των έξι μας. Ήμασταν διαφορετικοί, τσακωνόμασταν, αλλά ο συνδυασμός παρήγαγε μια ανεξήγητη χημική μαγεία».
Έστησε τον Φάουστ στη ναζιστική Γερμανία, αν και αναγκάστηκε να τον μετριάσει όταν η παραγωγή μεταφέρθηκε στο Βερολίνο. «Είχαν πολύ άγχος για τον Φάουστ στην κόλαση, με τον Χίτλερ σε τόσο περίοπτη θέση»
«Ευτυχώς δεν είμαι αναγνωρίσιμος όπως ο Κλιζ ή ο Πέιλιν»
Αρχικά πιστώθηκε ως animator, αλλά σύντομα ο Γκίλιαμ έγινε αναπόσπαστο μέλος των Python, και συν-σκηνοθέτησε το Holy Grail, το οποίο οδήγησε σε ένα εντελώς νέο κεφάλαιο δημιουργίας δικών του ταινιών.
«Αυτό το κτίριο έξω από το οποίο στεκόμαστε είναι μέρος αυτού του κεφαλαίου: εδώ έκοψε το 1985 τη σατιρική οργουελιανή φαντασίωση Brazil και έβαλε στο καστ το Time Bandits, την ταινία που προηγήθηκε του Brazil στην Τριλογία της Φαντασίας» γράφει ο Sam Wollaston στον Guardain.
«Ευτυχώς δεν είμαι αναγνωρίσιμος όπως ο Κλιζ ή ο Πέιλιν» λέει ο Γκίλιαν. Του αρέσει όμως να μιλάει με τον κόσμο, σταματώντας για μια κουβέντα με μια γυναίκα σε ένα περίπτερο που κόβει κλειδιά. «Συνέχισε να κόβεις τα κλειδιά» της λέει.
Monty Python’s Flying Circus
Η ονομαστική αφασία
Ο Γκίλιαμ έχει ονομαστική αφασία, που σημαίνει ότι δυσκολεύεται να θυμηθεί τα ονόματα των πραγμάτων. Κάποτε δεν μπορούσε να θυμηθεί το όνομα της συζύγου του (είναι η Μάγκι Γουέστον – γνωρίστηκαν όταν ήταν μακιγιέζ στους Monty Python). Ένα μεγάλο μέρος της γήρανσης, λέει, είναι οπισθοδρομικό.
«Στην πραγματικότητα οπισθοδρομώ πίσω στον πηλό που χρησιμοποίησε ο Θεός για να φτιάξει τον Αδάμ. Τι κάνει ο Αδάμ όταν φεύγει από τον Παράδεισο; Πρέπει να ονομάσει τα πάντα; Εγώ κάνω το αντίθετο. Ξε-ονομάζω τα πάντα!».
Η ονομαστική αφασία μπορεί να έχει να κάνει με ένα πρόσφατο εγκεφαλικό επεισόδιο. Ο Γκίλιαμ δεν ήξερε ότι ήταν εγκεφαλικό εκείνη την εποχή, νόμιζε ότι τυφλωνόταν, λέει ένα διασκεδαστικό ανέκδοτο για το ότι έπεσε πάνω σε έναν αόρατο άνθρωπο.
EPA/DANIEL LEAL-OLIVAS
Ένα καλό μέρος για να κατουρήσεις
«Βρισκόμαστε στον επόμενο σταθμό μας: το Coliseum του Λονδίνου στην οδό St Martin’s Lane» συνεχίζει ο Sam Wollaston. «Η διαδρομή μας έχει σχεδιαστεί με βάση τη γεωγραφία και όχι κατά μήκος ενός χρονοδιαγράμματος, οπότε έχουμε κάνει άλμα στο 2011, όταν ο Γκίλιαμ σκηνοθέτησε εδώ την Καταδίκη του Φάουστ του Μπερλιόζ. «Δεν ξέρω τίποτα για την όπερα. Πιθανότατα είχα δει μία ή ίσως δύο μέγιστες σε όλη μου τη ζωή». Αλλά πείστηκε να το κάνει. Έστησε τον Φάουστ στη ναζιστική Γερμανία, αν και αναγκάστηκε να τον μετριάσει όταν η παραγωγή μεταφέρθηκε στο Βερολίνο. «Είχαν πολύ άγχος για τον Φάουστ στην κόλαση, με τον Χίτλερ σε τόσο περίοπτη θέση».
»Ο φύλακας δεν είναι πρόθυμος να μας αφήσει να μπούμε. Ίσως δεν πιστεύει ότι αυτός ο τύπος με το κούρεμα της ποντικοουράς και το παλιό σακάκι με τα μπαλώματα κάποτε σκηνοθέτησε μια όπερα εδώ. Ενώ γίνονται τηλεφωνήματα, ο Γκίλιαμ λέει: «Μπορώ να σου δείξω πού είναι ένα καλό μέρος για να κατουρήσεις», και εξαφανίζεται σε ένα άλλο δρομάκι.
»Ίου. Ναι, βρωμάει. Χαίρομαι που αναφέρω ότι δεν προσθέτουμε στη δυσωδία: Ο Γκίλιαμ θέλει απλά να μου δείξει λίγο από το σωστό Λονδίνο. Είναι μια μεγάλη αντίθεση με την περίτεχνη Εδουαρδιανή μεγαλοπρέπεια του εσωτερικού του Coliseum όταν τελικά μας επιτρέπουν να μπούμε μέσα. Ο Φάουστ του είχε μεγάλη επιτυχία. «Ήμουν τόσο περήφανος – και το 41% του κοινού δεν είχε ξαναπάει ποτέ σε όπερα. Έρχονταν με τζιν. Η πιο ευτυχισμένη μου στιγμή ήταν την τελευταία μέρα. Στην ουρά για τα εισιτήρια, ξέσπασε ένας καυγάς! Σκέφτηκα: «Ναι, τα καταφέραμε!»».
Έχουν ένα σπίτι στην Ιταλία, λέει, που κάθεται σαν θηλή σε έναν λόφο σε σχήμα στήθους στην Απουλία. «Θέλω να θαφτώ εκεί με την καλύτερη θέα»
Καθ’ οδόν προς την τελευταία στάση, ο Γκίλιαμ λέει ότι βλέπει τη ζωή του σαν παραμύθι. «Υπάρχει ο βασιλιάς και οι ιππότες που κάνουν τα δικά τους. Υπάρχει η υπέροχη υπηρέτρια που είναι ενάρετη και την απαγάγουν συνέχεια, και οι μάγισσες που περιμένουν. Είναι όλα εκεί».
Η τελευταία του ταινία, The Man Who Killed Don Quixote (Ο άνθρωπος που σκότωσε τον Δον Κιχώτη), χρειάστηκε 25 χρόνια για να γυριστεί, επειδή του τελείωναν συνεχώς τα χρήματα. «Τότε η κόρη μου γνώρισε μια κυρία που, αργά στη ζωή της, είχε αποκτήσει πολλά χρήματα. Είχε παρακολουθήσει την καριέρα μου -ή την έλλειψή της- και μας έδωσε τριάμισι εκατομμύρια ευρώ, έτσι απλά. Μια νεράιδα νονά μπήκε στη ζωή μας. Θα πας στον χορό, Τέρι!».
«Φτάνουμε όχι σε χορό αλλά σε μια παμπ, το Horseshoe στο Clerkenwell, όπου, το 2008, ο Γκίλιαμ γύρισε μια σκηνή για το The Imaginarium of Doctor Parnassus (Ο Φανταστικός Κόσμος του Δρ. Παρνάσους)» συνεχίζει ο Sam Wollaston.
«Η ταινία ακολουθεί έναν περιοδεύοντα θεατρικό θίασο, του οποίου ο αρχηγός, που υποδύεται ο Κρίστοφερ Πλάμερ, είναι σοφός και παιδαριώδης και έχει κάτι παραπάνω από μια υποψία του Γκίλιαμ.
»Ο Γκίλιαμ λέει ότι ταυτίζεται περισσότερο με τον Δον Κιχώτη. «Πρόκειται για έναν άνθρωπο που βλέπει την πραγματικότητα με έναν πιο ευγενή κι όμορφο τρόπο, που συνεχώς αποτυγχάνει και συντρίβεται, αλλά συνεχίζει να σηκώνεται. Αυτό είναι το καθήκον».
Ο Ρίτσαρντ, ο ιδιοκτήτης, υποδέχεται θερμά τον Γκίλιαμ και έχει ωραίες αναμνήσεις από την εποχή που το παράξενο περιοδεύον θέατρο του Δόκτορα Παρνάσους ερχόταν στην πόλη. Αλλά μια θλίψη πλανάται πάνω από το έργο. Ο Χιθ Λέτζερ πρωταγωνίστησε επίσης στην ταινία – την τελευταία που γύρισε ποτέ.
Ο Γκίλιαμ θέλει να δείξει πού είχαν την τελευταία τους συζήτηση και περπατάει προς την τουαλέτα των ανδρών. «Είμαι λοιπόν εδώ, κατουράω, και ο Χοθ μπαίνει μέσα και στέκεται εκεί πέρα» λέει δείχνοντας την άλλη άκρη του ουρητηρίου. «Κατουράω ευτυχισμένος και μου λέει: ‘Τέρι;’. Γυρίζω και φορούσε αυτή τη γελοία μάσκα και το μακιγιάζ του κλόουν. Μου λέει, ‘πρέπει να σταματήσουμε να συναντιόμαστε έτσι’. Τι μέρος για να πεις αντίο».
Δύο ημέρες αργότερα ο Λέτζερ ήταν νεκρός, έχοντας πάρει κατά λάθος υπερβολική δόση συνταγογραφούμενων φαρμάκων στο διαμέρισμά του στη Νέα Υόρκη. Ήταν 28 ετών, αν και ο Γκίλιαμ λέει ότι πάντα φαινόταν πολύ μεγαλύτερος.
«Όλοι όσοι τον γνώριζαν έλεγαν ότι υπάρχει κάποιος πολύ γέρος μέσα σε αυτό το νεαρό σώμα. Δεν υπήρχε αμφιβολία ότι θα γινόταν ο καλύτερος ηθοποιός της γενιάς του. Τα είχε όλα, και όλοι τον αγαπούσαν γιατί είχε τόση ζεστασιά πάνω του. Και ήταν ο μαγνητισμός του που λειτουργούσε σε τόσα πολλά διαφορετικά επίπεδα, ήταν τόσο έξυπνος και απλά ικανός για όλα όσα θα ήθελες ποτέ από έναν ηθοποιό».
«Ήθελα απλώς να πεθάνω»
Ο Γκίλιαμ βρισκόταν στο Βανκούβερ για να γυρίσει τις σκηνές με το Imaginarium – έναν καθρέφτη μέσα από τον οποίο οι άνθρωποι μπορούσαν να περάσουν για να εξερευνήσουν τη φαντασία τους – όταν έλαβε το τηλεφώνημα για τον Λέτζερ.
«Ήθελα απλώς να πεθάνω» λέει ο Γκίλιαμ. Η άμεση σκέψη του ήταν να εγκαταλείψει το όλο εγχείρημα, αλλά πείστηκε να συνεχίσει. Κατέληξαν να χρησιμοποιήσουν υλικό που είχαν ήδη γυρίσει με τον Λέτζερ, αλλά στη συνέχεια πήραν τρεις ηθοποιούς που τον είχαν γνωρίσει -τον Τζόνι Ντεπ, τον Κόλιν Φάρελ και τον Τζουντ Λο- για να παίξουν μεταμορφωμένες εκδοχές του χαρακτήρα του. Η ταινία είναι αφιερωμένη στον Λέτζερ.
Σκέφτηκε, άραγε, ποτέ το δικό του τέλος ο Γκίλιαμ; «Ο θάνατός μου είναι κάτι για το οποίο δεν ανησυχώ καθόλου. Το σκέφτομαι κάθε μέρα φυσικά, αλλά με διασκεδαστικό τρόπο. Απλά δεν θέλω να πηδήξει κανείς από την οικογένειά μου τη σειρά, αυτό είναι όλο. Εγώ βγαίνω πρώτος, το νούμερο ένα».
Έχει ένα σχέδιο, είναι στη διαθήκη του. Έχουν ένα σπίτι στην Ιταλία, λέει, που κάθεται σαν θηλή σε έναν λόφο σε σχήμα στήθους στην Απουλία. «Θέλω να θαφτώ εκεί με την καλύτερη θέα. Βάλτε με στο χώμα σε ένα χάρτινο φέρετρο, μετά πάρτε ένα δενδρύλλιο βελανιδιάς και χώστε το στο στήθος μου για να μεγαλώσω και να γίνω βελανιδιά. Θα νιώθω πανέμορφα».
*Ο σκηνοθέτης και βετεράνος των Monty Python, Τέρι Γκίλιαμ, θα δώσει συνέντευξη σε ειδική εκδήλωση του Guardian στις 29 Οκτωβρίου για να γιορτάσει την εξαιρετική του ζωή και τα 50 χρόνια στον κινηματογράφο, ζωντανά στο Cadogan Hall του Λονδίνου και διαδικτυακά.
![Άκρως Ζωδιακό: Τα Do’s και Don’ts στα ζώδια σήμερα [Κυριακή 14.12.2025]](https://www.in.gr/wp-content/uploads/2025/12/howen-ac0WfQ3F6dw-unsplash-315x220.jpg)
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232442
