Λι Μίλερ: Το Tate Britain τιμά την πολεμική ανταποκρίτρια της Vogue με μια νέα έκθεση
Η έκθεση εγκαινιάστηκε στις 2 Οκτωβρίου και θα διαρκέσει έως τις 15 Φεβρουαρίου 2026 και είναι η μεγαλύτερη που έχει οργανωθεί ποτέ στο Ηνωμένο Βασίλειο για τη σπουδαία δημιουργό
Η Λι Μίλερ (1907-1977), μια από τις πιο ανήσυχες και τολμηρές μορφές της φωτογραφίας του 20ού αιώνα, τιμάται αυτό το διάστημα με μια μεγάλη αναδρομική έκθεση στο Tate Britain. Η παρουσίαση, που εγκαινιάστηκε στις 2 Οκτωβρίου και θα διαρκέσει έως τις 15 Φεβρουαρίου 2026, είναι η μεγαλύτερη που έχει οργανωθεί ποτέ στο Ηνωμένο Βασίλειο για τη σπουδαία δημιουργό.
Γεννημένη στο Πόκιπσι της Νέας Υόρκης, η Ελίζαμπεθ «Λι» Μίλερ μεγάλωσε με αγάπη για την τέχνη και την Ευρώπη.
Στα 18 της ταξίδεψε στο Παρίσι για να σπουδάσει φωτισμό και σκηνογραφία, όμως σύντομα βρέθηκε πίσω στη Νέα Υόρκη, όπου, εντελώς τυχαία, ο εκδότης της Vogue Κόντε Μόντροουζ Ναστ την ανακάλυψε και την έκανε μοντέλο.
Πολύ γρήγορα κατάλαβε ότι προτιμούσε τον ρόλο της φωτογράφου παρά του «προσώπου» μπροστά στον φακό.
Το 1929 επιστρέφει στο Παρίσι, όπου γνωρίζει τον καλλιτέχνη και φωτογράφο Μαν Ρέι. Η σχέση τους –μαθητευόμενη, συνεργάτιδα, μούσα και σύντροφος– οδήγησε στη δημιουργία εμβληματικών έργων και στη διάδοση της τεχνικής της ηλιακής έκθεσης. Η Μίλερ ιδρύει το δικό της στούντιο και καθιερώνεται ως αυτόνομη καλλιτέχνιδα του σουρεαλισμού.
Μετά τον χωρισμό τους, παντρεύεται τον Αιγύπτιο επιχειρηματία Αζίζ Ελούι Μπέι και εγκαθίσταται στο Κάιρο. Οι εικόνες της Λι Μίλερ από το αιγυπτιακό τοπίο, όπως το περίφημο «Portrait of Space», δείχνουν πώς το σουρεαλιστικό της βλέμμα μπορούσε να μεταμορφώσει ακόμα και την άμμο της ερήμου σε έργο τέχνης.
Το 1937 η Μίλερ ξαναβρίσκεται στο Παρίσι και γνωρίζει τον δεύτερο σύζυγό της, τον Βρετανό ζωγράφο Ρόλαντ Πένροουζ. Μαζί εγκαθίστανται στο Λονδίνο. Με το ξέσπασμα του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, η Μίλερ εργάζεται ως πολεμική φωτορεπόρτερ για τη Vogue. Είναι η μοναδική γυναίκα με άδεια να κινείται μόνη στις εμπόλεμες ζώνες. Οι εικόνες της, που ισορροπούν ανάμεσα στο ντοκουμέντο και στην τέχνη, παραμένουν συγκλονιστικές.
Μια από τις πιο διάσημες φωτογραφίες της είναι εκείνη που τη δείχνει να κάνει μπάνιο στο διαμέρισμα του Χίτλερ στο Μόναχο, λίγο μετά την απελευθέρωση του Νταχάου– την ίδια μέρα που ο αιμοσταγής δικτάτορας αυτοκτόνησε στο Βερολίνο. Η ίδια δεν επεδίωκε να «ωραιοποιήσει» τον πόλεμο – δούλευε με ενσυναίσθηση, αναδεικνύοντας στιγμές που συχνά διέφευγαν από ανδρικά βλέμματα.
Η Μίλερ υπήρξε στενή φίλη του Πάμπλο Πικάσο, τον οποίο φωτογράφισε σχεδόν 1.000 φορές. Εκείνος, με τη σειρά του, τη ζωγράφισε έξι φορές. Η σχέση τους κράτησε δεκαετίες και αποτυπώθηκε σε πολυάριθμα έργα και φωτογραφίες.
Οι εμπειρίες του πολέμου την σημάδεψαν βαθιά. Στην Αγγλία, όπου εγκαταστάθηκε με την οικογένειά της, πάλεψε με κατάθλιψη και αλκοολισμό. Σταδιακά εγκατέλειψε τη φωτογραφία και αφιερώθηκε στη μαγειρική, μετατρέποντας την κουζίνα της σε πεδίο δημιουργικότητας.
Η Λι Μίλερ πέθανε το 1977, σε ηλικία 70 ετών, αφήνοντας πίσω της μια ανεκτίμητη παρακαταθήκη. Σουρεαλίστρια, φωτορεπόρτερ, πολεμική ανταποκρίτρια, φίλη των μεγάλων καλλιτεχνών της εποχής της – η θέση της στην ιστορία της φωτογραφίας παραμένει μοναδική.
*Με πληροφορίες από: Deutsche Welle, Κεντρική Φωτογραφία: Instagram @leemillerarchives