Νέα έρευνα: Η ανισότητα αφήνει ανεξίτηλα σημάδια στους εγκεφάλους των παιδιών

Μια πρόσφατη μελέτη, που διεξήχθη σε περισσότερους από 10.000 νέους στις ΗΠΑ, έδειξε ότι η διαβίωση σε κοινωνίες όπου κυριαρχεί η ανισότητα συνδέεται με σημαντικές δομικές αλλαγές στον εγκέφαλο των παιδιών, ανεξάρτητα από το οικογενειακό τους εισόδημα.

Τα ευρήματα δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό Nature Mental Health και προέρχονται από την ευρεία μελέτη Adolescent Brain Cognitive Development, η οποία μελετά την ανάπτυξη του εγκεφάλου σε παιδιά και εφήβους.

Σύμφωνα με τον Guardian, οι ερευνητές ανέλυσαν μαγνητικές τομογραφίες για να εξετάσουν την επιφάνεια και το πάχος του φλοιού, καθώς και τις συνδέσεις μεταξύ των διαφόρων περιοχών του εγκεφάλου.

Οι ακαδημαϊκοί ανέλυσαν τις μαγνητικές τομογραφίες για να μελετήσουν την επιφάνεια και το πάχος των περιοχών του φλοιού, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που εμπλκονται σε ανώτερες γνωστικές λειτουργίες, όπως η μνήμη, τα συναισθήματα, η προσοχή και η γλώσσα.

Οι συνδέσεις μεταξύ διαφορετικών περιοχών του εγκεφάλου αναλύθηκαν επίσης από τις τομογραφίες, όπου οι αλλαγές στη ροή του αίματος υποδηλώνουν εγκεφαλική δραστηριότητα.

Study links greater inequality to structural changes in children’s brains – The Guardian

[47s AMETICA IS GOING IN THE WRONG DIRECTION.] https://t.co/INpK9aE6eU

— Candace Niemeyer (@CandaceNiemeyer) September 30, 2025

Ο ρόλος της κοινωνικής ανισότητας

Η ανάλυση των περιοχών των ΗΠΑ έδειξε ότι πολιτείες όπως η Νέα Υόρκη, το Κονέκτικατ, η Καλιφόρνια και η Φλόριντα παρουσιάζουν υψηλότερα επίπεδα ανισότητας, ενώ περιοχές όπως η Γιούτα, το Ουισκόνσιν, η Μινεσότα και το Βερμόντ χαρακτηρίζονται από πιο ισότιμη κατανομή του εισοδήματος.

Τα αποτελέσματα επιβεβαίωσαν ότι η κοινωνική ανισότητα, και όχι το προσωπικό οικονομικό υπόβαθρο, επηρεάζει τη νευροανάπτυξη των παιδιών.

Η Δρ Divyangana Rakesh, από το King’s College London, τονίζει ότι η μελέτη επικεντρώθηκε στη διανομή του εισοδήματος στην κοινωνία συνολικά.

«Τα παιδιά από υψηλού και χαμηλού εισοδήματος οικογένειες παρουσίασαν αλλοιωμένη νευροανάπτυξη, η οποία επηρεάζει την ευημερία τους μακροπρόθεσμα», δήλωσε.

Τα ευρήματα αυτά δείχνουν ότι η κοινωνική ανισότητα μπορεί να δημιουργεί ένα τοξικό περιβάλλον που επηρεάζει ακόμη και τα παιδιά των πλούσιων οικογενειών.

Σύνδεση με ψυχική υγεία

Πέρα από τις δομικές αλλαγές, οι ερευνητές ανέλυσαν δεδομένα από ερωτηματολόγια που συμπλήρωσαν τα παιδιά για να αξιολογήσουν την ψυχική τους υγεία, συμπεριλαμβανομένων προβλημάτων όπως κατάθλιψη και άγχος.

Τα παιδιά που ζουν σε περιοχές με μεγαλύτερη εισοδηματική ανισότητα εμφάνισαν σημαντικά υψηλότερα επίπεδα ψυχολογικής δυσφορίας.

Επιπλέον, οι νευροαναπτυξιακές αλλαγές φαίνεται ότι συνδέονται με λειτουργικές αλλοιώσεις στον εγκέφαλο, επηρεάζοντας τη ρύθμιση των συναισθημάτων και την προσοχή.

Ο καθηγητής Vikram Patel του Χάρβαρντ τόνισε ότι τα ευρήματα ενισχύουν τη βιβλιογραφία που δείχνει πώς οι κοινωνικοί παράγοντες μπορούν να επηρεάζουν την ψυχική υγεία μέσω δομικών αλλαγών στον εγκέφαλο.

A landmark study of over 10,000 U.S. youth reveals socioeconomic inequality physically reshapes developing brains, stunting growth in key regions like the prefrontal #cortex regardless of family income. The research links higher inequality in communities to thinner cortical pic.twitter.com/wmj9lkZo8l

— Neuralink26 (@Neuralink26) September 30, 2025

Συμπεράσματα για τη δημόσια υγεία

Η καθηγήτρια Kate Pickett από το Πανεπιστήμιο του Γιορκ υπογράμμισε ότι η μείωση της ανισότητας δεν αφορά μόνο την οικονομία, αλλά αποτελεί ζήτημα δημόσιας υγείας.

«Οι αλλαγές στον εγκέφαλο που παρατηρήσαμε υποδηλώνουν ότι η ανισότητα δημιουργεί ένα τοξικό κοινωνικό περιβάλλον που διαμορφώνει τον τρόπο ανάπτυξης των παιδιών, με συνέπειες για την ψυχική τους υγεία που μπορεί να διαρκέσουν μια ολόκληρη ζωή», δήλωσε.

Η μελέτη δείχνει ότι οι κοινωνικοοικονομικές ανισότητες έχουν άμεσες επιπτώσεις στον νευροαναπτυξιακό προσανατολισμό των παιδιών, προσφέροντας στοιχεία για πολιτικές που στοχεύουν στη μείωση των κοινωνικών ανισοτήτων ως μέσο προστασίας της δημόσιας υγείας.

Προοπτικές για μελλοντική έρευνα

Οι ερευνητές προτείνουν περαιτέρω μελέτες σε άλλες χώρες, για να αναζητηθεί κατά πόσο οι επιπτώσεις της ανισότητας παρατηρούνται σε διαφορετικά κοινωνικά πλαίσια.

Η αναγνώριση του τρόπου με τον οποίο η κοινωνική ανισότητα επηρεάζει τη νευροανάπτυξη μπορεί να οδηγήσει σε πιο αποτελεσματικά προληπτικά μέτρα για την ψυχική υγεία των παιδιών παγκοσμίως.