Νικ Διακόπουλος: Η τεχνητή νοημοσύνη είναι εργαλείο στην ενημέρωση – να σκεφτόμαστε κριτικά και να ελέγχουμε

Ο Νικ Διακόπουλος, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Northwestern των ΗΠΑ, θεωρείται από τους σημαντικότερους ειδικούς παγκοσμίως στα ζητήματα που αφορούν τη χρήση των αυτοματισμών και των αλγορίθμων στην ενημέρωση. Το βιβλίο του Automating the News. How Algorithms are Rewriting the Media (Αυτοματοποιώντας τα νέα. Πώς οι Αλγόριθμοι ξαναγράφουν τα μέσα ενημέρωσης), που κυκλοφόρησε το 2019 από τις εκδόσεις του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ, θεωρείται ήδη κλασικό. Είναι, ταυτόχρονα, από αυτούς που παρακολουθούν τις εξελίξεις στην τεχνητή νοημοσύνη και το πώς αυτή αλλάζει το τοπίο στην ενημέρωση εδώ και χρόνια.

Έχοντας ξεκινήσει τις τις σπουδές και την έρευνά του από τον ευρύτερο χώρο της επιστήμης των υπολογιστών, ο Διακόπουλος δεν υιοθετεί μια τεχνοφοβική στάση. Αντιθέτως, επιμένει ότι τόσο οι αλγόριθμοι όσο και η τεχνητή νοημοσύνη αποτελούν εργαλεία που ήρθαν για να μείνουν, προσφέροντας μεγάλες δυνατότητες αλλά και δημιουργώντας μεγάλες προκλήσεις, από τη στιγμή που συνεπάγονται ότι η κοινωνία δεν θα μπορεί πια να θεωρεί δεδομένη την αυθεντικότητα των πληροφοριών με τις οποίες αλληλεπιδρά στο ψηφιακό περιβάλλον. Κάτι που σημαίνει ότι είναι περισσότερο παρά ποτέ αναγκαίος ο αλγοριθμικός «αλφαβητισμός» και από την πλευρά των εργαζομένων στην ενημέρωση και από τη μεριά του κοινού.

Τα τελευταία χρόνια ο Διακόπουλος ασχολείται ιδιαίτερα με την τεχνητή νοημοσύνη, τις στρατηγικές που επιλέγονται για τη χρήση της στην ενημέρωση, τις τεχνικές με τις οποίες μπορούμε να καταγράψουμε, μετρήσουμε και αξιολογήσουμε τις επιπτώσεις της στη δημοσιογραφία αλλά και τους τρόπους με τους οποίους μπορούμε να διαχειριστούμε αυτές τις επιπτώσεις, τη μελέτη του πώς την προσλαμβάνουν οι δημοσιογράφοι, αλλά και το πώς μπορούμε να ενσωματώσουμε μορφές λογοδοσίας στην τεχνητή νοημοσύνη.

Ο Νικ Διακόπουλος βρέθηκε στην Αθήνα ως ένας από τους βασικούς ομιλητές στο 5^ο European Data & Computational Journalism Conference, το μεγαλύτερο ευρωπαϊκό συνέδριο δημοσιογραφίας δεδομένων και υπολογιστικής δημοσιογραφίας, που πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα στις 8-10 Σεπτεμβρίου 2025 στις εγκαταστάσεις του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ) και της Ενωσης Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων Αθηνών (ΕΣΗΕΑ). Παράλληλα, Διακόπουλος συμμετείχε και στο Θερινό Σχολείο για δημοσιογράφους του IQ Media Hub, που χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση και το πρόγραμμα Creative Europe.

To in είχε την ευκαιρία να συζητήσει μαζί του στο περιθώριο του συνεδρίου για τα κρίσιμα ερωτήματα που αφορούν την τεχνητή νοημοσύνη στην ενημέρωση, τους κινδύνους αλλά και τους τρόπους με τους οποίους μπορούμε τελικά όντως να την αξιοποιήσουμε

«Οι δημοσιογράφοι θα πρέπει να αποκτήσουν νέες δεξιότητες»

Σχολιάζοντας τις επιπτώσεις της τεχνητής νοημοσύνης στη δημοσιογραφία ο Διακόπουλος επισημαίνει ότι οι δημοσιογράφοι κυρίως φοβούνται ότι θα χάσουν τη δουλειά τους μέσα από την αυτοματοποίηση. Ο ίδιος πάντως επισημαίνει ότι οι δημοσιογράφοι θα πρέπει να αποκτήσουν νέες δεξιότητες και να μάθουν μια ολόκληρη σειρά νέων τεχνολογιών, μόνο και μόνο για να είναι αποτελεσματικοί στη δουλειά τους.

«Η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να δημιουργήσει παραπληροφόρηση και αποπληροφόρηση»

Ο Διακόπουλος θεωρεί ότι η τεχνητή νοημοσύνη είναι σαν ένα νόμισμα με δύο όψεις. Από τη μια, μπορεί να βοηθήσει τους δημοσιογράφους να καταπολεμήσουν την παραπληροφόρηση βοηθώντας την επαλήθευση. Από την άλλη, τα ίδια τα εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης μπορούν να δημιουργήσουν παραπληροφόρηση και αποπληροφόρηση, άρα οι δημοσιογράφοι πρέπει να βοηθήσουν το κοινό να καταλάβει τι είναι αλήθεια και τι όχι.

«Δεν συμβουλεύω τους δημοσιογράφους να χρησιμοποιούν τεχνητή νοημοσύνη για να γράψουν άρθρα»

Σε σχέση με την εξάπλωση της τεχνητής νοημοσύνης στην ενημέρωση ο Διακόπουλος επισημαίνει ότι είναι εξαιρετικά εκτεταμένη πια και από μεγάλα μέσα ενημέρωσης και από μικρότερα, ενώ οι ίδιοι οι δημοσιογράφοι έχουν πρόσβαση πια σε εργαλεία όπως το ChatGPT. Ως προς τη χρήση τους ο Διακόπουλος είναι σαφής: δεν συνιστά στους δημοσιογράφους να τη χρησιμοποιούν για τη συγγραφή κειμένων, καθώς εκτός των άλλων πλέον το κοινό αναγνωρίζει πότε κάτι έχει γραφτεί με χρήση τεχνητής νοημοσύνης.

Ο καθηγητής Νικ Διακόπουλος με τον δημοσιογράφο του in Παναγιώτη Σωτήρη

«Ανάγκη να ενσωματωθεί η λογοδοσία στην Τεχνητή Νοημοσύνη»

Σε σχέση με το πώς μπορούν να υπάρχουν αποτελεσματικές αντιστάσεις στις προβληματικές πλευρές της τεχνητής νοημοσύνης, ο Διακόπουλος επισημαίνει τη δυνατότητα που έχουν οι δημοσιογράφοι να αποτελέσουν ένα αντίβαρο εξετάζοντας το πώς χρησιμοποιούνται τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης, ενημερώνοντας το κοινό και εκθέτοντας τη δύναμη που έχουν αυτά τα συστήματα, έτσι ώστε αυτά να γίνουν καλύτερα κατανοητά και άρα να υπάρξει μια αντίσταση στις αρνητικές επιπτώσεις.

«Ο κίνδυνος είναι ότι τα εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης δεν χρησιμοποιούνται μόνο από δημοσιογράφους»

Ο Διακόπουλος είναι  έχει μια θετική εικόνα για τους δημοσιογράφους, θεωρώντας ότι είναι ένα επαγγελματικός τομέας όπου υπάρχει ακόμη ένα καλό σύνολο ηθικών αξιών. Όμως, η τεχνητή νοημοσύνη δεν χρησιμοποιείται μόνο από δημοσιογράφους με αντίληψη κοινωνικής ευθύνης και εκεί βρίσκονται οι μεγάλοι κίνδυνοι.

«Λυπάμαι, αλλά δεν μπορείτε απλώς να πατήσετε ένα κουμπί και να την αφήσετε να κάνει τη δουλειά σας»

Όταν ρωτήθηκε για το ποιες είναι οι συμβουλές του στους δημοσιογράφους αλλά και στο κοινό ο Διακόπουλος ήταν σαφής: πρέπει να ελέγχουν τα πάντα και δεν μπορούν να πιστεύουν ότι η τεχνητή νοημοσύνη θα κάνει το ουσιαστικό μέρος της δουλειάς τους. Για να συμπληρώσει ότι χρειαζόμαστε καλή γνώση της τεχνητής νοημοσύνης αλλά και να επιμείνουμε να σκεφτόμαστε κριτικά.