Intervision: Γιατί ο Πούτιν αναβιώνει τη γεωπολιτική απάντηση στη Eurovision; Συμμετέχουν και οι ΗΠΑ

Aν και στη δεκαετία του 1960 η Intervision είχε σχεδιαστεί για να γεφυρώσει τη Δύση με την Ανατολή, η σημερινή εκδοχή του είναι ένα απροκάλυπτο «πολιτιστικό αντίβαρο» στην Eurovision.

Η Ρωσία, αποκλεισμένη από τον ευρωπαϊκό διαγωνισμό μετά την εισβολή στην Ουκρανία το 2022, αναβιώνει τον Intervision όχι ως μια πλατφόρμα διεθνούς συνεργασίας, αλλά ως ένα όχημα για να προωθήσει τις δικές της «παραδοσιακές αξίες» και να αμφισβητήσει την πολιτιστική κυριαρχία της Δύσης.

Σε αυτό το πλαίσιο, η ανακοίνωση της συμμετοχής των Ηνωμένων Πολιτειών, μέσω του καλλιτέχνη Μπι Χάουαρντ, προσθέτει μια σουρεαλιστική διάσταση σχολιάζει ο Guardian.

Η πρεμιέρα της αναβίωσης του διαγωνισμού στη Μόσχα, στις 20 Σεπτεμβρίου, σηματοδοτεί την πρώτη φορά που η υπερδύναμη συμμετέχει σε έναν διαγωνισμό που ιστορικά συνδεόταν με το Ανατολικό Μπλοκ.

Η κίνηση εγείρει ερωτήματα για τους πραγματικούς στόχους του Κρεμλίνου: πρόκειται για μια σοβαρή απόπειρα διεθνούς προσέγγισης ή απλώς για μια φιλόδοξη παράσταση με αποδέκτη το εγχώριο ρωσικό κοινό;

Μια ιστορία, ένα μικρόφωνο

Η ιστορία της Intervision, όπως επισημαίνει ο ιστορικός Ντιν Βουλέτιτς, είναι εντελώς διαφορετική από αυτή που επιχειρεί να παρουσιάσει η Ρωσία.

Η διοργάνωση που ξεκίνησε υπό την ηγεσία του Λεονίντ Μπρέζνιεφ ήταν ο διάδοχος του Διεθνές Φεστιβάλ Τραγουδιού του Σόποτ. Η μορφή του διαγωνισμού ήταν παρόμοια με αυτή της Eurovision, επιτρέποντας στις χώρες-μέλη του τηλεοπτικού δικτύου Intervision να στείλουν έναν καλλιτέχνη, με νικητή που αποφασιζόταν από ειδική κριτική επιτροπή.

Την περίοδο 1965-1968, όταν ο διαγωνισμός φιλοξενήθηκε στην Τσεχοσλοβακία, είχε στόχο να ενισχύσει τη συνεργασία μεταξύ Ανατολής και Δύσης, προσελκύοντας ακόμα και νικητές της Eurovision, όπως η Σάντι Σο και ο Ούντο Γιούργκενς.

Επιπλέον η Πολωνία, που φιλοξένησε τη διοργάνωση από το 1977 έως το 1980, συμπεριέλαβε καλλιτέχνες από τις ΗΠΑ, τον Καναδά και την Ιαπωνία.

Εκείνες οι προσπάθειες ήταν ουσιαστικά εμπορικές, με στόχο την προσέλκυση δυτικών δισκογραφικών εταιρειών, κάτι που απέχει παρασάγγας από τη σημερινή πολιτική ατζέντα του Κρεμλίνου.

Ενάντια στους ΛΟΑΤΚΙ+

Αντιθέτως, η αναβίωση της Intervision, με προεδρικό διάταγμα του Βλαντίμιρ Πούτιν τον Φεβρουάριο, είναι ευθέως συνδεδεμένη με την αποβολή της Ρωσίας από την Ευρωπαϊκή Ραδιοτηλεοπτική Ένωση (EBU).

Για το Κρεμλίνο, η Eurovision έχει γίνει συνώνυμη με τις «φιλελεύθερες, δυτικές αξίες» που απεχθάνεται, ειδικά μετά την εξέλιξή της σε πλατφόρμα για τα δικαιώματα της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας.

Η νίκη της Κοντσίτα Βουρστ το 2014, για παράδειγμα, είχε προκαλέσει έντονη δυσφορία στη Μόσχα, καθώς συνέπεσε με τη θέσπιση νόμων που περιόριζαν το περιεχόμενο που σχετίζεται με την κοινότητα αυτή.

Το τραγούδι της ανεξαρτησίας

Πέρα από θέματα φύλου και ταυτότητας, η Eurovision αποτέλεσε και πεδίο διεκδίκησης εθνικής ανεξαρτησίας για πρώην σοβιετικές δημοκρατίες, με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα τις νίκες της Ουκρανίας.

Το τραγούδι της Τζαμάλα το 2016 για την εκτόπιση των Τατάρων της Κριμαίας, αμφισβήτησε ανοιχτά τη ρωσική αφήγηση περί έλλειψης ιστορικής και πολιτιστικής αυτοτέλειας της Ουκρανίας, γεγονός που εξόργισε το Κρεμλίνο.

Καθώς η ρωσική κυβέρνηση δεσμεύεται να προωθήσει «παραδοσιακές αξίες», μπορεί να διαπιστώσει ότι αυτή η «καθαρή» προσέγγιση είναι αντιπαραγωγική. Όπως σημειώνει ο ειδικός στα ρωσικά μέσα Στίβεν Χάτσινγκς, «ο κόσμος παρακολουθεί τη Eurovision για τη διαφορετικότητα, τις προκλήσεις και την πολιτική της».

Κίνα, ΗΠΑ, Κατάρ: Ο χάρτης της Intervision

@intervision.world Look how confidently and yet diplomatically greets the organizers and participants of “Intervision’25” singer Wang Xi from China 🇨🇳 #Intervision2025 #MusicInHeartOfYourCountry #MusicalContest #WangXi ♬ оригинальный звук – intervision.world

Η λίστα των συμμετεχόντων στον διαγωνισμό του Πούτιν, που προς το παρόν περιλαμβάνει 17 χώρες, αντικατοπτρίζει τη στροφή της ρωσικής στρατηγικής προς τον Παγκόσμιο Νότο και τα κράτη BRICS.

Σύμφωνα με το ρωσικό πρακτορείο TASS, ο διευθυντής του Τμήματος Πολυμερούς Ανθρωπιστικής Συνεργασίας και Πολιτιστικών Σχέσεων του ρωσικού ΥΠΕΞ, Αλεξάντερ Αλίμοφ, δήλωσε:

«Στον διαγωνισμό θα συμμετάσχουν η Δημοκρατία της Λευκορωσίας, η Μπολιβαριανή Δημοκρατία της Βενεζουέλας, η Σοσιαλιστική Δημοκρατία του Βιετνάμ, η Αραβική Δημοκρατία της Αιγύπτου, η Δημοκρατία της Ινδίας, η Δημοκρατία του Καζακστάν, το Κράτος του Κατάρ, η Δημοκρατία της Κένυας, η Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας, η Δημοκρατία της Κολομβίας, η Δημοκρατία της Κούβας, η Δημοκρατία της Κιργιζίας, η Δημοκρατία της Μαδαγασκάρης, η Ρωσική Ομοσπονδία, το Βασίλειο της Σαουδικής Αραβίας, η Δημοκρατία της Σερβίας, οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, η Δημοκρατία του Τατζικιστάν, η Δημοκρατία του Ουζμπεκιστάν, η Ομοσπονδιακή Λαϊκή Δημοκρατία της Αιθιοπίας και η Δημοκρατία της Νότιας Αφρικής».

Music has connected us: USA presents its representative at “Intervision’25”. Meet singer, songwriter and producer Brandon “B.” Howard 🇺🇸

He is a world-class star whose music beats borders and unites cultures 🤝

Please support him with your likes 👍#Intervision2025 pic.twitter.com/tXFzEHafa7

— Intervision 2025 (@intervisionwld) August 21, 2025

Νεότερες πληροφορίες αναφέρουν ότι στην αρχική λίστα των 19 χωρών προστέθηκαν ακόμη η Κένυα και η Αιθιοπία, ενώ ο Αλίμοφ τόνισε την προσδοκία τους για τη «δημιουργική συμμετοχή ενός ερμηνευτή από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα». Ο ίδιος σημείωσε: «Δυστυχώς, δεν συμπεριλήφθηκαν όλες οι χώρες στη λίστα μας με εκείνες που προσκαλέσαμε». Ωστόσο, συμπλήρωσε χαρακτηριστικά πως «δεν αρνηθήκαμε ούτε μία συμμετοχή για πολιτικούς λόγους».

Οι διαφορετικές ζώνες ώρας των συμμετεχουσών χωρών καθιστούν την ομαδική παρακολούθηση και τη ζωντανή ψηφοφορία σχεδόν αδύνατες, ενώ η έλλειψη ενός κοινού πολιτικού και γεωγραφικού υποβάθρου υπονομεύει τη δυνατότητα του Intervision να καλλιεργήσει μια μακροπρόθεσμη δέσμευση του κοινού, κάτι που η Eurovision έχει καταφέρει παρά τις όποιες παραφωνίες.

Πατρίδα Ρωσία

Εν τέλει, παρά την επικοινωνιακή προσπάθεια για διεθνή απήχηση, η Intervision μοιάζει να λειτουργεί περισσότερο ως εγχώριο θέατρο παρά ως όχημα εξωτερικής πολιτικής σχολιάζει η Elise Morton.

Η ρωσική κυβέρνηση προσπαθεί να κατασκευάσει μια πατριωτική ρωσική κουλτούρα και να αποδείξει ότι η χώρα μπορεί να ευδοκιμήσει ανεξάρτητα από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς. Ωστόσο, τα πρώτα σημάδια δεν είναι ενθαρρυντικά.

Η απήχηση του διαγωνισμού στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης παραμένει υποτονική, με τους νέους Ρώσους να είναι μάλλον δύσπιστοι απέναντι σε μια διοργάνωση που προωθεί συντηρητικές αξίες.

Το εγχείρημα του Πούτιν δεν έχει την υποδοχή που το Κρεμλίνο θα ήθελε. Αν και παρουσιάζεται ως ένας ισχυρός «πολιτιστικός ανταγωνισμός», η πραγματικότητα υποδηλώνει ότι οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει είναι τεράστιες.

Αλλά το διεθνές κοινό, ειδικά στην Ευρώπη και το Ηνωμένο Βασίλειο, δεν θα έχει την ευκαιρία να το κρίνει. Η μετάδοση της Intervision θα είναι περιορισμένη.

Εικονογράφηση από το The Week