Υπερηχητικοί αεροχείμμαροι σαρώνουν τον πιο ανεμοδαρμένο γνωστό πλανήτη

Οι κυκλώνες, οι τυφώνες και οι ανεμοστρόβιλοι της Γης θα έμοιαζαν με απαλό αεράκι σε σχέση με τους ανελέητους ανέμους αυτού του πλανήτη, τους ισχυρότερους που έχουν μετρηθεί ποτέ στο Σύμπαν.

Αεροχείμαρροι που πνέει με ταχύτητα 33.000 χιλιομέτρων την ώρα τυλίγει τον γιγάντιο εξωπλανήτη WASP-127b, ο οποίος περιφέρεται γύρω από ένα άστρο σαν τον Ήλιο σε απόσταση 500 ετών φωτός από τη Γη, αποκαλύπτει νέα μελέτη.

Μέχρι πριν από λίγα χρόνια, οι αστρονόμοι μπορούσαν να μετρούν μόνο τη μάζα και την ακτίνα πλανητών εκτός του Ηλιακού Συστήματος. Χάρη στην πρόοδο των τηλεσκοπίων, μπορούν πλέον να εξετάζουν τη χημική σύνθεση της ατμόσφαιρας και να παρακολουθούν καιρικά φαινόμενα.

Η τελευταία μελέτη βασίστηκε σε παρατηρήσεις του «Πολύ Μεγάλου Τηλεσκοπίου (VLT) που διαχειρίζεται το Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο του Νότου (ESO) στη Χιλή. Πρόκειται για μια συστοιχία τηλεσκοπίων που κατάφερε να αναλύσει φως του μητρικού άστρου που πέρασε μέσα από την ατμόσφαιρα του πλανήτη για να φτάσει στη Γη.

Αυτό επέτρεψε τη φασματογραφική ανάλυση της ατμόσφαιρας, η οποία αποτελείται κυρίως από υδρογόνο και ήλιο αλλά περιέχει επίσης υδρατμούς και μονοξείδιο του άνθρακα.

Όταν όμως οι ερευνητές κατέγραψαν την ταχύτητα αυτών των αερίων στην ατμόσφαιρα, ανίχνευσαν προς έκπληξή τους μια διπλή κορυφή.

«Ένα μέρος της ατμόσφαιρας του πλανήτη κινείται προς το μέρος μας με υψηλή ταχύτητα, ενώ ένα άλλο μέρος απομακρύνεται από εμάς με την ίδια ταχύτητα» εξηγεί η Λίσα Νόρτμαν του Πανεπιστημίου του Γκέτιγκεν στη Γερμανία, επικεφαλής της μελέτης που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση Astronomy & Astrophysics.

«Το σήμα μάς δείχνει ότι υπάρχει ένας ταχύτατος, υπερηχητικός αεροχείμαρρος γύρω από τον ιστημερινό του πλανήτη» λέει η ερευνήτρια.

O αεροχείμαρρος διαπιστώθηκε ότι πνέει με ταχύτητα 9 χιλιομέτρων το δευτερόλεπτο, σχεδόν έξι φορές ταχύτερα από την ταχύτητα περιστροφής του WASP-127b.

Από τους περίπου 5.800 εξωπλανήτες που έχουν ανακαλυφθεί μέχρι σήμερα, ο WASP-127b είναι από τους πιο «αφράτους», καθώς η διάμετρός του είναι 30% μεγαλύτερη από του Δία αλλά η μάζα του αντιστοιχεί μόλις στο 16%.

Είναι ένας «καυτός Δίας», όπως λένε οι αστρονόμοι, ένας μεγάλος πλανήτης από αέρια που κινείται σε μικρή απόσταση από το μητρικό του άστρο.

Η ταχύτητα περιστροφής του δεν έχει μετρηθεί άμεσα, ωστόσο οι ερευνητές υποψιάζονται ότι η μία πλευρά του πλανήτη κοιτάζει μόνιμα προς το άστρο του, όπως η Σελήνη δείχνει πάντα την ίδια πλευρά προς τη Γη.

Ο κύριος παράγοντας που κινεί τον αεροχείμαρρο πάνω από τον ισημερινό του πλανήτη είναι πιθανότατα η διαφορά θερμοκρασίας ανάμεσα στη νυχτερινή πλευρά και την την πλευρά που έχει μόνιμα μέρα, η οποία εκτιμάται ότι βράζει μόνιμα στους 1.100 βαθμούς κελσίου.

«Κύρια πηγή ενέργειας για αυτούς τους ανέμους είναι η έντονη ακτινοβόληση από το μητρικό άστρο» λέει ο Ντέιβιντ Κοντ του Πανεπιστημίου «Λούντβιχ Μαξιμίλιαν» στο Μόναχο, μέλος της ερευνητικής ομάδας.

Στη Γη, οι ταχύτεροι άνεμοι που έχουν μετρηθεί ποτέ είναι αεροχείμαρροι που πνέουν στα ανώτατα στρώματα της ατμόσφαιρας με ταχύτητα 440 χιλιομέτρων την ώρα.

Οι ταχύτεροι άνεμοι στο Ηλιακό Σύστημα καταγράφονται στον Ποσειδώνα και έχουν ταχύτητα 1.800 χιλιομέτρων την ώρα.