Καζακστάν: Ένας χρόνος από την αεροπορική τραγωδία – Οικογένειες θυμάτων και επιζώντες ζητούν δικαιοσύνη

Ένας χρόνος συμπληρώνεται σήμερα από την ημέρα που μια πτήση ρουτίνας μετατράπηκε σε εφιάλτη και 38 άνθρωποι δεν έφτασαν ποτέ στον προορισμό τους. Η τραγωδία της Azerbaijan Airlines κοντά στο Ακτάου του Καζακστάν παραμένει ανοιχτή πληγή για τις οικογένειες των θυμάτων και τους επιζώντες, που συνεχίζουν να ζητούν δικαιοσύνη. 

Ήταν 25 Δεκεμβρίου 2024, λίγο μετά τις 11 το πρωί (ώρα Αστάνα), όταν ο πύργος ελέγχου του αεροδρομίου Ακτάου ενημερώθηκε ότι επιβατικό αεροσκάφος της Azerbaijan Airlines, που εκτελούσε πτήση από το Μπακού προς το Γκρόζνι, είχε κηρύξει κατάσταση έκτακτης ανάγκης και ζητούσε άδεια προσγείωσης.

Το αεροσκάφος, με 67 επιβαίνοντες –ανάμεσά τους πέντε μέλη πληρώματος– συνετρίβη μόλις πέντε λεπτά αργότερα, περίπου τρία χιλιόμετρα πριν από τον διάδρομο προσγείωσης, ανάμεσα στο αεροδρόμιο και το χωριό Ακσουκύρ.

Οι πρώτοι που έφτασαν στο σημείο ήταν γιατροί και διασώστες του Περιφερειακού Κέντρου Επειγόντων Περιστατικών του Μανγκιστάου. Ο γιατρός Όσπαν Οραζμπέκοφ θυμάται τη στιγμή που είδε το αεροπλάνο να χάνει ύψος. «Το είδαμε να κινείται με υπερβολική ταχύτητα, με τη μύτη να γέρνει προς το έδαφος. Ελπίζαμε ότι οι πιλότοι θα τα κατάφερναν, αλλά λίγο μετά εμφανίστηκε μαύρος καπνός», περιγράφει στο Euronews.

Όταν έφτασαν στο σημείο, το αεροσκάφος είχε κοπεί στα δύο. «Το μπροστινό τμήμα καιγόταν, γι’ αυτό πήγαμε αμέσως στην ουρά, όπου υπήρχαν άνθρωποι. Κάναμε ό,τι μπορούσαμε. Απεγκλωβίσαμε οκτώ τραυματισμένους επιβάτες (συνολικά οι τραυματίες ήταν 29). Στη συνέχεια μπήκα βαθύτερα στο κουφάρι για να δω αν υπήρχαν παιδιά ή έγκυες γυναίκες. Θυμάμαι ακόμη κάθε πρόσωπο που έσωσα», αναφέρει.

Η ουρά από το αεροσκάφος που συνετρίβη

Κάτοικοι της περιοχής έσπευσαν να βοηθήσουν, ενώ οδηγοί που περνούσαν σταμάτησαν για να συνδράμουν στον απεγκλωβισμό των επιβατών. Οι τραυματίες μεταφέρθηκαν σε νοσοκομεία της Ακτάου, με 11 εξ αυτών να νοσηλεύονται σε κρίσιμη κατάσταση στη ΜΕΘ. «Πολλοί είχαν βαριές κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις και κατάγματα σε όλο το σώμα», αναφέρει ο επικεφαλής της ΜΕΘ, Μπακίτζαν Κοϊμπέκοφ. Την ίδια ώρα, πολίτες σχημάτιζαν ουρές στα κέντρα αιμοδοσίας για να προσφέρουν αίμα.

Παράλληλα με τη μάχη για τη σωτηρία των τραυματιών, ξεκινούσε και η έρευνα για τα αίτια της συντριβής. Τον Φεβρουάριο, προκαταρκτική έκθεση του Υπουργείου Μεταφορών του Καζακστάν αποκάλυψε ότι το αεροσκάφος είχε χτυπηθεί δύο φορές μέσα σε δευτερόλεπτα από «εξωτερικά αντικείμενα», τα οποία αργότερα ταυτοποιήθηκαν ως θραύσματα ρωσικών αντιαεροπορικών πυραύλων, ενώ πλησίαζε το Γκρόζνι.

38 οι νεκροί και 29 οι τραυματίες της μοιραίας πτήσης

Το αεροσκάφος συνετρίβη στο Καζακστάν κατά την τρίτη προσπάθεια προσγείωσης

Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, οι πιλότοι είχαν ζητήσει να προσγειωθούν σε ρωσικά αεροδρόμια, όμως τα αιτήματα απορρίφθηκαν, με αποτέλεσμα το αεροσκάφος να κατευθυνθεί προς το Ακτάου. Αν και έλαβε άδεια προσγείωσης, συνετρίβη κατά την τρίτη προσπάθεια προσέγγισης.

Το Κρεμλίνο αρχικά αρνήθηκε οποιαδήποτε εμπλοκή, κάνοντας λόγο ακόμη και για πιθανή πρόσκρουση με πουλί. Ωστόσο, έπειτα από μήνες πιέσεων από το Μπακού και τον πρόεδρο του Αζερμπαϊτζάν, Ιλχάμ Αλίεφ, ο Βλαντίμιρ Πούτιν παραδέχθηκε τον Οκτώβριο ότι η ρωσική αντιαεροπορική άμυνα ήταν υπεύθυνη για την κατάρριψη του αεροσκάφους, προσφέροντας αποζημίωση.

Ανάμεσα στους επιζώντες ήταν ο Ζουλφουγκάρ Ασάντοφ, πρώην συνοδός πτήσης με 36 χρόνια εμπειρίας. «Όταν επισκέφθηκα ξανά το σημείο, ένιωσα σαν να ξαναζούσα εκείνη τη μέρα. Κατάλαβα πόσο πολύτιμη είναι η ανθρώπινη ζωή. Η οπτική μου για πολλά πράγματα έχει αλλάξει. Πλέον, ό,τι παλαιότερα φαινόταν συνηθισμένο, τώρα μοιάζει πολύ πιο σημαντικό», λέει συγκινημένος, τονίζοντας ότι η πολυετής εκπαίδευσή του ως μέλος πληρώματος αποδείχθηκε καθοριστική για να διατηρήσει την ψυχραιμία του στα τελευταία λεπτά.

Επιζώντες και οικογένειες θυμάτων ζητούν δικαιοσύνη

Για τις οικογένειες των θυμάτων, όμως, ο χρόνος μοιάζει να έχει παγώσει. Ο Χάμλετ Ισμαΐλοφ, που έχασε τον 38χρονο γιο του, περιμένει ακόμη να αποδοθεί δικαιοσύνη.

«Βίντεο στο YouTube και σε αλλού δείχνουν ότι το αεροσκάφος καταρρίφθηκε σκόπιμα. Έχει περάσει ένας χρόνος από το περιστατικό και πιστεύουμε ότι οι υπεύθυνοι θα εντοπιστούν σύντομα και θα λογοδοτήσουν. Οι συγγενείς των θυμάτων, καθώς και όσοι επέζησαν, συνεχίζουν να περιμένουν να αποδοθεί δικαιοσύνη», δηλώνει.

Σήμερα, έναν χρόνο μετά, ο τόπος της συντριβής παραμένει σιωπηλός μάρτυρας της τραγωδίας. Προσωπικά αντικείμενα, κομμάτια αποσκευών και λιωμένα τμήματα της ατράκτου βρίσκονται ακόμη διάσπαρτα στη στέπα, ενώ οι κάτοικοι της περιοχής έχουν ανεγείρει μνημείο για να τιμήσουν τα θύματα και το πλήρωμα της μοιραίας πτήσης 8243.