Ενώ ο κόσμος της Eurovision προετοιμάζεται για την 70ή επέτειο του θεσμού στη Βιέννη, το κλίμα στις εθνικές ραδιοτηλεοράσεις θυμίζει εμπόλεμη ζώνη.
Στην Ιταλία, η επίσημη επιβεβαίωση της RAI για τη συμμετοχή της χώρας στον διαγωνισμό του 2026 δεν στάθηκε ικανή να κατασιγάσει τις φωνές διαμαρτυρίας, με το συνδικάτο USB RAI να ξεκινά μια μαζική εκστρατεία συλλογής υπογραφών για την απόσυρση της συμμετοχής.
Η σύγκρουση είναι πλέον μετωπική: από τη μία πλευρά, η διοίκηση της RAI υπεραμύνεται του ρόλου της ως μέλος των Big Five και της οικονομικής της συνεισφοράς στον θεσμό. Από την άλλη, εργαζόμενοι καλούν τη δημόσια τηλεόραση να ακολουθήσει το παράδειγμα των πέντε χωρών που έχουν ήδη γυρίσει την πλάτη στη διοργάνωση, αρνούμενες να νομιμοποιήσουν με την παρουσία τους τη συμμετοχή του Ισραήλ.
Με ανακοίνωσή της στις 5 Δεκεμβρίου, η RAI ξεκαθάρισε ότι η Ιταλία θα δώσει το «παρών» στη Βιέννη. Ως ιδρυτικό μέλος και ένας από τους βασικούς χρηματοδότες της Eurovision, η ιταλική δημόσια τηλεόραση υπογράμμισε ότι η συμμετοχή της επιβεβαιώνει τη βούληση για την ενίσχυση του ρόλου της χώρας στην προώθηση του πολιτισμού και της μουσικής σε διεθνές επίπεδο.
Για τη διοίκηση της RAI, η Eurovision παραμένει ο μακροβιότερος μουσικός θεσμός που ενώνει διαφορετικούς πολιτισμούς, μια επένδυση που η Ιταλία δεν σκοπεύει να εγκαταλείψει. Ο εκπρόσωπος της Ιταλίας για το 2026 θα επιλεγεί, όπως ορίζει η παράδοση, μέσα από το επόμενο Φεστιβάλ του Σαν Ρέμο, παρά το γεγονός ότι η ατμόσφαιρα στην Ιταλία είναι τεταμένη.
Στον αντίποδα της επίσημης θέσης, το συνδικάτο USB – RAI ηγείται μιας προσπάθειας που στοχεύει να μετατρέψει την Ιταλία σε «ηθικό πρότυπο». Οι συνδικαλιστές ζητούν από τη RAI να ακολουθήσει το παράδειγμα της Ισπανίας, της Ιρλανδίας, της Σλοβενίας και της Ολλανδίας, οι οποίες έχουν ήδη ανακοινώσει ότι δεν θα συμμετάσχουν στη Eurovision 2026 και δεν θα μεταδώσουν καν τον τελικό. Η πρόσφατη αποχώρηση της Ισλανδίας και η επισφαλής θέση της Πορτογαλίας ενισχύουν το επιχείρημά τους.
Στην ανακοίνωση της USB RAI αναφέρεται:
«Η Ισπανία, η Ιρλανδία, η Σλοβενία και οι Κάτω Χώρες πήραν μια θαρραλέα απόφαση: δεν θα συμμετάσχουν στη 70ή διοργάνωση του Διαγωνισμού Τραγουδιού της Eurovision, που θα γίνει στη Βιέννη τον Μάιο του 2026. Επιπλέον, επέλεξαν να μη μεταδώσουν τον τελικό από τα εθνικά τηλεοπτικά τους κανάλια: η απόφασή τους ελήφθη κατόπιν της επιβεβαίωσης της συμμετοχής του Ισραήλ από την EBU» αναφέρει η ανακοίνωση της USB RAI.
«Αποσύροντας την Ιταλία από τη Eurovision και αποφασίζοντας να μη μεταδώσει τη διοργάνωση, η RAI όχι μόνο θα λάμβανε μια ηθικά και με ενσυναίσθηση δικαιολογημένη θέση, αλλά θα έδινε και το παράδειγμα ενός ηθικού ηγέτη στη διεθνή σκηνή. Μια τέτοια κίνηση θα έδειχνε πόσο πολύ η Ιταλία κρατά στις αξίες της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, της ισότητας και της δικαιοσύνης για όλους τους λαούς. Θα κάναμε τη φωνή μας να ακουστεί παγκοσμίως, δείχνοντας ότι δεν κλείνουμε τα μάτια μπροστά στις αδικίες» προσθέτει η ανακοίνωση που καλεί σε συλλογή υπογραφών.
Σύμφωνα με το ρεπορτάζ του Euronews, το συνδικάτο USB – RAI έχει ήδη συγκεντρώσει περίπου 3.000 υπογραφές. Ωστόσο, ο στόχος τους, όπως δήλωσε ο εκπρόσωπος του συνδικάτου Κλαούντιο Τσικόνε, είναι να ξεπεράσουν κατά πολύ αυτόν τον αριθμό.
Η στρατηγική τους περιλαμβάνει την προσέλκυση προσωπικοτήτων με μεγάλη επιρροή, ώστε η καμπάνια να αποκτήσει μεγαλύτερη απήχηση και να ασκηθεί ακόμα πιο έντονη πίεση στη διοίκηση της RAI για την απόσυρση από τη Eurovision 2026.
Διπλωματικό ναρκοπέδιο
Η κρίση, που πυροδοτήθηκε από την απόφαση της EBU να επιτρέψει τη συμμετοχή του Ισραήλ παρά τις γεωπολιτικές εντάσεις και τον πόλεμο στη Γάζα, έχει προκαλέσει τριγμούς στα θεμέλια της ευρωπαϊκής μουσικής γιορτής.
Με τον αριθμό των χωρών να συρρικνώνεται στις 35, η Eurovision του 2026 κινδυνεύει να μείνει στην ιστορία όχι για τα τραγούδια της, αλλά για τη διπλωματική απομόνωση και τις ηθικές ενστάσεις που την περιβάλλουν.
Μέχρι σήμερα, πέντε χώρες έχουν ανακοινώσει επίσημα την απόφασή τους να μην συμμετάσχουν στην Eurovision 2026. Πρόκειται για την Ιρλανδία, την Ισπανία, την Ολλανδία, τη Σλοβενία και την Ισλανδία.
Οι χώρες αυτές είχαν προειδοποιήσει εδώ και μήνες ότι η παρουσία τους στη Βιέννη θα ήταν «ηθικά αδικαιολόγητη» και «ασύμβατη με τις αξίες τους», εφόσον το Ισραήλ παρέμενε στον διαγωνισμό.
Παρά τις επιστροφές της Βουλγαρίας, της Μολδαβίας και της Ρουμανίας, το κενό που αφήνουν οι «μεγάλοι» παίκτες όπως η Ισπανία (μέλος των Big Five) και η Ολλανδία είναι δυσαναπλήρωτο.
Εαν η πίεση για μποϊκοτάζ φέρει και την Ιταλία εκτός διαγωνισμού μετά την Ισπανία, η φετινή Eurovision θα είναι και η πρώτη με την υποστήριξη μόλις τριών από τις πέντε πιο ισχυρές χώρες του θεσμού (Γαλλία, Γερμανία και Ηνωμένο Βασίλειο).
Η κρίση αυτή δεν περιορίζεται μόνο στη σκηνή, καθώς και άλλοι φορείς, όπως το φλαμανδικό δίκτυο VRT του Βελγίου, έχουν δηλώσει ότι υποστηρίζουν το κίνημα αποχώρησης και ενδέχεται να μην μεταδώσουν καν τον διαγωνισμό, επιτείνοντας την αίσθηση της πλήρους αποδόμησης του θεσμού.