Η στεγαστική κρίση στην Ευρώπη γίνεται μία «νέα πανδημία», προειδοποιεί ο δήμαρχος της Βαρκελώνης

Η ραγδαία αύξηση του κόστους στέγασης είναι σαν μια «νέα πανδημία» που σαρώνει την Ευρώπη, δήλωσε ο δήμαρχος της Βαρκελώνης, καθώς αυτός και 16 άλλοι ηγέτες πόλεων κάλεσαν την ΕΕ να ανταποκριθεί στην κρίση, διαθέτοντας δισεκατομμύρια σε χρηματοδότηση για τις περιοχές που έχουν πληγεί περισσότερο.

Το σχέδιο της Ένωσης

Η ΕΕ αναμένεται να παρουσιάσει το πρώτο της σχέδιο για τη στέγαση την Τρίτη, μετά από διαβουλεύσεις με εμπειρογνώμονες, ενδιαφερόμενους φορείς και το κοινό.

Εδώ και μήνες, όσοι βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της κρίσης προειδοποιούν ότι το πρόβλημα είναι πολύ μεγάλο για να αγνοηθεί, σύμφωνα με τον Guardian.

«Η νέα πανδημία που πλήττει τις ευρωπαϊκές πόλεις ονομάζεται κόστος στέγασης», δήλωσε ο Γιόμ Κόλμπονι, δήμαρχος της Βαρκελώνης, ο οποίος ίδρυσε πέρυσι τη συμμαχία «Mayors for Housing» με την υποστήριξη των ομολόγων του στο Παρίσι και τη Ρώμη.

«Και μπροστά σε αυτή τη νέα πανδημία, οι ευρωπαϊκοί θεσμοί – όπως έκαναν με τον Covid – πρέπει να διαθέσουν έκτακτα κονδύλια για την προώθηση της κατασκευής προσιτών κατοικιών για τους νέους, τις εργαζόμενες οικογένειες και τη μεσαία τάξη των πόλεων».

Τον τελευταίο χρόνο, η συμμαχία – της οποίας οι 17 δήμαρχοι εκπροσωπούν περισσότερα από 20 εκατομμύρια άτομα – καλεί την ΕΕ να κάνει περισσότερα για να αντιμετωπίσει αυτό που περιγράφουν ως «κοινωνική κατάσταση έκτακτης ανάγκης»: την εκτίναξη του κόστους των ακινήτων και των ενοικίων, η οποία, όπως λένε, έχει σπείρει την ανισότητα, έχει τεταμένη την κοινωνική δομή και, σε ορισμένες περιπτώσεις, έχει συμβάλει στην υποστήριξη της ακροδεξιάς.

Mayors for Housing, a powerful alliance of European city leaders spearheaded by Barcelona’s Jaume Collboni, has issued a direct plea to the EU’s top officials for immediate action on the escalating.https://t.co/2akH1jajxt pic.twitter.com/dib60Xe4tQ

— BarcelonaEnglishSpeakers (@BarnaNews) December 11, 2025

Η συμμαχία των δημάρχων

Τον Οκτώβριο, μετά από μια μακρά εκστρατεία με επιστολές και συναντήσεις με ανώτερους αξιωματούχους της ΕΕ, η συμμαχία χαιρέτισε το γεγονός ότι η πολιτική στέγασης – ένας τομέας στον οποίο η ΕΕ παραδοσιακά δεν είχε εμπλακεί – ήταν σταθερά στην ατζέντα της Ένωσης. «Τώρα αυτό πρέπει να μεταφραστεί σε πόρους», δήλωσε ο Κόλμπονι σε συνέντευξή του.

Από την Αθήνα έως το Άμστερνταμ και από τη Μπολόνια έως τη Βουδαπέστη, οι δήμαρχοι καλούν την ΕΕ να δημιουργήσει ένα ταμείο προσιτής στέγασης, παρόμοιο με το πρόγραμμα NextGenerationEU της εποχής του Covid, για να βοηθήσει στη κινητοποίηση τουλάχιστον 300 δισ. ευρώ ετησίως σε δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις για την ενίσχυση της κοινωνικής και προσιτής στέγασης.

Θέλουν επίσης οι αξιωματούχοι της Ένωσης να αξιοποιήσουν την τοπική τους εμπειρία, δίνοντάς τους θέση στο τραπέζι των αποφάσεων.

Οι τιμές των κατοικιών σε ολόκληρη την ΕΕ έχουν αυξηθεί κατά 48% μεταξύ 2010 και 2023, σύμφωνα με την Eurostat, ενώ τα ενοίκια αυξήθηκαν κατά 22% κατά την ίδια περίοδο. Μέχρι το 2023, σχεδόν ένας στους δέκα ανθρώπους δαπανούσε το 40% ή περισσότερο του διαθέσιμου εισοδήματός του για στέγαση, συμπεριλαμβανομένου του 29% του πληθυσμού στην Ελλάδα, του 15% στη Δανία και του 13% στη Γερμανία.

Επαρκείς πόρους και ρόλο στις πόλεις για να αντιμετωπιστεί το οξύ στεγαστικό πρόβλημα της Ευρώπης!

Μαζί με τους δημάρχους Ρώμης, Βαρκελώνης, Παρισιού και Δουβλίνου της Συμμαχίας «Mayors for Housing» παρουσιάσαμε τις αναλυτικές προτάσεις μας για προσιτή στέγαση στον Πρόεδρο του… pic.twitter.com/EGENPRkzxo

— Haris Doukas (@h_doukas) October 1, 2025

Ανάγκη για προτεραιοποίηση

Ο Κόλμπονι περιέγραψε την κρίση στέγασης ως μια άνευ προηγουμένου εσωτερική απειλή για την Ένωση, προειδοποιώντας ότι η αποτυχία να αντιμετωπιστεί επαρκώς θα μπορούσε να οδηγήσει τους πολίτες να αμφισβητήσουν την ικανότητα των δημοκρατιών να λύσουν τα μεγαλύτερα προβλήματά τους.

«Με τον ίδιο τρόπο που ο πόλεμος στην Ουκρανία και η απειλή από τη Ρωσία εξηγούνται πάντα ως θεμελιώδης πρόκληση για τις ευρωπαϊκές αξίες και τις δημοκρατίες, το ίδιο ισχύει και για το κόστος στέγασης», είπε.

«Επομένως, πρέπει να του δοθεί η ίδια προτεραιότητα».

Τον Οκτώβριο, ο πρώτος επίτροπος στέγασης της ΕΕ, Νταν Γιόργκενσεν, δήλωσε ότι η εκτελεστική εξουσία της ΕΕ ετοιμάζεται να αντιμετωπίσει το «τεράστιο πρόβλημα» των βραχυπρόθεσμων μισθώσεων.

Στη Βαρκελώνη, όπου η μέση τιμή ενός σπιτιού έχει αυξηθεί κατά σχεδόν 70% την τελευταία δεκαετία, αναγκάζοντας ορισμένους να εγκαταλείψουν την πόλη και αφήνοντας άλλους να αντιμετωπίζουν δυσανάλογα έξοδα, ο Κόλμπονι δεν είχε καμία αμφιβολία για το ρόλο που πρέπει να διαδραματίσουν η ΕΕ και τα θεσμικά της όργανα στην αντιμετώπιση της κρίσης.

Είπε:

«Στην ουσία, υπερασπιζόμαστε το δικαίωμα να μείνουμε στην πόλη μας. Αυτές οι θεσμικές αρχές, που για 40 έως 50 χρόνια εγγυώνται το δικαίωμα της ελεύθερης κυκλοφορίας κεφαλαίων και προσώπων, πρέπει τώρα να μας βοηθήσουν να εγγυηθούμε το δικαίωμα να μείνουμε».

Προειδοποίησε ότι, αν δεν το κάνουν, κινδυνεύουν να παραχωρήσουν έδαφος στους λαϊκιστές που επιδιώκουν να εκμεταλλευτούν τη δυσαρέσκεια του κοινού, αναζητώντας αποδιοπομπαίους τράγους αντί να προσφέρουν εφαρμόσιμες λύσεις.

«Δεν μπορούμε να παραμείνουμε κολλημένοι στη ρητορική της υπεράσπισης της δημοκρατίας, των κοινωνιών χωρίς αποκλεισμούς και των ίσων ευκαιριών, αν το βιοτικό επίπεδο των ανθρώπων επιδεινώνεται», είπε ο Κολμπόνι.

«Αν ακόμη και με μια σταθερή δουλειά και ένα σταθερό μισθό οι άνθρωποι δεν μπορούν να ζήσουν με ένα ελάχιστο επίπεδο κανονικότητας, τότε ο διάλογος καταρρέει».