Αλέκος Φλαμπουράρης (1938-2025): Η Ανανεωτική Αριστερά πενθεί ένα κομμάτι της Ιστορίας της

Χαρακτηρίστηκε ως ο πολιτικός μέντορας του Αλέξη Τσίπρα κατά τη διάρκεια της Πρώτης Φοράς Αριστερά. Για άλλους, που έβλεπαν στον ΣΥΡΙΖΑ μια εξέλιξη του ΠΑΣΟΚ, ήταν ο αντίστοιχος «Λιβάνης» του τότε πρωθυπουργού και προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ. Ωστόσο ο Αλέκος Φλαμπουράρης που πέθανε σήμερα σε ηλικία 87 ετών από χρόνια προβλήματα υγείας, ήταν κάτι περισσότερο, υπήρξε ένα από τα σύμβολα της λεγόμενης Ανανεωτικής Αριστεράς.

Κεφαλλονίτης στην καταγωγή, γεννήθηκε στην Αθήνα, σπούδασε πολιτικός μηχανικός στο Γκρατς της Αυστρίας και στη Θεσσαλονίκη. Στο Γκρατς γνωρίζεται με τον Γιάννη Μπανιά κι έκτοτε γίνονται αχώριστοι. Στις διασπάσεις της Αριστεράς στα χρόνια που ακολούθησαν από το 1968 έως και τις διασπάσεις του 1987 και του του 1990, ο Φλαμπουράρης θα βρεθεί στο πλευρό του Γιάννη Μπανιά, αρχικά στο ΚΚΕ Εσωτερικού, εν συνεχεία στο ΚΚΕ Εσωτερικού-Ανανεωτική Αριστερά που θα εξελιχθεί στην Ανανεωτική Κομμουνιστική Οικολογική Αριστερά (ΑΚΟΑ). Με τη σειρά της η ΑΚΟΑ θα αποτελέσει έναν από τους πυλώνες του Συνασπισμού και ακολούθως του ΣΥΡΙΖΑ.

Στην ομάδα Μπανιά

Στη διαμάχη του Αλέκου Αλαβάνου με τον Αλέξη Τσίπρα, η αποκαλούμενη «ομάδα Μπανιά» -όπου πλην του Φλαμπουράρη περιλάμβανε και στελέχη όπως οι Νίκος Βούτσης, Κώστας Γαβρόγλου, Αριστείδης Μπαλτάς αλλά και τους Νίκο Φίλη, Πάνο Σκουρλέτη που είχαν βρεθεί στην ομάδα ως στελέχη της κομματικής νεολαίας από τη δεκαετία του ΄90- θα στηρίξει τον μετέπειτα πρωθυπουργό.

Ο ίδιος διατηρούσε εξαιρετική σχέση με τον Αλέξη Τσίπρα και τον είχε φιλοξενήσει ουκ ολίγες φορές οικογενειακώς στο εξοχικό του στην Αίγινα. Μάλιστα ήταν τέτοια η σχέση τους που ο ίδιος ο Τσίπρας είχε εξομολογηθεί ότι τα παιδιά του φώναζαν τον Αλέκο Φλαμπουράρη, «παππού».

Συγκινημένος συνοδοιπόρος του από τα χρόνια της δεκαετίας του 80 μιλώντας στο in και επιθυμώντας να κρατήσει την ανωνυμία του, αναφέρει στο in ότι «είχε την αγάπη και τον σεβασμό όλων. Υπήρξε νεότατος στον τρόπο ζωής και σκέψης, νεότερος από πολλούς νέους». Ανακαλεί μάλιστα από τη μνήμη του εικόνες συντροφικές. Για παράδειγμα στα διάφορα φεστιβάλ της Ανανεωτικής Αριστεράς και της Αυγής, τότε που το στήσιμο των εγκαταστάσεων το αναλάμβανε ο Αλέκος Φλαμπουράρης με την ιδιότητα του μηχανικού.

«Τα πρώτα χρόνια ήταν υπεύθυνος των καλλιτεχνών που ήταν φιλικά διακείμενοι στο ΚΚΕ Εσωτερικού, ενώ μνημειώδη ήταν οι βραδιές με χαρτιά που έπαιζε με τον Γιάννη Μπανιά», θυμάται ενώ σημειώνει ότι επί εποχής της Μαρίας Δαμανάκη ήταν ένα από τα τρία στελέχη που απάρτιζαν το γραφείο Τύπου του κόμματος.

Η ρήξη του 1986-1987

«Τον Κύρκο δεν τον πήγαινε καθόλου, ήταν ολοκληρωτικά απέναντι», λέει ο συνομιλητής μας. Θυμάται το 4ο συνέδριο του ΚΚΕ Εσωτερικού που λαμβάνει χώρα το 1986. Από τη μια βρίσκεται η πλευρά Κύρκου (και μαζί του στελέχη όπως οι Φώτης Κουβέλης, Γρηγόρης Γιάνναρος, Πέτρος Κουναλάκης κ.α.) που μιλούν για μετεξέλιξη του κόμματος σε ευρύτερο ακροατήριο με την ονομασία «Νέα Ελληνική Αριστερά», ενώ στον αντίποδα η πλευρά Μπανιά (με στελέχη όπως οι Αλέκος Φλαμπουράρης, Άγγελος Ελεφάντης, Νίκος Βούτσης, Στέλος Παππάς κ.α.) εμφανίζονταν υπέρ μεν της «αναβάθμισης» του κόμματος, αξιώνοντας δε τη διατήρηση του ονόματος αλλά και του κομμουνιστικού προφίλ.

Φωτογραφία από τα τέλη της δεκαετίας του 80 από το αρχείο του στελέχους της Ανανεωτικής Αριστεράς, Ορσαλίας Πρίσκου. Στα γραφεία του ΚΚΕ Εσωτερικού – Αν. Αριστερά στην οδό Χαλκοκονδύλη απεικονίζονται η ίδια, ο Νίκος Φίλης και δεξιά ο Αλέκος Φλαμπουράρης.

Η πρόταση Κύρκου θα υπερισχύσει με μικρή διαφορά από την πρόταση Μπανιά. Τον Ιανουάριο του 1987, σημαντική μειοψηφία μελών της Κεντρικής Επιτροπής του (ενιαίου) τότε ακόμη ΚΚΕ εσωτερικού και η πλειοψηφία των στελεχών του Ρήγα Φεραίου αποχώρησαν από το κόμμα, για να ιδρύσουν το ΚΚΕ εσωτερικού-Ανανεωτική Αριστερά. Στις εκλογές του Ιουνίου 1989, που επακολούθησαν, το σχήμα αυτό συγκέντρωσε μόλις το 0,28% των ψήφων, έναντι του 13,13% του Συνασπισμού της Αριστεράς και της Προόδου, τον οποίο είχαν λίγο πρωτύτερα συστήσει το ΚΚΕ, η ΕΑΡ και άλλες κινήσεις της Αριστεράς και της Κεντροαριστεράς.

Ακολούθησε η ίδρυση της Ανανεωτικής Κομμουνιστικής Οικολογικής Αριστεράς (ΑΚΟΑ), η οποία το 2004 εντάχθηκε στον Συνασπισμό που με τη σειρά του και μετά την αποχώρηση από τις τάξεις του του ΚΚΕ, το 1991, είχε ως βασικό κορμό τούς πρώην «ανανεωτικούς» του Περισσού.