Η ροκ εν ρολ ζωή της Τζάνις Μάρτιν – Η γυναικεία εκδοχή του Έλβις που χάθηκε στα στερεότυπα

Ακόμα και στη σύγχρονη εποχή, το τοπίο του ροκ εν ρολ κυριαρχείται σε μεγάλο βαθμό από τους άνδρες, αλλά αυτό δεν οφείλεται σε έλλειψη γυναικών καλλιτεχνών. Στην πραγματικότητα, το ροκ έχει δει μια πληθώρα από απολύτως απίστευτες γυναίκες καλλιτέχνιδες από την αρχή της ύπαρξής του, όπως η Γουάντα Τζάκσον, η Μπρέντα Λι και η Τζάνις Μάρτιν να κρατούν ψηλά τη σημαία της γυναικείας εκπροσώπησης στον ροκ κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1950.

Η Μάρτιν, ειδικότερα, ήταν από τις πιο λαμπρές νέες φλόγες της ροκ εξέγερσης εκείνη την εποχή, παρά το γεγονός ότι έλαβε πολύ λιγότερη προώθηση από τους άνδρες συναδέλφους της.

Από την κάντρι στο ροκ εν ρολ

Η ιστορία της Μάρτιν ξεκινά, όπως και πολλών ροκ σταρ της δεκαετίας του 1950, στον κόσμο της κάντρι μουσικής.

Γεννημένη σε μια μουσική οικογένεια στη Βιρτζίνια, ήταν αναπόφευκτο το παιδικό της δωμάτιο να είναι γεμάτο από τους ήχους του Χανκ Γουίλιαμς, και σύντομα αποφάσισε να ακολουθήσει τα βήματά του. Αφιερωμένη στην εκμάθηση της κάντρι κιθάρας, η νεαρή καλλιτέχνιδα σύντομα έγινε παιδί-θαύμα στο τοπικό ραδιόφωνο.

Πριν καν ξεκινήσει το γυμνάσιο, η Μάρτιν είχε τη δική της εκπομπή στο ραδιοφωνικό σταθμό κάντρι Old Dominion Barndance, όπου συναναστρεφόταν με αστέρες όπως ο Τζιμ Ριβς.

Σύντομα, όμως, η νεαρή μουσικός μολύνθηκε από το μικρόβιο του ροκ εντ ρολ, καθώς οι αναδυόμενοι ήχοι του ροκαμπίλι άρχισαν να σαρώνουν τις νότιες πολιτείες, αλλάζοντας για πάντα τη μουσική ιστορία των Ηνωμένων Πολιτειών.

Αφού το έσκασε με τον φίλο της, προς μεγάλη απογοήτευση των γονιών της, η Μάρτιν έμεινε έγκυος κατά τη διάρκεια μιας περιοδείας στην Ευρώπη και η RCA την απομάκρυνε με αρκετά σκληρό τρόπο

Στην ίδια εταιρία με τον Έλβις

Με τη νέα της ροκ ευαισθησία, η τότε 15χρονη Μάρτιν υπέγραψε συμβόλαιο με την RCA Victor, η οποία το 1956 είχε μόλις υπογράψει συμβόλαιο με τον Έλβις Πρίσλεϊ. Αναπόφευκτα, άμεσα έγιναν παραλληλισμοί μεταξύ των δύο καλλιτεχνών, καθώς ήταν νέοι ερμηνευτές με ρίζες στην κάντρι μουσική και ατελείωτη κλίση προς την ροκ εν ρολ επανάσταση.

Σε λίγο καιρό, η RCA προωθούσε τη Μάρτιν ως «τη γυναικεία έκδοση του Έλβις», ενώ ο διαβόητος μάνατζερ του Πρίσλεϊ, ο συνταγματάρχης Τομ Πάρκερ, προσφέρθηκε ακόμη και να εκπροσωπήσει τη νεαρή ερμηνεύτρια – μια απόφαση που, πολύ σοφά, απορρίφθηκε κατόπιν αιτήματος των γονιών της Μάρτιν.

Το «Will You Willyum» ήταν η πρώτη της κυκλοφορία με την RCA, σε στίχους του Καρλ Στουτζ αλλά ήταν στο Β-side, το «Drugstore Rock ‘n Roll», που την ξεχώρισε πραγματικά από τους υπόλοιπους, επειδή ήταν σύνθεση της ίδιας της Μάρτιν.

Εκείνη την εποχή, οι καλλιτέχνες που έγραφαν τα δικά τους τραγούδια ήταν δυστυχώς ελάχιστοι, ανεξαρτήτως φύλου – ακόμη και ο ίδιος ο Έλβις Πρίσλεϊ δεν έγραφε τα δικά του τραγούδια, γεγονός που έκανε την ταμπέλα «θηλυκός Έλβις» να μοιάζει με κάτι που έβλαπτε την Μάρτιν.

Photo: YouTube

‘Οταν έμεινε έγκυος

Αν η καριέρα της είχε τη δυνατότητα να συνεχίσει να ανθίζει, η Μάρτιν θα μπορούσε να ανταγωνιστεί οποιονδήποτε από τους πρώτους ήρωες της ροκ, αλλά τα πράγματα δεν εξελίχθηκαν έτσι. Αφού το έσκασε με τον φίλο της, προς μεγάλη απογοήτευση των γονιών της, η Μάρτιν έμεινε έγκυος κατά τη διάρκεια μιας περιοδείας στην Ευρώπη και η RCA την απομάκρυνε με αρκετά σκληρό τρόπο.

Αν και άλλες δισκογραφικές εταιρείες έσπευσαν να την προσλάβουν, η συμφωνία που επέλεξε με την Palette στο Βέλγιο δεν είχε την ίδια δύναμη με αυτή της RCA Victor.

Για να γίνουν ακόμα χειρότερα τα πράγματα, όταν η τραγουδοποιός συμπλήρωσε τα 20 της χρόνια, ο δεύτερος σύζυγός της απαίτησε να εγκαταλείψει εντελώς τη μουσική βιομηχανία, και αυτή έκανε ακριβώς αυτό.

Μέσα σε λίγα χρόνια, η Μάρτιν είχε περάσει από το να ακούει προσεκτικά τους δίσκους του Χανκ Γουίλιαμς στο να ανταγωνίζεται την κυριαρχία του «Βασιλιά» του ροκ εντ ρολ, ωστόσο το όνειρο φαινόταν να έχει τελειώσει.

Photo: YouTube

Στερεότυπα, στερεότυπα, στερεότυπα

Τη δεκαετία του 1970 η Μάρτιν επέστρεψε στην αγάπη της για την ερμηνεία, όταν μερικοί αφοσιωμένοι συλλέκτες δίσκων την εντόπισαν στη δουλειά της στο Αστυνομικό Τμήμα του Χάλιφαξ, στη γενέτειρά της, τη Βιρτζίνια.

Ευτυχώς, κατάφερε να επιστρέψει στη σκηνή ακριβώς την κατάλληλη στιγμή για να εκμεταλλευτεί την αναβίωση του ροκαμπίλι στις δεκαετίες του 1970 και του 1980, και συνέχισε να εμφανίζεται με εντυπωσιακή τακτικότητα μέχρι τον 21ο αιώνα, πριν από τον πρόωρο θάνατό της το 2007, σε ηλικία 67 ετών.

Τελικά, η Τζάνις Μάρτιν θα μπορούσε να είχε ενσαρκώσει πλήρως την ταμπέλα του «θηλυκού Έλβις», με το εξαντλητικό πρόγραμμα περιοδειών της και το ρεπερτόριό της από απίστευτα rockabilly anthems, αλλά έπεσε θύμα των πάντα παρόντων ρόλων των φύλων και της διάκρισης της αμερικανικής κοινωνίας – είναι, για παράδειγμα, δύσκολο να φανταστεί κανείς την RCA να αποχωρεί από τον Έλβις αν είχε αφήσει κάποια γυναίκα έγκυο την ίδια περίοδο.

Ευτυχώς, όμως, η μετέπειτα αναβίωση της καριέρας της σήμαινε ότι σχεδόν όλο το υλικό που ηχογράφησε ποτέ είναι τώρα διαθέσιμο στον κόσμο, έτοιμο να το απορροφήσουν οι οπαδοί του ροκαμπίλι.

*Με στοιχεία από faroutmagazine.co.uk