Η Ευρώπη μπροστά σε νέο Ψυχρό Πόλεμο – Αντίπαλος του Πούτιν προειδοποιεί μια ήπειρο που εξοπλίζεται

Η Ρωσία θα χρειαστεί δεκαετίες για να μπορέσει να ξεπεράσει την «ιμπεριαλιστική-στρατιωτική» αφήγηση του Βλαντιμίρ Πούτιν, σύμφωνα με τον σφοδρό επικριτή του, Μιχαήλ Χοντορκόφσκι. Όπως επισημαίνει, μιλώντας στο Politico, το μέλλον για την Ευρώπη επιφυλάσσει έναν νέο Ψυχρό Πόλεμο.

Ο Χοντορκόφσκι, που είναι αντιμέτωπος με νέες διώξεις από το ρωσικό κράτος, υποστηρίζει ότι η Ευρώπη –η οποία κάνει σχέδια για τον επανεξοπλισμό της- πρέπει να προετοιμαστεί για μια μακροχρόνια αντιπαράθεση με τη Ρωσία. Και αυτό, ανεξάρτητα από το πώς θα εξελιχθεί ο πόλεμος στην Ουκρανία. «Θα πρέπει να περιμένουμε ότι ένα είδος Ψυχρού Πολέμου θα διαρκέσει τουλάχιστον δέκα χρόνια», είπε.

Δεν υπάρχει πλέον πιθανότητα η Ρωσία να σταματήσει τον πόλεμο

Ο Ρώσος επιχειρηματίας που ζει εξόριστος στο Λονδίνο ισχυρίζεται ότι πεποίθηση του Βλαντιμίρ Πούτιν είναι πως η Δύση αποτελεί αξιόπιστη στρατιωτική απειλή. Από την άλλη πλευρά, η Ευρώπη και το ΝΑΤΟ εκτιμούν ότι επί του παρόντος ότι η Ρωσία αναβιώνει την πολιτική της φθοράς, που ακολουθήθηκε και στα χρόνια του Ψυχρού Πολέμου. Χρησιμοποιεί υβριδικές τακτικές πολέμου για να αποσταθεροποιήσει τη Δύση και να σπείρει διχόνοια. Ο Χοντορκόφσκι επίσης υποστηρίζει ότι οι κυρώσεις δεν θα έχουν ουσιαστικό αποτέλεσμα. «Δημιουργούν κάποια πίεση στη ρωσική οικονομία, αλλά τίποτα δραματικό», είπε.

Αναποτελεσματικά τα ουκρανικά drones

O Χοντορκόφσκι, πρώην ιδιοκτήτης του πετρελαϊκού κολοσσού Yukos, εκτίμησε επίσης ότι οι ουκρανικές επιθέσεις με drones στις ενεργειακές υποδομές της Ρωσίας, δεν θα έχουν αποτέλεσμα. Δεν μπορέσουν να παραλύσουν τη ρωσική πολεμική μηχανή.

«Ακόμα και το πιο ισχυρό μη επανδρωμένο αεροσκάφος, ακόμη και ένας πύραυλος Tomahawk, μπορεί να χτυπήσει περίπου δύο εκτάρια το πολύ», είπε. «Μια τυπική εγκατάσταση στη Σιβηρία εκτείνεται συνήθως σε 1.500 εκτάρια. Η ζημιά που προκαλείται είναι σαν να πατάς το πόδι κάποιου».

Και εξέφρασε την πεποίθηση ότι δεν υπάρχει πλέον πιθανότητα η Ρωσία να σταματήσει τον πόλεμο. Αυτό, είπε, θα μπορούσε να γίνει μόνο αν είχε υποστεί μια μεγάλη στρατιωτική ήττα μέσα στα δύο πρώτα χρόνια του πολέμου.

Εξοπλισμοί και υπόγειες βάσεις

Η Ρωσία έχει επαναλάβει πολλές φορές ότι δεν ενδιαφέρεται να επιτεθεί στην Ευρώπη. Παρ’ όλα αυτά, και λόγω των εξελίξεων στην Ουκρανία και τις «εισβολές» drones αγνώστου ταυτότητας, ευρωπαϊκές χώρες εκτιμούν ότι η απειλή από τη Ρωσία είναι κάτι πραγματικό. Και προετοιμάζονται. Παράλληλα με το πρόγραμμα επανεξοπλισμού της ΕΕ SAFE, που τελεί υπό έγκριση και υλοποίηση, κάνουν τα δικά τους σχέδια.

Με το επιχείρημα ότι η «αποτροπή είναι αποτελεσματική μόνο όταν είναι αξιόπιστη», ο αντιστράτηγος Αλεξάντερ Σόλφρανκ, επικεφαλής της Επιχειρησιακής Διοίκησης των γερμανικών ενόπλων δυνάμεων, είπε ότι το ΝΑΤΟ πρέπει να προετοιμαστεί για πιθανή ρωσική επίθεση. Υποστήριξε ότι η Ρωσία θα μπορούσε να είναι σε θέση να εξαπολύσει μια μεγάλης κλίμακας επίθεση στο ΝΑΤΟ «σύντομα», εάν η στρατιωτική της δύναμη συνεχίσει να αυξάνετα ανεξέλεγκτη.

Άνδρες του γερμανικού στρατού / REUTERS/Liesa Johannssen/File Photo

«Παρά τον πόλεμο στην Ουκρανία, η Ρωσία εξακολουθεί να διαθέτει πολύ μεγάλο στρατό δυναμικό», δήλωσε στο ετήσιο συνέδριο του γερμανικού στρατού στο Βερολίνο. «Αυτό σημαίνει ότι η Ρωσία είναι ήδη σήμερα ικανή να πραγματοποιήσει μια περιφερειακά περιορισμένη επίθεση σε έδαφος του ΝΑΤΟ», πρόσθεσε.

Ωστόσο, αυτό το «σύντομα» το τοποθέτησε μετά το τέλος του πολέμου στην Ουκρανία. Υποστήριξε ότι η Ρωσία ανασυγκροτεί τις δυνάμεις της (χερσαίες, πυροβολικό και drones). Επίσης, ότι σχεδιάζει να επεκτείνει την δύναμη του στρατού της σε 1,5 εκατομμύριο στρατιώτες.

«Μετά το τέλος του πολέμου στην Ουκρανία, και εάν ο επανεξοπλισμός στη Ρωσία συνεχιστεί ανεξέλεγκτα, μια μεγάλης κλίμακας επίθεση στο ΝΑΤΟ θα μπορούσε να καταστεί δυνατή – και σύντομα», είπε. «Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να αντιμετωπίσουμε την πιθανότητα μιας επίθεσης εναντίον μας, είτε μας αρέσει είτε όχι. Δεν έχουμε χρόνο να χάσουμε».

Ο Σόλφρανκ στο Βερολίνο παρουσίασε το «Επιχειρησιακό Σχέδιο Γερμανίας». Αυτό, ενταγμένο στην περιφερειακή στρατηγική του ΝΑΤΟ, οργανώνει τον τρόπο με τον οποίο έως και 800.000 συμμαχικά στρατεύματα θα μπορούσαν να κινηθούν μέσω της Γερμανίας εντός 180 ημερών για να ενισχύσουν την ανατολική πλευρά του ΝΑΤΟ σε περίπτωση που επαπειλείται πόλεμος. «Δεν είναι πολεμικό σχέδιο, αλλά μάλλον ένα σχέδιο πρόληψης πολέμου στον πυρήνα του», είπε.

Παιχνίδια πολέμου στον Αρκτικό Κύκλο

Την ίδια ώρα, η Βρετανία έκανε μια μεγάλη στρατιωτική άσκηση στο Μπόντε, βόρεια της Νορβηγίας, στον Αρκτικό Κύκλο. Ομάδα αξιωματικών των ενόπλων δυνάμεων έκαναν «πρόβα» για το πώς θα αντιμετωπίσουν ενδεχόμενη επίθεση από τη Ρωσία. Μια επίθεση, αφού τελειώσει ο πόλεμος στην Ουκρανία.

Μπόντε, Νορβηγία

Το σενάριο ζητά από τους ηγέτες των σκανδιναβικών και βαλτικών χωρών να υπολογίσουν τι θα έκαναν καθώς αρχίζουν να παρακολουθούν «φιλορωσικές πολιτικές αναταραχές» σε γειτονική χώρα. Οι υπουργοί Άμυνας και οι στρατηγοί που παρευρίσκονται λαμβάνουν ρεπορτάζ εφημερίδων σχετικά με τα περιστατικά, αποσπασματικές ενημερώσεις πληροφοριών και αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και καλούνται να αποφασίσουν την καλύτερη πορεία δράσης.

Αφορμή για την άσκηση ήταν η δολιοφθορά σε καλώδιο στη Βαλτική πέρυσι, οι πτήσεις drones σε χώρες του ΝΑΤΟ και η αύξηση του αριθμού ρωσικών πολεμικών πλοίων στα βρετανικά ύδατα στον λεγόμενο «απώτερο βορρά».

Ταυτόχρονα, το λιώσιμο των πάγων της Αρκτικής ανοίγει «δρόμους» σε προηγουμένως αδιάβατες θάλασσες και πυροδοτεί έναν νέο ανταγωνισμό για πρόσβαση στον ορυκτό πλούτο της περιοχής. Το ενδιαφέρον τους έχουν εκφράσει τόσο οι ΗΠΑ όσο και η Κίνα.

Επιθέσεις «γκρίζας ζώνης»

Σύμφωνα με τον Βρετανό υπουργός Άμυνας, Τζον Χίλι, που συμμετείχε στην άσκηση του Μπόντε, στις χώρες του ευρωπαϊκού βορρά, «η ρωσική επιθετικότητα είναι καθημερινή εμπειρία. Ζουν δίπλα στον ρωσικό στρατό». Μιλώντας στο Politico, και αναφερόμενος στην Κοινή Εκστρατευτική Δύναμη 10 χωρών (JEF), που δημιουργήθηκε μετά την κατάληψη της Κριμαίας από τη Ρωσία, πρόσθεσε: «Είμαστε τα έθνη που μπορούν να αξιολογήσουν καλύτερα τους κινδύνους, να ανταποκριθούν καλύτερα στις απειλές και να συνδέσουν καλύτερα το ΝΑΤΟ ώστε να το αντιμετωπίσει αυτό πιο σοβαρά».

Μπόντε

Οι βόρειοι σύμμαχοι πιστεύουν επίσης ότι είναι το σωστό όχημα για την προσαρμογή σε ταχέως αναπτυσσόμενα όπλα και ανατρεπτικές τακτικές που δεν πληρούν το όριο του παραδοσιακού πολέμου. Δηλαδή στις λεγόμενες επιθέσεις «γκρίζας ζώνης».

Από την πλευρά του, ο υποστράτηγος Γιερτ Λάγκε Ντίνταλ, του νορβηγικού στρατού, επισήμανε ότι η ρωσική επιθετικότητα στην Αρκτική δεν είναι κάτι καινούργιο. Έχει περισσότερο να κάνει με τη μακροχρόνια πυρηνική αντιπαράθεση μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας παρά με την ίδια τη Νορβηγία.

Παρ’ όλα αυτά, αναγνώρισε τη σημασία μιας συντονισμένης αντίδρασης, ιδιαίτερα για την αντιμετώπιση του υβριδικού πολέμου.

Σπάζοντας τον πάγο

Οι σύμμαχοι επίσης εξετάζουν την ενίσχυση της παρουσίας τους στη Αρκτική επενδύοντας σε παγοθραυστικά, που μπορούν να διασχίσουν την πολική θάλασσα. Η Ρωσία εκτιμάται ότι διαθέτει 50, από τα οποία τουλάχιστον 13 από τα οποία μπορούν να επιχειρήσουν στην Αρκτική. Επτά είναι πυρηνικά. Η Κίνα έχει πέντε που είναι κατάλληλα για την Αρκτική.

Τα μέλη του ΝΑΤΟ, η Σουηδία και η Φινλανδία, έχουν τις δικές τους εκδόσεις αυτών των σκαφών – όπως και οι ΗΠΑ και ο Καναδάς. Ωστόσο ο Ντίνταλ είπε ότι χρειάζονται περισσότερα. «Η Ρωσία ζει στην Αρκτική», προειδοποίησε. «Βλέπουμε την Κίνα να προχωρά και να μαθαίνει μέσω περισσότερης έρευνας και δραστηριότητας στην Αρκτική από ό,τι εμείς. Πρέπει να προχωράμε από την ευρωπαϊκή πλευρά, από την αμερικανική πλευρά, για να μάθουμε πραγματικά να ζούμε στην καλυμμένη με πάγο πολική θάλασσα».

Το Ηνωμένο Βασίλειο δεν έχει άμεσα σχέδια να αποκτήσει παγοθραυστικό, αλλά Βρετανοί αξιωματούχοι τονίζουν ότι η χώρα φέρνει στο τραπέζι τη δική της ναυτική και αεροπορική εμπειρογνωμοσύνη.

Αναφερόμενος στην ευρύτερη δέσμευση της Βρετανίας στην περιοχή, ο Τζον Χίλι άφησε να εννοηθεί ότι έχει ηγετικό ρόλο. «Το επίπεδο αναγνώρισης και ετοιμότητας να ακολουθήσουν το Ηνωμένο Βασίλειο οι υπουργοί Άμυνας [στο Μπόντε] ήταν πραγματικά ισχυρό. Μπορείτε να μας κρίνετε από την αντίδραση στις ρωσικές απειλές». Και ενημέρωσε ότι υπάρχουν κι άλλα σχέδια για νέες στρατιωτικές ασκήσεις.