«Χαίρω πολύ, Σαββόπουλος» – Ένα ντοκιμαντέρ για τον Μαέστρο που αξίζει να δούμε

«Ήρθα για να με εκμεταλλευτείτε καταλλήλως» είπε το 1963 ο Διονύσης Σαββόπουλος στον Αλέκο Πατσιφά, διευθυντή της Λύρας, όταν πρωτοκατέβηκε στην Αθήνα από τη Θεσσαλονίκη, ενώ αργότερα θα έγραφε στο cover του «Φορτηγού»: «Θα ξεπεράσω κάθε όριο ανθρωπιάς σε σαλτιμπαγκισμούς».

Όταν βγήκε το «Φορτηγό» ο Σαββόπουλος είναι ήδη δυο-τρία χρόνια στην Αθήνα. Τριγυρίζει με τον Μάνο Λοΐζο, παίζει στις μπουά κι έχει ήδη βγάλει ήδη ένα 45άρι.

Βρισκόμαστε στο 1966. Στις κινηματογραφικές αίθουσες παίζεται το «Κοινωνία Ώρα Μηδέν» του Ντίνου Δημόπουλου, ο «Τρελός Πιερό» του Ζαν-Λυκ Γκοντάρ και το «Ποιος φοβάται τη Βιρτζίνια Γουλφ» του Μάικλ Νίκολς. Το «Φορτηγό» δεν είναι πια Νέο Κύμα, εκτός από ένα τραγούδια, τη Συννεφούλα ή το Μη Μιλάς Άλλο για Αγάπη.

Photo: Αρχείο ΕΡΤ

Κάτι που δεν έχει ξανακουστεί

«Ο ίδιος ο Διονύσης Σαββόπουλος είχε πει κάπου τότε ότι το γιε-γιε ήταν καλό αλλά ξένο (θα άλλαζε γνώμη σύντομα) και ότι το «πολιτικό τραγούδι» ήταν το τραγούδι της γενιάς του» γράφει στο μπλογκ του Ο Δύτης των Νιπτήρων υπό των τίτλο «Σαββοπουλιάδα» και συνεχίζει:

«Πολιτικό τραγούδι λοιπόν. Άκουγε τότε Μπρασένς, και φαίνεται, αλλά αυτό που παίζει φέρνει πιο πολύ σε Λατινική Αμερική, χιλιανούς τροβαδούρους κλπ. Μόνο κιθάρα -δεν είναι κανένας τεχνίτης, αλλά είναι ακριβώς αυτό το άτεχνο που εντυπωσιάζει: χτυπά την κιθάρα, τσιμπάει τις χορδές, ουρλιάζει. Και στίχοι; Πολιτικοί ναι, αλλά με τουΐστ (θα το δούμε), κάποια ερωτικά (κι αυτά ιδιόρρυθμα), αλλά κυρίως μια πολύ προσωπική μυθολογία με περιπλανώμενους, περιθωριακούς, αόρατους. Βλέπω μια μακρινή συγγένεια με την Οδό Ονείρων (του ’62). Είναι όμως και κάτι που δεν έχει ξανακουστεί».

Το ντοκιμαντέρ που γύρισε ο Λάκης Παπαστάθης για τον Διονύση Σαββόπουλο ουσιαστικά «σύστησε» τον νεαρό ακόμη Θεσσαλονικιό τραγουδοποιό στο κοινό της ελεύθερης τηλεόρασης μετά τη Χούντα

(Δείτε το τρέιλερ)

Η συνάντηση δύο σημαντικών

Βρισκόμαστε στο 1975. Ο Σαββόπουλος, έχοντας ήδη ολοκληρώσει ένα πολύ επιτυχημένο δεκαετή κύκλο στο ελληνικό τραγούδι (με ιστορικές μουσικές παραστάσεις όπως ο Θίασος σκιών, στην μπουάτ Κύτταρο), και ο Λάκης Παπαστάθης, που είχε ήδη κερδίσει το βραβείο καλύτερης ταινίας μικρού μήκους για τα «Γράμματα από την Αμερική» στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, συναντιούνται σε μια εκρηκτική στιγμή της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας και υλοποιούν τις πιο αναρχικές ιδέες τους μπροστά στην κάμερα του Νίκου Πετανίδη.

Πενήντα χρόνια μετά (1975 – 2025), το θρυλικό ντοκιμαντέρ «Χαίρω πολύ, Σαββόπουλος», γυρισμένο σε ασπρόμαυρο φιλμ 16mm, προβλήθηκε στο αίθριο του Μουσείου Μπενάκη, στην Πειραιώς, σε νέα ψηφιοποιημένη κόπια, από το Αρχείο της ΕΡΤ, παρουσία του ίδιου του Διονύση Σαββόπουλου.

Αυτή, άλλωστε, έμελλε να είναι η τελευταία του δημόσια εμφάνιση, στις 14 Μαΐου του 2025, έχοντας στο πλευρό του την αγαπημένη του Άσπα, με την οποία πορεύονταν στη ζωή πάνω από έξι δεκαετίες.

O Maestro σχολίασε με αγάπη το πόσο πολυσχιδής ήταν ο Λάκης Παπαστάθης και παραγωγικός έχοντας ασχοληθεί με μουσική, ταινίες, βιβλία ακόμα και ζωγραφική, μίλησε για τη συνεργασία τους και τα μικρά πράγματα που έκαναν «σαν αναστάσεις» και τόνισε ότι σημασία έχει να εκφράζεται κανείς προσωπικά και «να συνεχίζεται η σκυτάλη». Ο Διονύσης Σαββόπουλος αποχαιρέτησε τη βραδιά ευχόμενος σε όλους τους θεατές «Μια Άνοιξη για Pάντα».

Άσπα και Διονύσης Σαββόπουλος στην παρουσίαση του ντοκιμαντέρ «Χαίρω πολύ, Σαββόπουλος»/ NDP Photo Agency

Μετά τη Χούντα

Το ντοκιμαντέρ «Χαίρω πολύ, Σαββόπουλος» περιέχει ζωντανές ηχογραφήσεις από τον δίσκο «10 Χρόνια Κομμάτια», τον Σαββόπουλο να τριγυρνάει με την κιθάρα του στους δρόμους της Αθήνας το 1975, να χαζεύει στις βιτρίνες του Μινιόν και να τραγουδάει το «Η Δημοσθένους Λέξις» σε στάσεις λεωφορείων και στην Ομόνοια. Στην ταινία εμφανίζεται και ο ίδιος ο Παπαστάθης, αλλά και ο Αλέκος Πατσιφάς της Lyra.

Το ντοκιμαντέρ που γύρισε ο Λάκης Παπαστάθης για τον Διονύση Σαββόπουλο, με τη συμμετοχή της Σωτηρίας Μπέλλου, της Δόμνας Σαμίου και της Στέλλας Γαδέδη για λογαριασμό του ΕΙΡΤ, ουσιαστικά «σύστησε» τον νεαρό ακόμη Θεσσαλονικιό τραγουδοποιό στο κοινό της ελεύθερης τηλεόρασης μετά τη Χούντα.

Τυχαία ανακάλυψη

Η κόπια της ταινίας εθεωρείτο χαμένη για πολλές δεκαετίες και ανακαλύφθηκε πολύ πρόσφατα από τον σκηνοθέτη Ηλία Γιαννακάκη, ο οποίος ανέσκαψε το αρχείο του Λάκη Παπαστάθη προκειμένου να ολοκληρώσει τα βίντεο της έκθεσης «Αναζητώντας τη χαμένη εικόνα», που παρουσιάστηκε στο Μουσείο Μπενάκη μέχρι τον Ιούλιο του 2025. Η αποκατάσταση και η ψηφιοποίηση του χαμένης αυτής ταινίας έγινε χάρη στην επιμονή και τη φροντίδα της Διεύθυνσης Αρχείου της ΕΡΤ.

*Το ντοκιμαντέρ «Χαίρω πολύ, Σαββόπουλος» μπορεί να το δει κανείς στο Ertflix.