Τελευταίος Πειρασμός ξανά; Οργή για τον βιβλικό τρόμο του Νίκολας Κέιτζ – «Σατανιστική προπαγάνδα»

Από τον Τελευταίο Πειρασμό, την κινηματογραφική μεταφορά του ομώνυμου βιβλίου του Νίκου Καζαντζάκη από τον Μάρτιν Σκορσέζε, μέχρι τα Πάθη του Χριστού, οι κινηματογραφικές παραγωγές γύρω από τον Ιησού προκαλούν μάχες. Τελευταίο χαράκωμα; Η νέα ταινία βιβλικού τρόμου με πρωταγωνιστή τον Νίκολας Κέιτζ, The Caprenter’s Son [Ο Γιος του Ξυλουργού].

Το νέο σκοτεινό και ανατρεπτικό θρίλερ τρόμου του Λότφι Νέιθαν που κυκλοφορεί στις κινηματογραφικές αίθουσες στις 14 Νοεμβρίου από τη Magnolia Pictures, έδωσε στη δημοσιότητα το πρώτο του τρέιλερ αποκαλύπτοντας μια ανορθόδοξη εκδοχή της παιδικής ηλικίας του Ιησού καθώς «ένας πνευματικός πόλεμος που ξεσπά σε ένα απομακρυσμένο χωριό της Αιγύπτου, θέτει στο στόχαστρο έναν ξυλουργό, τη σύζυγο και τον γιο τους».

Σύμφωνα με τη σύνοψη, «η οικογένεια ζει εδώ και χρόνια υπό την απειλή, κρατώντας όμως σταθερά την πίστη και τις παραδόσεις της. Ωστόσο, μια στάση σε έναν μικρό οικισμό πυροδοτεί το χάος. Μία μυστηριώδη ξένη προσπαθεί να παρασύρει τον νεαρό Ιησού να εγκαταλείψει τους κανόνες του πιστού πατέρα του. Με κάθε πειρασμό, ο νεαρός παρασύρεται σε έναν απαγορευμένο κόσμο, ενώ ο τρομοκρατημένος Ιωσήφ συνειδητοποιεί ότι ένας δαίμονας τον ακολουθεί. Βίαια και αφύσικα γεγονότα συνοδεύουν τον Ιησού χωρίς εξήγηση, με τον ίδιο να βιώνει εφιαλτικά οράματα για το μέλλον».

Στην ταινία συμμετέχουν οι Νίκολας Κέιτζ, ο ανερχόμενος Βρετανός ηθοποιό Νόα Τζουπ και η τραγουδίστρια και τραγουδοποιός FKA twigs.

Ήδη όμως η ταινία έχει πυροδοτήσει πόλεμο online με χρήστες να επιτίθενται στην παραγωγή για το «βλάσφημο και προσβλητικό χαρακτήρα της» με την ιστορία του Ιησού Χριστού να γίνεται ξανά πεδίο μάχης στο Χόλιγουντ.

Φανατικοί επιτίθενται στην ταινία ως «σατανική προπαγάνδα» σε ένα πόλεμο που φέρνει ξανά στην επιφάνεια ένα διαχρονικό ερώτημα: πόσο μακριά επιτρέπεται να φτάσει η τέχνη όταν αγγίζει το θρησκευτικό συναίσθημα;

Η ταινία, σε σκηνοθεσία του αιγυπτιακής καταγωγής Βρετανοαμερικανού Lotfy Nathan, αποτελεί μία «επανασύνθεση» του «Ευαγγελίου της Παιδικής Ηλικίας του Θωμά», ενός απόκρυφου Ευαγγελίου που χρονολογείται από τον 2ο αιώνα μ. Χ.

View this post on Instagram

A post shared by Magnolia Pictures (@magnoliapics)

Το κείμενο είχε απορριφθεί από την Εκκλησία και δεν είχε συμπεριληφθεί ποτέ στην Καινή Διαθήκη και σήμερα χαρακτηρίζεται ως ένα από τα «Απόκρυφα Ευαγγέλια», που δεν περιλαμβάνονται στον Κανόνα της Αγίας Γραφής. και δεν αποτελεί μέρος του αποδεκτού Κανόνα της Αγίας Γραφής.

Γνωστό στους θεολόγους ανά τον κόσμο, το Νηπιακό Ευαγγέλιο του Ιησού είχε χαρακτηριστεί από τον επίσκοπο Ειρηναίο του Λουγδούνου (της σημερινής Λυών) ως «μη αυθεντικό» και «αιρετικό» καθώς ο Ιησούς δεν περιγράφεται ως ένα ευγενές παιδί. Στο συγκεκριμένο Ευαγγέλιο ο μικρός Ιησούς εμφανίζεται να εκφράζει αισθήματα θυμού και εκδίκησης, βρίζει ή εξοργίζει συνομήλικούς του όταν τον ενοχλούν, ακόμη και να σκοτώνει έναν δάσκαλό του σημειώνει η DW.

Η Καινή Διαθήκη αναφέρει ελάχιστα για την παιδική ηλικία του Χριστού. Πρόκειται για ένα κενό που κατά κάποιον τρόπο αναπληρώνει το Ευαγγέλιο του Θωμά, ίσως γι’ αυτό ήταν ιδιαίτερα δημοφιλές στον Μεσαίωνα. Κατά καιρούς έχουν εμφανιστεί διάφορες μεταφράσεις ή διασκευές του κειμένου σε πολλές γλώσσες, για παράδειγμα στα λατινικά ή τα αραβικά.

Η αντίδραση στο διαδίκτυο μετά το τρέιλερ της ταινίας ήταν άμεση και σφοδρή.

Οι κριτικές σε πλατφόρμες όπως η Google και το Χ έχουν πλημμυρίσει με χαρακτηρισμούς όπως «αηδιαστικό», «διαστρεβλωμένο» και «βλάσφημο». «Μία αποκρουστική προσπάθεια δυσφήμισης και χλευασμού της χριστιανικής πίστης. Αυτός ο ψεύτικος, διαστρεβλωμένος τρόμος είναι βλασφημία και κρύβει μία πολύ σκοτεινή ατζέντα» γράφει ένας χρήστης.

Άλλοι κατηγόρησαν ευθέως το Χόλιγουντ για «σατανική απεικόνιση του Ιησού», πιστεύοντας ότι η βιομηχανία δεν «πήρε το μάθημας  από τις πρόσφατες καταστροφές».

Τελευταίος Πειρασμός μέρος 2;

Το ζήτημα της απεικόνισης του Ιησού στον κινηματογράφο αποτελεί διαχρονική αιτία διαμάχης.

Η ταινία Ο Τελευταίος Πειρασμός του Mάρτιν Σκορσέζε, βασισμένη στο ομώνυμο «αιρετικό» βιβλίο του Νίκου Καζαντζάκη κυκλοφόρησε στις 12 Αυγούστου του 1988 στην Αμερική. Μόλις μια μέρα μετά την πρεμιέρα η ταινία έγινε αντικείμενο χλευασμού και κόκκινο πανί από τους θρησκευτικούς κύκλους, με τους Καθολικούς να την ανακηρύσσουν ως «ηθικά προσβλητική και αιρετική» και τους Χριστιανούς να απαγορεύουν την προβολή της στους κινηματογράφους.

Το ρίσκο του Σκορσέζε ήταν προφανές. Όταν ο Νίκος Καζαντζάκης κυκλοφόρησε το 1955 το βιβλίο που παρουσίαζε έναν εντελώς ανθρώπινο Ιησού, ο οποίος στη ζωή του συναντά πειρασμούς και αμφιβολίες, που τον βασανίζουν, δέχθηκε επίθεση.

Η προβολή της οδήγησε σε εμπρησμό κινηματογράφου από Καθολικούς στη Γαλλία και ο σκηνοθέτης δέχθηκε απειλές για τη ζωή του ενώ στην Ελλάδα, η Ιερά Σύνοδος ζήτησε την απαγόρευση της προβολής της ταινίας, όμως η τότε κυβέρνηση αρνήθηκε. Στις 13 Οκτωβρίου η ταινία έκανε πρεμιέρα με πλήθος πιστών να έχουν γεμίσει του δρόμους φωνάζοντας χριστιανικά συνθήματα και αποδοκιμάζοντας τους ανθρώπους που είχαν επιλέξει να δουν την ταινία.

Έγιναν επεισόδια και προκλήθηκαν σοβαρές ζημιές στους 7 κινηματογράφους προβολής της ταινίας (στο Τροπικάλ και το Έμπασσυ Χριστιανοί έσκισαν την οθόνη με σουγιά, το Όπερα υπέστη μεγάλες ζημιές, ενώ το Αθήναιον αποφάσισε να μην προβάλει τελικά την ταινία) και η ταινία απαγορεύεται το Νοέμβριο του 1988 από το Μονομελές Πρωτοδικείο Αθήνας, Τμήμα Ασφαλιστικών Μέτρων.

Το 2003 η ταινία κυκλοφόρησε σε VHS στην Ευρώπη, αλλά στην Ελλάδα το μποϊκοτάζ της συνεχίστηκε μετά από παρέμβαση του Αρχιεπισκόπου Χριστόδουλου που ζήτησε την απαγόρευση της προβολής της.

Η απαγόρευση αυτή άρθηκε τυπικά την Κυριακή των Βαΐων του 2008, όταν Το Βήμα παρείχε στο τεύχος του την ταινία σε DVD, χωρίς κάποιες ιδιαίτερες αντιδράσεις.

Άλλες ταινίες που προκάλεσαν πόλεμο ανάμεσα σε «πιστούς» και «βλάσφημους» είναι τα Πάθη του Χριστού [The Passion of Christ] του Mελ Γκίμπσον το 2004 – η ταινία υπήρξε αμφιλεγόμενη και δέχθηκε ανάμικτες κριτικές, με ορισμένες να βρίσκουν την ακραία βία της υπερβολική και αποπροσανατολιστική, ενώ υπήρξαν ισχυρισμοί ότι έμμεσα προάγει τον αντισημιτισμό – αλλά και πιο πρόσφατα η παραγωγή του Netflix, Μαρία, για τη μητέρα του Ιησού.

Η νέα ταινία με τον Νίκολας Κέιτζ στο ρόλο του Ιωσήφ αντλεί έμπνευση από το Κοπτικό Χριστιανικό υπόβαθρο του σκηνοθέτη Lotfy Nathan, και έχει ως στόχο να παραδώσει ένα «σχολαστικά κατασκευασμένο, υβριδικό υπερφυσικό θρίλερ» γεμάτο εικόνες της σύγκρουσης του θείου με το δαιμονικό.

Το αν τελικά θα καταφέρει να τροφοδοτήσει τη συζήτηση για τα όρια της τέχνης όταν αγγίζει θέματα πίστης θα κριθεί στην αίθουσα, αν και σίγουρα έχει εξασφαλίσει μια φήμη που μπορεί να φέρει έσοδα ή απόρριψη στα ταμεία.