Φορολογία: Ποιο είναι το πραγματικό όφελος από τα φορολογικά μέτρα στη ΔΕΘ – Ανίσχυρα όπλα για την ακρίβεια

Στην εξειδίκευση των μέτρων που ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης προχώρησε ο υπουργός Οικονομιών Κυριάκος Πιερρακάκης που ήρθαν να παρουσιαστούν ως μια «φορολογική τομή» που θα ανακουφίσει τη μεσαία τάξη, θα στηρίξει τους νέους και θα δώσει προοπτική στην οικονομία.

Οι αριθμοί που ανακοινώθηκαν ήταν εντυπωσιακοί: Για παράδειγμα ένας μισθωτός με 2 τέκνα και ετήσιο φορολογητέο εισόδημα 30.000 ευρώ (1.776 ευρώ καθαρά), θα έχει μείωση φόρου 1.200 ευρώ, που ισοδυναμεί με τα δύο τρίτα ενός καθαρού μισθού.

Παράλληλα στις ανακοινώσεις περιλαμβάνονται μειώσεις φορολογικών συντελεστών, απαλλαγές σε ορισμένες κατηγορίες, σταδιακή κατάργηση της προσωπικής διαφοράς στις συντάξεις, κατάργηση του ΕΝΦΙΑ για μικρούς οικισμούς.

Ωστόσο, πίσω από τις εξαγγελίες, η πραγματικότητα αποδεικνύεται πιο σύνθετη. Γιατί αν κάτι αξίζει να συζητηθεί σε βάθος, δεν είναι οι τίτλοι των μέτρων, αλλά το τι σημαίνουν για την οικονομία, την κοινωνία και τελικά για την καθημερινότητα των πολιτών.

Τα μέτρα δεν αντιμετωπίζουν το πρόβλημα της ακρίβειας και της καθημερινότητας. Οι νέοι έως 30 ετών ενδέχεται να δουν πρόσκαιρα οφέλη, αλλά παραμένουν εγκλωβισμένοι σε χαμηλούς μισθούς. Η μεσαία τάξη, που υποτίθεται πως είναι ο μεγάλος κερδισμένος, στην πραγματικότητα βλέπει ένα μερικό «δώρο».

Οι νέες κλίμακες

Σύμφωνα με αυτό, οι παρεμβάσεις για το 2026 στοχεύουν πρωτίστως στην ενίσχυση του εισοδήματος και τη μείωση των φορολογικών βαρών για το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού.

Ένα από τα βασικά ζητήματα είναι το κατά πόσο ενισχύονται τα εισοδήματα με τη νέα φορολογική κλίμακα, όπως φαίνεται παρακάτω:

Δείτε εδώ όλους τους πίνακες

Το συνολικό κόστος των μέτρων για το 2026, ανέρχεται σε 2,7 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 925 εκατ. ευρώ αφορούν το κόστος μέτρων που έχουν ανακοινωθεί και 1,76 δισ. ευρώ νέα μέτρα. Επιπλέον, ορισμένα από τα νέα μέτρα (αναμόρφωση κλίμακας φορολογίας, μη συμψηφισμός προσωπικής διαφοράς συνταξιούχων, εισαγωγή ενδιάμεσου συντελεστή στη κλίμακα ενοικίων, κατάργηση ΕΝΦΙΑ για μικρούς οικισμούς, απαλλαγή φόρου ιδρυμάτων) έχουν επιπρόσθετη επίδραση για το 2027 ύψους περίπου 700 εκατ. ευρώ.

Μειώνονται κατά 2% οι συντελεστές της κλίμακας από τα 10.000 έως και τα 40.000 ευρώ:

• Για τα 10.000 έως 20.000 ευρώ από 22% σε 20%
• Για τα 20.000 έως τα 30.000 ευρώ από 28% σε 26%
• Για τα 30.000 έως τα 40.000 ευρώ από 36% σε 34%
• Εισάγεται ενδιάμεσος συντελεστής από τα 40.000 έως τα 60.000 ευρώ 39%, ενώ ο συντελεστής 44% θα ισχύει για εισοδήματα άνω των 60.000 ευρώ.

Επιπλέον παρεμβάσεις για οικογένειες με παιδιά:

Ο συντελεστής από τα 10.000 έως τα 20.000 που πλέον θα ανέρχεται σε 20% για φορολογούμενους χωρίς τέκνα, μειώνεται περεταίρω αναλόγως του αριθμού των τέκνων και ακόμη περισσότερο για τους τρίτεκνους σε:

• 18% για φορολογούμενους με 1 εξαρτώμενο τέκνο
• 16% για φορολογούμενους με 2 εξαρτώμενα τέκνα
• 9% για φορολογούμενους με τρία εξαρτώμενα τέκνα

Οι συντελεστές από 0 έως 20.000 ευρώ μηδενίζονται για φορολογούμενους με τέσσερα ή περισσότερα εξαρτώμενα τέκνα.Ο συντελεστής από 20.000 έως 30.000 ευρώ που πλέον θα ανέρχεται σε 26% για φορολογούμενους χωρίς τέκνα, μειώνεται επίσης κατά 2 ποσοστιαίες μονάδες για κάθε τέκνο:

• 24% για φορολογούμενους με 1 εξαρτώμενο τέκνο
• 22% για φορολογούμενους με 2 εξαρτώμενα τέκνα
• 20% για φορολογούμενους με τρία εξαρτώμενα τέκνα
• 18% για φορολογούμενους με τέσσερα εξαρτώμενα τέκνα
• 16% για φορολογούμενους με πέντε εξαρτώμενα τέκνα κτλ.

Επιπλέον παρεμβάσεις για νέους:

• Για τους νέους έως 25 ετών oι συντελεστές από 0 έως 20.000 ευρώ μηδενίζονται.
• Για τους νέους 26 έως 30 ετών ο συντελεστής από τα 10.000 έως τα 20.000 θα ανέρχεται σε 9%.

Οι ανωτέρω παρεμβάσεις θα εφαρμοστούν από το φορολογικό έτος 2026 και (α) οι μισθωτοί και συνταξιούχοι θα δουν την ωφέλεια από την μισθοδοσία του Ιανουαρίου 2026 με την αύξηση στις μηνιαίες καθαρές απολαβές τους καθώς ο φόρος παρακρατείται, (β) οι ατομικές επιχειρήσεις και οι αγρότες θα δουν την ωφέλεια με την υποβολή των δηλώσεων του φορολογικού έτους 2026 κατά τον Μάρτιο του 2027.

Νέοι συντελεστές φορολογίας εισοδήματος

Αριθμός φορολογούμενων με εισοδήματα μισθών, συντάξεων και ατομικών επιχειρήσεων ανά αριθμό τέκνων και κλίμακα εισοδήματος

Αναλυτικός πίνακας μείωσης φόρου ανά 1.000 ευρώ εισοδήματος για νέους έως 30 ετών (χωρίς παιδιά)

 Διαμόρφωση αφορολόγητου ορίου βάσει των νέων συντελεστών

 Παραδείγματα

Ενδεικτικά παραδείγματα

• Ένας νέος 25 ετών που εργάζεται στον χώρο της εστίασης και λαμβάνει καθαρές μηνιαίες αποδοχές 1.250 ευρώ τον μήνα, θα έχει μείωση φόρου 2.480 ευρώ, που ισοδυναμεί με σχεδόν 2 μισθούς.
• Ένας πολύτεκνος, με μηνιαίο καθαρό μισθό 1.800 ευρώ, θα έχει μείωση φόρου 4.100 ευρώ, που ισοδυναμεί με σχεδόν 2,3 μισθούς.
• Ένας νέος ελεύθερος επαγγελματίας 30 ετών, χωρίς τέκνα, που έχει ετήσιο φορολογητέο εισόδημα 20.000 θα έχει μείωση φόρου 1.300 ευρώ, δηλαδή σχεδόν έναν καθαρό μισθό.
• Ένας μισθωτός με 2 τέκνα και ετήσιο φορολογητέο εισόδημα 30.000 ευρώ (1.776 ευρώ καθαρά), θα έχει μείωση φόρου 1.200 ευρώ, που ισοδυναμεί με τα δύο τρίτα ενός καθαρού μισθού.
• Ένας τρίτεκνος, με καθαρό μισθό 1.291 ευρώ, θα έχει μείωση φόρου 1.300 ευρώ, δηλαδή περίπου ένα μισθό.
• Ένα στέλεχος επιχείρησης, χωρίς τέκνα, με φορολογητέο εισόδημα 50.000 ευρώ και καθαρό εισόδημα 2.580 ευρώ, θα έχει μείωση φόρου 1.100 ευρώ.

Οι παρεμβάσεις

Οι κυριότερες παρεμβάσεις περιλαμβάνουν

(α) τη σημαντική αναμόρφωση της κλίμακας του φόρου εισοδήματος μισθωτών, συνταξιούχων, αγροτών και ελευθέρων επαγγελματιών με έμφαση στη μεσαία τάξη, τις οικογένειες με παιδιά και τους νέους,

(β) το μη συμψηφισμό του 50% της προσωπικής διαφοράς των συνταξιούχων κατά την αύξηση των συντάξεων για το έτος 2026 και κατάργηση του συμψηφισμού της προσωπικής διαφοράς από το 2027,

(γ) παρεμβάσεις στα ειδικά μισθολόγια των ενόπλων δυνάμεων και των σωμάτων ασφαλείας, καθώς και μια σειρά άλλων παρεμβάσεων που αφορούν τις αποδοχές εξωτερικής υπηρεσίας του Υπουργείου Εξωτερικών, τη μισθολογική εξέλιξη των μηχανικών και άλλων δημοσίων υπαλλήλων που έχουν πενταετή κύκλο σπουδών, τη θέσπιση αφορολόγητου για το επίδομα βιβλιοθήκης μελών ΔΕΠ και ερευνητών,

(δ) την κατάργηση σταδιακά του ΕΝΦΙΑ για κύριες κατοικίες σε οικισμούς με πληθυσμό έως 1.500 κατοίκους,

(ε) τη μείωση κατά 30% του ΦΠΑ στα νησιά της Περιφέρειας Βόρειου Αιγαίου, του Νομού Έβρου και του νομού Δωδεκανήσων με πληθυσμό έως 20.000 κατοίκους,

(στ) την εισαγωγή ενδιάμεσου συντελεστή 25% στο φόρο εισοδήματος από ακίνητα, καθώς και την επέκταση του μέτρου απαλλαγής του φόρου για κενά ακίνητα που θα ενοικιαστούν και το 2026, της απαλλαγής ΦΠΑ στα νέα κτίρια καθώς και του περιορισμού των νέων airbnb στα τρία δημοτικά διαμερίσματα της Αθήνας το 2026 και

(ζ) τη μείωση των τεκμηρίων διαβίωσης κατά 30% για τις κατοικίες και σημαντικές μειώσεις των τεκμηρίων για τα αυτοκίνητα, καθώς και προσαρμογές στο ελάχιστο εισόδημα των ελευθέρων επαγγελματιών για τους οικισμούς έως 1.500 κατοίκους και τις νέες μητέρες.

Οι δαπάνες

Αυτές οι παρεμβάσεις πραγματοποιούνται εντός των δημοσιονομικών στόχων. Υπενθυμίζεται ότι ο στόχος  αύξησης των καθαρών πρωτογενών δαπανών για το 2026, έναντι του 2025 ανέρχεται σε 3,6% ή περίπου 3,7 δις ευρώ. Από αυτές τις δαπάνες εξαιρείται η αύξηση των εξοπλιστικών δαπανών κατόπιν της ενεργοποίησης της εθνικής ρήτρας διαφυγής για τις αμυντικές δαπάνες. Σημειώνεται ότι το 2026 οι φυσικές παραλαβές εξοπλιστικών προγραμμάτων αναμένεται να ανέλθουν σε 2,3 δισ. ευρώ, έναντι 1,7 δισ. ευρώ το 2025.

Από τα 3,7 δισ. ευρώ τα 2,8 δισ. ευρώ περίπου αφορούν προγραμματισμένες δαπάνες: (α) 1 δισ. είναι περίπου η ετήσια αύξηση των τακτικών λειτουργικών δαπανών του κράτους, (β) 1,15 δισ. περίπου για το 2026 είναι η αναμενόμενη αύξηση των συντάξεων τόσο βάση ΑΕΠ και πληθωρισμού όσο και νέων συνταξιοδοτήσεων, (γ) 470 εκατ. ευρώ περίπου είναι η αύξηση των μισθών δημοσίων υπαλλήλων βάση του κατώτατου μισθού και το επίδομα επικινδυνότητας των ένστολων που εφαρμόζεται για πλήρες έτος το 2026 και (δ) περίπου 150 εκατ. ευρώ αφορούν άλλα μικρότερα μέτρα που έχουν ανακοινωθεί και επιβαρύνουν δημοσιονομικά το 2026 (αύξηση ορίου φαρμακευτικής δαπάνης, εφαρμογή κινήτρου επίτευξης στόχων στο δημόσιο, μείωση ΕΝΦΙΑ κατά 20% για σπίτια που ασφαλίζονται για φυσικές καταστροφές κτλ.). Ωστόσο η καλή επίδοση του 2024 λόγω των ενεργητικών μέτρων εσόδων περιορισμού της φοροδιαφυγής που μείωσαν τον στόχο καθαρών δαπανών κάτω των ορίων, πέραν των μόνιμων μέτρων ύψους 1,1 δισ. ευρώ που ανακοινώθηκαν τον Απρίλιο του 2025 (επιστροφή ενός ενοικίου ετησίως, ενίσχυση ύψους 250 ευρώ σε συνταξιούχους, ανασφάλιστους υπερήλικες και άτομα με αναπηρία και αύξηση του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων), μας επιτρέπει να δαπανήσουμε περίπου έως 800 εκατ. ευρώ επιπλέον του ετήσιου ορίου. Συνεπώς ο δημοσιονομικός χώρος για νέα μέτρα, επιπρόσθετα αυτών που έχουν ανακοινωθεί, ανέρχεται σε περίπου 1,7 δισ. ευρώ για το 2026.