Φράνσις Φορντ Κόπολα στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Βενετίας: Αν ο Βέρνερ έχει όρια, δεν ξέρω ποια είναι αυτά

Το 82ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Βενετίας άνοιξε στις 27 Αυγούστου με μια στιγμή γεμάτη συγκίνηση και κινηματογραφικό μεγαλείο: ο Φράνσις Φορντ Κόπολα τίμησε τον Βέρνερ Χέρτζογκ με τον Χρυσό Λέοντα για το σύνολο του έργου του. Η τελετή στην ιστορική Sala Grande αποτέλεσε σημείο αναφοράς για το φεστιβάλ, καθώς οι δύο δημιουργοί συναντήθηκαν στη σκηνή, μετατρέποντας την έναρξη σε μια γιορτή μνήμης και δημιουργικής αδελφοσύνης.

«Δεν μπορεί μόνο να γεμίσει τις σελίδες μιας εγκυκλοπαίδειας — ο Βέρνερ είναι ο ίδιος μια εγκυκλοπαίδεια.»

Ο 86χρονος Κόπολα, που εμφανίστηκε για πρώτη φορά μετά από πρόσφατη ιατρική επέμβαση, περπάτησε χαμογελαστός στο κόκκινο χαλί και καταχειροκροτήθηκε. Σύμφωνα με την Washington Post, ο σκηνοθέτης του «Νονού» και του «Apocalypse Now» μίλησε για τη στάση του απέναντι στη ζωή: «Όταν πεθάνω, θα πω: ‘Έπρεπε να κάνω αυτό, να δω την κόρη μου να κερδίζει Όσκαρ, να φτιάξω κρασί, να κάνω όλες τις ταινίες που ήθελα… Και θα είμαι τόσο απασχολημένος να σκέφτομαι όλα όσα έχω να κάνω, που όταν πεθάνω, δεν θα το καταλάβω’».

«Πρέπει να γιορτάζουμε το γεγονός ότι μπορεί να υπάρξει ένας άνθρωπος σαν κι αυτόν»

Η κορυφαία στιγμή της βραδιάς ήρθε όταν ο Κόπολα παρέδωσε το βραβείο στον Χέρτζογκ. Σύμφωνα με το Variety, τον χαρακτήρισε «ένα απεριόριστο φαινόμενο» και πρόσθεσε: «Δεν μπορεί μόνο να γεμίσει τις σελίδες μιας εγκυκλοπαίδειας – ο Βέρνερ είναι ο ίδιος μια εγκυκλοπαίδεια. Αν έχει όρια, δεν ξέρω ποια είναι». Ακόμη, τόνισε πως «η ζωή του Βέρνερ και η ίδια του η ύπαρξη αποτελούν μια πρόκληση για όλους μας».

«Πρέπει να γιορτάζουμε το γεγονός ότι μπορεί να υπάρξει ένας άνθρωπος σαν κι αυτόν», είπε ο Κόπολα για τον Χέρτσογκ, τον 82χρονο δημιουργό ντοκιμαντέρ και ταινιών μυθοπλασίας, του οποίου το έργο εκτείνεται από τις σπηλιές του Λασκώ στο «Σπήλαιο των Λησμονημένων Ονείρων» έως την απίστευτη προσπάθεια να ανεβάσει ένα ποταμόπλοιο στις Άνδεις με τον Κλάους Κίνσκι στο «Φιτζκαράλντο», ή την παρουσία του δίπλα στον οικολόγο Τίμοθι Τρέντγουελ στις τελευταίες του μέρες στο «Grizzly Man».

«Το έργο του εισέβαλε στη ζωή μου με το ‘Αίνιγμα του Κάσπαρ Χάουζερ’ (σ.σ. 1974), το ‘Αγκίρε, η Μάστιγα του Θεού’ (σ.σ. 1972) και το ‘Φιτζκαράλντο’ (σ.σ 1982). Δεν έχω ξαναδεί τέτοιες ταινίες, όλες μοναδικές και τόσο διαφορετικές μεταξύ τους, και όλες εξαίσιες», είπε ο Κόπολα, ο οποίος είχε φιλοξενήσει τον «άφραγκο» τότε Χέρτσογκ στο σπίτι του στο Σαν Φρανσίσκο, ώστε να ολοκληρώσει το σενάριο του ‘Φιτζκαράλντο’, σύμφωνα με το IndieWire.

«Η ζωή του Βέρνερ και η ίδια του η ύπαρξη αποτελούν μια πρόκληση για όλους: μιμηθείτε τον, αν μπορείτε.»

«Έχει γράψει όπερες, έχει σκηνοθετήσει, έχει παίξει ως ηθοποιός. Δεν μπορεί μόνο να γεμίσει τις σελίδες μιας εγκυκλοπαίδειας — ο Βέρνερ είναι ο ίδιος μια εγκυκλοπαίδεια, γεμάτη αστείρευτη δημιουργικότητα. Όλοι βρισκόμασταν μαζί στο σπίτι μου στο Σαν Φρανσίσκο, όπου υπήρχαν πάντα διασκεδαστικές συζητήσεις, πολλή μάθηση και ενθουσιώδεις ανακαλύψεις.

»Εκείνη την περίοδο εργαζόμουν σε ένα θεατρικό έργο και θυμάμαι πως του σύστησα μία από τις ηθοποιούς, τη Λένα, που τελικά έγινε σύζυγός του. Άρα, καταλήγοντας, το ζήτημα είναι το εξής: Αν ο Βέρνερ έχει όρια, εγώ δεν ξέρω ποια είναι αυτά. Η ζωή του Βέρνερ και η ίδια του η ύπαρξη αποτελούν μια πρόκληση για όλους: μιμηθείτε τον, αν μπορείτε. Και όλοι μας πραγματικά αναρωτιόμαστε αν κάποιος θα το καταφέρει ποτέ. Βέρνερ, θα πέσω από τα σύννεφα αν εμφανιστεί άνθρωπος που να μπορεί να το κάνει», είπε.

Τι δήλωσε ο Βέρνερ Χέρτζογκ

«Ο Φράνσις υπήρξε εξαιρετικά ευγενικός και γενναιόδωρος μαζί μου», είπε ο Χέρτσογκ παραλαμβάνοντας το βραβείο με δάκρυα στα μάτια.

«Γνωριζόμαστε πλέον μισό αιώνα. Ήταν γενναιόδωρος, με προσκάλεσε σε μια εποχή που δεν είχα χρήματα ούτε για να πληρώσω δωμάτιο σε ξενοδοχείο. Έμεινα στο σπίτι του στο Σαν Φρανσίσκο και εκεί έγραψα το σενάριο του ‘Φιτζκαράλντο’. Και οι δυο μας βρεθήκαμε πολύ κοντά στο να κάνουμε μια σπουδαία ταινία για την κατάκτηση του Μεξικού, ειδωμένη από την οπτική των Αζτέκων – ένα κινηματογραφικό σχέδιο που δεν υλοποιήθηκε, αλλά ήταν μια θαυμάσια περίοδος όταν το συζητούσαμε και το σχεδιάζαμε. Και, φυσικά, χωρίς τον Φράνσις δεν θα είχα γνωρίσει τη θαυμάσια σύζυγό μου, τη Λένα. Στην πραγματικότητα, δεν είναι αλήθεια ότι είμαστε μαζί τριάντα χρόνια. Για να είμαι ακριβής: είναι 29 χρόνια, 11 μήνες και εννέα μέρες».

Ο Χέρτζογκ — του οποίου οι ταινίες «Bad Lieutenant: Port of Call New Orleans» και «My Son, My Son, What Have Ye Done?» είχαν συμμετάσχει στο διαγωνιστικό της Βενετίας το 2009 — κατέληξε λέγοντας: «Πάντα προσπάθησα να επιδιώξω κάτι που να πηγαίνει βαθύτερα, πέρα από ό,τι συνήθως βλέπεις στις κινηματογραφικές αίθουσες. Να μπω σε μια βαθιά μορφή ποίησης που είναι εφικτή στο σινεμά, αναζητώντας την αλήθεια με ασυνήθιστους τρόπους.

«Η αλήθεια υπάρχει πάντα κάπως μέσα στον κινηματογράφο.»

»Η αλήθεια υπάρχει πάντα κάπως μέσα στον κινηματογράφο. Είναι μυστηριώδης και φευγαλέα, κι εγώ πάντα προσπαθώ να κάνω κάτι το υψηλό, κάτι το υπερβατικό. Αυτό μπορεί να ακούγεται κάπως μεγαλεπήβολο. Όμως, στην πραγματικότητα, πιστεύω ότι όλα αυτά έχουν τους ίδιους λόγους. Πάντα ήθελα να είμαι ένας καλός στρατιώτης του κινηματογράφου».

Η τελετή έναρξης συνεχίστηκε με την πρεμιέρα της νέας ταινίας του Πάολο Σορεντίνο, «La Grazia», η οποία απέσπασε θετικά σχόλια για τη λεπτότητα και το υπαρξιακό της βάθος. Σύμφωνα με το AP, η βραδιά δεν έμεινε χωρίς πολιτική χροιά, καθώς πραγματοποιήθηκαν διαμαρτυρίες έξω από τον χώρο για τον πόλεμο στη Γάζα, χωρίς ωστόσο να επισκιάσουν την καλλιτεχνική σημασία της εκδήλωσης.

Η εικόνα των δύο θρυλικών σκηνοθετών να στέκονται δίπλα-δίπλα, με τον έναν να αποδίδει τον ύψιστο φόρο τιμής στον άλλον, αποτελεί ήδη ιστορικό στιγμιότυπο του φεστιβάλ. Ο Κόπολα, σύμβολο της χρυσής εποχής του Χόλιγουντ, και ο Χέρτζογκ, εμβληματική φιγούρα του λεγόμενου γερμανικού Νέου Κύματος, συμπύκνωσαν με τις δηλώσεις τους την ουσία του κινηματογράφου: τη δύναμη να συνδέει γενιές, να εμπνέει και να ανανεώνεται διαρκώς.

Το 82ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Βενετίας θα διαρκέσει έως τις 6 Σεπτεμβρίου, με πολλές ακόμη πολυαναμενόμενες πρεμιέρες.