Δόξα και φαιντανύλη: Ο Prince, η ολέθρια επιδημία και ο συνθετικός θάνατος σε νέο ντοκιμαντέρ

Το νέο ντοκιμαντέρ του τηλεοπτικού δικτύου A&E, με τίτλο Δόξα και Φαιντανύλη (Fame and Fentanyl), ρίχνει φως στον καταστροφικό αντίκτυπο που έχει η φαιντανύλη στη σύγχρονη Αμερική.

Ο ηθοποιός και ράπερ Ice-T παρουσιάζει την ειδική εκπομπή, η οποία κάνει πρεμιέρα στις 25 Αυγούστου, και αναφέρεται στους θανάτους διασημοτήτων όπως ο Prince, ο Angus Cloud και ο Tom Petty.

«Όλοι γνωρίζουν κάποιον που έχει πέσει θύμα της φαιντανύλης», τονίζει ο Ice-T στο τρέιλερ του ντοκιμαντέρ με την εκπομπή να εστιάζει στην πιο φονική επιδημία ναρκωτικών στην αμερικανική ιστορία, συνδέοντας τους θανάτους διασήμων με τις χιλιάδες καθημερινές απώλειες και τις τραγικές ιστορίες οικογενειών που έχουν πληγεί από την κρίση.

Ανακαλώντας στη μνήμη τους τραγικούς θανάτους καλλιτεχνών που συνδέονται με τη φαιντανύλη, ο ράπερ και ηθοποιός Ice-T, 67, απαριθμεί τους Prince, Tom Petty, Mac Miller, Michael K. Williams, Angus Cloud και Coolio, ενώ οι φωτογραφίες τους εμφανίζονται στην οθόνη, ακολουθούμενες από μια σοβαρή υπενθύμιση για τις «χιλιάδες καθημερινές ζωές Αμερικανών» που επίσης χάθηκαν από το ναρκωτικό.

Το τρέιλερ στη συνέχεια δείχνει πενθούντες γονείς να κρατούν φωτογραφίες των παιδιών τους που πέθαναν από κατάχρηση φαιντανύλης.

«Είναι η πιο φονική επιδημία ναρκωτικών στην αμερικανική ιστορία», σημειώνει το ντοκιμαντέρ καθώς εικόνες μιας γυναίκας που θρηνεί δίπλα στο φέρετρο ενός αγαπημένου προσώπου και τριών ανδρών που ζωγραφίζουν ένα μνημείο-τοιχογραφία αναβοσβήνουν στην οθόνη.

Ο Ice-T προσθέτει, πάνω από πλάνα ενός άνδρα με προστατευτική στολή που χειρίζεται σακούλες με χάπια, «Αυτές είναι οι ιστορίες που όλοι πρέπει να ακούσουν». Το ντοκιμαντέρ είναι γεμάτο από προσωπικές μαρτυρίες απώλειας και μια σκληρή προειδοποίηση.

«Ήθελα να μάθω ποιος πούλησε τον θάνατο στην κόρη μου»

«Ήθελα να μάθω ποιος πούλησε τον θάνατο στην κόρη μου», λέει ένας πατέρας, που είχε εμφανιστεί προηγουμένως στο τρέιλερ να κρατά μια φωτογραφία της αποθανούσας κόρης του.

Ο Ice-T δεν είναι η μόνη διασημότητα που αναλαμβάνει δράση για την ευαισθητοποίηση του κοινού σχετικά με την κρίση της φαιντανύλης.

Πέρυσι, ο Jelly Roll εμφανίστηκε ενώπιον του Κογκρέσου κατά τη διάρκεια μιας ακρόασης για τον νόμο «FEND Off Fentanyl Act», μιλώντας από προσωπική εμπειρία για τους κινδύνους των συνθετικών οπιοειδών στις ΗΠΑ.

«Έχω παρευρεθεί σε περισσότερες κηδείες από όσες θα ήθελα να μοιραστώ μαζί σας [σε] αυτή την επιτροπή», δήλωσε ο 40χρονος τραγουδιστής της κάντρι.

«Θα μπορούσα να κάθομαι εδώ και να κλαίω για μέρες για τα φέρετρα που κουβάλησα, ανθρώπων που αγάπησα βαθιά στην ψυχή μου — καλοί άνθρωποι, όχι απλά τοξικοεξαρτημένοι. Θείοι, φίλοι, ξάδερφοι, κανονικοί άνθρωποι, μερικοί άνθρωποι που απλά είχαν ένα αυτοκινητιστικό δυστύχημα και άρχισαν να παίρνουν ένα παυσίπονο για να το διαχειριστούν. Το ένα πράγμα οδήγησε στο άλλο και τα πράγματα ξέφυγαν εκτός ελέγχου πολύ γρήγορα — δεν νομίζω ότι οι άνθρωποι καταλαβαίνουν πραγματικά το μέγεθος αυτής της κρίσης» είπε.

Ένα μήνα αργότερα, ο Jelly Roll, ο οποίος έχει μιλήσει ανοιχτά για τους δικούς του αγώνες με τον εθισμό στο παρελθόν, δήλωσε στο περιοδικό People:

«Με τρομάζει για την κόρη μου. Με τρομάζει για τον γιο μου. Με τρομάζει για αυτή την επόμενη γενιά. Δεν έχουμε ξαναδεί κάτι σαν τη φαιντανύλη». Και πρόσθεσε: «Νομίζω ότι το να ανοίγουμε συζητήσεις για μερικά από αυτά τα πράγματα είναι η αρχή της θεραπείας».

Ο θάνατος του Prince

Όταν ο Prince βρέθηκε νεκρός στην οικία του στη Minnesota αμέσως άρχισαν να κυκλοφορούν φήμες που συνέδεαν τον θάνατό του με υπερβολική δόση ναρκωτικών.

Λίγους μήνες μετά το θάνατο του πηγές ανέφεραν πως η ουσία που προκάλεσε τον θάνατο του διάσημου ποπ σταρ ήταν η φαιντανύλη, ένα ισχυρότατο οπιοειδές το οποίο είναι σε γενικές γραμμές 100 φορές πιο δυνατό από τη μορφίνη και πολύ πιο δυνατό από την ηρωίνη.

«Θα μπορούσα να κάθομαι εδώ και να κλαίω για μέρες για τα φέρετρα που κουβάλησα, ανθρώπων που αγάπησα βαθιά στην ψυχή μου — καλοί άνθρωποι, όχι απλά τοξικοεξαρτημένοι»

Στις 21 Αυγούστου εκείνης της χρονιάς, ανώνυμη επίσημη πηγή, η οποία σχετίζεται με την έρευνα για τον θάνατο του Prince, δήλωσε στο Associated Press πως ίσως τελικά να μην ευθύνεται το συνταγογραφούμενο φαιντανύλη για τον θάνατο του καλλιτέχνη – στο σπίτι του είχαν βρεθεί χάπια-απομιμήσεις που περιείχαν παράνομη φαιντανύλη.

H πηγή που μίλησε στο AP είπε πως στο σπίτι του Prince βρέθηκαν 24 τέτοια χάπια μέσα σε ένα μπουκάλι με την ετικέτα Watson 385, η οποία συνήθως χρησιμοποιείται για συνταγογραφούμενα χάπια υδροκωδόνης-ακεταμινοφαίνης. Τα συγκεκριμένα χάπια, όμως, περιείχαν φαιντανύλη, λιδοκαΐνη και άλλη μια ουσία.

Ο Prince πέθανε στις 21 Απριλίου 2016, σε ηλικία 57 ετών.

Αυτή είναι η φαιντανύλη

Σύμφωνα με τον David Saucedo, σύμβουλο ασφαλείας και ειδικό στο οργανωμένο έγκλημα του Λευκού Οίκου των ΗΠΑ «η φαιντανύλη, η οποία είχε άλλες θεραπευτικές χρήσεις για τη θεραπεία ατόμων με χρόνιες εκφυλιστικές ασθένειες, είναι ένα αναισθητικό που παράγει υψηλή παραισθησιογόνο δύναμη. Οι έμποροι ναρκωτικών το συνειδητοποίησαν αυτό και ότι είναι χαμηλού κόστους στην παραγωγή και έχει χαμηλό ογκομετρικό επίπεδο, δηλαδή καταλαμβάνει λίγο χώρο και δημιουργεί επίσης υψηλό περιθώριο κέρδους» σημειώνει το Euronews.

Η φαιντανύλη, ένα συνθετικό οπιοειδές έως και 50 φορές πιο ισχυρό από την ηρωίνη, έχει γίνει μία από τις κύριες αιτίες υπερβολικής δόσης στις ΗΠΑ, με αποτέλεσμα να στοιχίζει δεκάδες χιλιάδες ζωές ετησίως

«Όλα αυτά τα χαρακτηριστικά οδήγησαν τους διακινητές ναρκωτικών να αρχίσουν να ενσωματώνουν το προϊόν αυτό στις παράνομες αποστολές ναρκωτικών προς τις Ηνωμένες Πολιτείες. Οι ομάδες διακίνησης ναρκωτικών έχουν μετατραπεί από τοπικές μαφίες σε περιφερειακές, εθνικές και πλέον διεθνείς μαφίες και ξεπερνούν κατά πολύ την ικανότητα των εθνικών κρατών να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα αυτό.

Η φαιντανύλη είναι πιο πιο εθιστική από ναρκωτικά όπως η κοκαΐνη, η μαριχουάνα ή άλλα γιατί είναι συνθετικό ναρκωτικό, δημιουργήθηκε στο εργαστήριο, δεν είναι διαθέσιμη στη φύση, όπως η κοκαΐνη ή η μαριχουάνα ή η ηρωίνη. Αυτά τα ναρκωτικά συντέθηκαν για την παραγωγή αναισθητικού για χειρουργικές επεμβάσεις και για την ανακούφιση του πόνου των ασθενών. Αλλά ένα ακούσιο αποτέλεσμα ήταν ότι είχε επίσης υψηλή παραισθησιογόνο δύναμη και παρήγαγε μια ταχεία αντίδραση ταχείας εξάρτησης του οργανισμού από την ουσία αυτή.

«Έχω παρευρεθεί σε περισσότερες κηδείες από όσες θα ήθελα να μοιραστώ μαζί σας»

Οι έμποροι ναρκωτικών το συνέθεσαν και συνειδητοποίησαν ότι πραγματοποιώντας ορισμένες χημικές διεργασίες θα μπορούσαν να έχουν τη φαιντανύλη στην πιο καθαρή της μορφή που θα δημιουργούσε αυτές τις βλαβερές συνέπειες για τον οργανισμό. Η κατάποση φαιντανύλης, σε μεγάλες ποσότητες, μπορεί να προκαλέσει νέκρωση των ιστών.

Υπάρχουν κάποιοι ασθενείς που κατάφεραν να σωθούν, οι οποίοι τη στιγμή της κατάποσης της φαιντανύλης έχασαν μέρος της μύτης τους, τμήματα του ουρανίσκου τους…. Επειδή η ουσία αυτή είναι σαν ένα οξύ που τρώει τα σωθικά σου» επισήμανε ο Saucedo.

Σύμφωνα με τη Δίωξη Ναρκωτικών και την Υπηρεσία Επιβολής Ναρκωτικών των ΗΠΑ, υπηρεσίες που καταρτίζουν ένα σύνολο θανάτων από υπερβολική δόση, η υπερβολική δόση φαιντανύλης ήταν η κύρια θανάτου στις ΗΠΑ για τους Αμερικανούς ηλικίας 18-45 ετών.

Αυτό το εθιστικό φάρμακο ευθύνεται για σχεδόν το 70% των περισσότερων από 107.000 θανάτων από υπερβολική δόση ναρκωτικών στις ΗΠΑ το 2024 και είναι 50 φορές πιο ισχυρό από την ηρωίνη και 100 φορές πιο ισχυρό από τη μορφίνη.

Μια επιδημία που δεν τελειώνει

Αν και η πειρατική φαιντανύλη έχει προκαλέσει μεγάλα προβλήματα στις Αρχές αλλά και στους επαγγελματίες του ιατρικού χώρου, οι ρίζες του προβλήματος βρίσκονται στην ευκολία με την οποία οι γιατροί συνταγογραφούσαν τα οπιοειδή στο πρόσφατο παρελθόν, κάτι που οδήγησε στη ραγδαία αύξηση των εθισμένων σε αυτές τις ουσίες.

Τόσο οι Ηνωμένες Πολιτείες όσο και ο Καναδάς είναι με διαφορά οι δυο χώρες στις οποίες συνταγογραφούνται τα περισσότερα οπιοειδή στον πλανήτη.

Ο δρ Hakique Virani, ειδικός σε θέματα δημόσιας υγείας και εθισμών στο Edmonton, ο οποίος εμφανίστηκε και στο DOPESICK, το ντοκιμαντέρ του VICE με θέμα τη φαιντανύλη τονίζει πως υπάρχουν μερικά στοιχεία στην υπόθεση του θανάτου του Prince που θα έπρεπε να μας κάνουν να σκεφτούμε.

Η φαιντανύλη ευθύνεται για σχεδόν το 70% των περισσότερων από 107.000 θανάτων από υπερβολική δόση ναρκωτικών στις ΗΠΑ το 2024 και είναι 100 φορές πιο ισχυρή από τη μορφίνη

«Ο θάνατος από υπερβολική δόση οπιοειδών επηρεάζει κάθε κοινωνικοοικονομική ομάδα. Η άνοδος της ζήτησης στα οπιοειδή εξαιτίας της προσέγγισης του χώρου της υγείας στη Βόρεια Αμερική στο ζήτημα της αντιμετώπισης του πόνου συνεχίζει να έχει τραγικές συνέπειες και η παράνομη παραγωγή οπιοειδών είναι πλέον περισσότερο τοξική και απρόβλεπτη από κάθε άλλη φορά».

Ο δρ Virani δηλώνει πως το λαθρεμπόριο πειρατικής φαιντανύλης στη Βόρεια Αμερική είναι κατά πάσα πιθανότητα μια πολύ κερδοφόρα αγορά στο πλαίσιο του παράνομου εμπορίου ναρκωτικών.

«Όταν λέμε ότι η φαιντανύλη είναι 100 φορές πιο τοξική από τη μορφίνη, αυτό που λέμε ουσιαστικά είναι πως ένα κιλό fentanyl είναι το ίδιο με 100 κιλά μορφίνης ή 50 κιλά ηρωίνης», σημειώνει ο Virani στο DOPESICK. «Αν είσαι έμπορος ναρκωτικών, μπορείς να διακινήσεις ένα εκατομμύριο δόσεις fentanyl σε ένα κουτί παπουτσιών ή σε μια θήκη γυαλιών, ενώ για μια αντίστοιχη ποσότητα μορφίνης θα χρειαζόσουν μια παλέτα».