Εκβιαστής νταής ή άγγελος προστάτης; Ο Έλβις, ο συνταγματάρχης και η Μαφία του Μέμφις σε αέναο πόλεμο

Ο μάνατζερ και προστάτης του Έλβις Πρίσλεϊ, ο συνταγματάχης Τομ Πάρκερ, δεν υπήρχε. Γεννημένος ως Αντρέας Κορνέλις φαν Κάικ η ταυτότητα «συνταγματάρχης Τομ Πάρκερ» ήταν μια επινόηση, μια κατασκευή. Επομένως, γιατί να μην ήταν και ο ίδιος κάλπικος και ανήθικος;

Στο The Colonel and the King (Ο Συνταγματάρχης και ο Βασιλιάς), μια νέα βιογραφία του Πάρκερ, ο Πίτερ Γκουράλνικ διαλύει πολλές από αυτές τις προκαταλήψεις για να παρουσιάσει ένα πολύ πιο σύνθετο πορτρέτο ενός ανθρώπου που είχε αξίες και μια αποστολή: να προστατέψει για πάντα το Βασιλιά του.

Ο Γκουράλνικ γνωρίζει τις περιπλοκές αυτής της ιστορίας καλύτερα από οποιονδήποτε άλλο, εκτός ίσως από τον ίδιο τον συνταγματάρχη και τον Πρίσλεϊ. Έχοντας γράψει δύο ογκώδεις βιογραφίες του τραγουδιστή (Last Train to Memphis του 1994 και Careless Love του 1999), η βιογραφία του Πάρκερ είναι γεμάτη ιστορίες σε περισσότερες από 600 σελίδες.

Το βιβλίο χωρίζεται σε δύο μέρη: το πρώτο είναι μια βιογραφία και το δεύτερο μια επιλεγμένη αναδημοσίευση ορισμένων από τις δεκάδες χιλιάδες επιστολές, σημειώματα και τηλεγραφήματα που παρήγαγε και αρχειοθέτησε ο Πάρκερ κατά τη διάρκεια της καριέρας του.

Ο Γκουράλνικ είχε πλήρη πρόσβαση σε όλη αυτή την αλληλογραφία και μπόρεσε να δει από κοντά τον εσωτερικό κόσμο και τη στρατηγική σκέψη του ανθρώπου πίσω από τον δημόσιο μύθο.

«Πρόκειται για έναν εντελώς διαφορετικό άνθρωπο από αυτόν που φαντάζεται ο κόσμος», λέει ο Γκουράλνικ, ο οποίος γνώρισε για πρώτη φορά τον Πάρκερ το 1988 και διατηρούσε τακτική αλληλογραφία μαζί του. «Ήταν ιδιοφυής και αστείος», λέει για την παιχνιδιάρικη διάθεση του ευφυή Πάρκερ. «Είχε τα εργαλεία είτε να με αφοπλίσει είτε να με κρατήσει σε απόσταση. Ήταν πάντα πέντε βήματα μπροστά».

Η συνάντηση με τον Έλβις

Ο Πάρκερ γεννήθηκε ως Αντρέας Κορνέλις φαν Κάικ στη Μπρέντα της Ολλανδίας το 1909 και ήρθε στην Αμερική παράνομα τη δεκαετία του 1920, χωρίς κανένα επίσημο έγγραφο.

Στη συνέχεια, ξαναέγραψε τη δική του ιστορία, ισχυριζόμενος ότι γεννήθηκε στο Χάντινγκτον της Δυτικής Βιρτζίνια. Κατατάχθηκε στον στρατό των ΗΠΑ από το 1929 και στη συνέχεια εργάστηκε σε τσίρκο, πριν αναλάβει τη διαχείριση μουσικών καλλιτεχνών όπως ο Χανκ Σνόου, ο Τζιν Όστιν και ο Έντι Άρνολντ.

Οταν είδε τον Πρίσλεϊ στην εκπομπή Louisiana Hayride τον Ιανουάριο του 1955, ο Πάρκερ κατάλαβε αμέσως ότι θα γινόταν ένας νέος τύπος σταρ και ότι ο ίδιος θα έπρεπε να τον οδηγήσει εκεί.

Ο συνταγματάχης ανέλαβε επίσημα να είναι ο μάνατζερ του Πρίσλεϊ τον Μάρτιο του 1956 και έφερε ένα νέο είδος εκπροσώπησης ενός καλλιτέχνη στο προσκήνιο -ο Πάρκερ ενδιαφερόταν περισσότερο για την τέχνη από το κέρδος.

Η μοίρα του και οι επιτυχίες του, καθώς και οι εντάσεις στη σχέση τους, συνδέθηκαν άρρηκτα με τον Πρίσλεϊ μέχρι τον θάνατό του το 1977.

Άγγελος-προστάτης

Ο Πάρκερ κατανοούσε πλήρως ότι ο ρόλος του ήταν να προστετεύσει αυτόν που αποκαλούσε «το αγόρι» από τους κυνηγούς του. Ο συνταγματάχης ήταν το προπύργιο που προστάτευε τον Βασιλιά Έλβις από τις φιλοδοξίες της δισκογραφικής του εταιρείας, των ατζέντηδων και του Χόλιγουντ που μπορούσαν να τον εξαντλήσουν, να τον ευτελίσουν και ουσιαστικά να τον «αποδυναμώσουν» από το μύθο του.

Ο Πρίσλεϊ ήταν ο μόνος δημιουργικός του κριτής. Ο Πάρκερ σπάνια προσέφερε συμβουλές για τη σκηνοθεσία και δεν έδινε καμία συμβουλή για την επιλογή τραγουδιών ή την ηχογράφηση. «Ο Έλβις ήταν ο καλλιτέχνης του. Αγκάλιασε τη μουσική του επειδή αγκάλιασε τον καλλιτέχνη», εξηγεί ο Γκουράλνικ.

Η αφοσίωση του Πάρκερ ήταν απόλυτη. Σπάνια έχανε την ψυχραιμία του και δούλευε 16-18 ώρες την ημέρα, επτά ημέρες την εβδομάδα, για τον Έλβις. Αυτή η αφοσίωση ήταν ολοκληρωτική.

Η αρνητική εικόνα για το ρόλο του Πάρκερ αναπτύχθηκε πραγματικά μόνο μετά τον θάνατο του Έλβις. Από τα μέσα της δεκαετίας του 1950 μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1970, ο Πάρκερ ήταν «σχεδόν καθολικά» ένας μάνατζερ που απολάμβανε την εκτίμηση της μουσικής και κινηματογραφικής βιομηχανίας υποστηρίζει ο Γκουράλνικ.

«Μίλησα με πολλούς ανθρώπους όλα αυτά τα χρόνια που είχαν κάνει δουλειές με τον Πάρκερ και οι οποίοι μου είπαν ότι μπορούσες να τον εμπιστευτείς απόλυτα», λέει.

Καθαρές συμφωνίες

Ο Πάρκερ πίστευε ότι όλες οι επιχειρηματικές συμφωνίες έπρεπε να συνοδεύονται από ακλόνητη ηθική. Όταν ζητήθηκε από τον Πάρκερ να επαναδιαπραγματευτεί μια συμφωνία του Έλβις στο Λας Βέγκας κερδίζοντας περισσότερα ο ίδιος με λεφτά κάτω από το τραπέζι ως μίζα αρνήθηκε κατηγορηματικά. «Όλα είναι ξεκάθαρα ή αλλιώς ξεχνάτε τον Έλβις», επέμεινε ο Πάρκερ. «Εμείς δεν κάνουμε βρώμικες δουλειές».

Ο Πάρκερ ήταν επίσης ένας σκληρός διαπραγματευτής για τη μπράντα του Βασιλιά. Είναι αυτός που κατάφερε να πείσει την RCA να πληρώσει ένα τεράστιο ποσό για να εξαγοράσει τον Πρίσλεϊ από το συμβόλαιο της Sun Records το 1955.

Η RCA πλήρωσε 35.000 δολάρια συν χιλιάδες ακόμη σε καθυστερούμενα δικαιώματα, όταν ένας πιο καθιερωμένος καλλιτέχνης, ο Φράνκι Λέιν, είχε εξαγοραστεί από την Columbia για 25.000 δολάρια το 1951.

View this post on Instagram

A post shared by 🔹Fan Page🔹 (@priscillapresleyelvisfan)

Επίσης, αναδιαπραγματεύτηκε το συμβόλαιο του Πρίσλεϊ με την RCA μόλις οι επιτυχίες άρχισαν να κατακλύζουν τα ραδιόφωνα, βελτιώνοντας σημαντικά τους όρους της συμφωνίας μετά από μόλις 11 μήνες.

Γνωρίζοντας τις ατελείωτες σπατάλες του Πρίσλεϊ, ο Πάρκερ δημιούργησε έναν λογαριασμό έκτακτης ανάγκης με 1 εκατομμύριο δολάρια για την περίπτωση που ο Έλβις θα είχε οικονομικά προβλήματα ή δυσκολίες.

Επίσης, λειτουργούσε ως «fixer» για τους φίλους του Έλβις, τη λεγόμενη «Μαφία του Μέμφις», παρεμβαίνοντας διακριτικά για να καθαρίσει τα προβλήματά τους, ώστε ο σταρ να αποφύγει την δημοσιότητα και τις συνέπειες.

«Ποιος θα κουβαλούσε τα ναρκωτικά του; Ποιος τα όπλα του;»

Ίσως ο μεγαλύτερος μύθος γύρω από τον Πάρκερ ήταν ότι παγίδευσε τον Πρίσλεϊ σε άθλιες ταινίες του Χόλιγουντ αντί να τον στείλει σε διεθνείς περιοδείες, επειδή ο ίδιος φοβόταν ότι θα απελαθεί.

Ο Γκουράλνικ, ωστόσο, υποστηρίζει ότι ο Πάρκερ μπορούσε εύκολα να αποκτήσει αμερικανικό διαβατήριο μέσω του γάμου του με Αμερικανίδα πολίτη, καθώς και λόγω της στενής φιλίας του με τον πρόεδρο Λίντον Μπ. Τζόνσον. Το γιατί δεν ολοκλήρωσε ποτέ τα σχετικά έγγραφα παραμένει ένα μυστήριο.

Οι επιστολές του Πάρκερ δείχνουν ότι σκεφτόταν σοβαρά να οργανώσει μια παγκόσμια περιοδεία για τον Πρίσλεϊ μέχρι το 1960 και το 1973 εξέταζε μια πιθανή περιοδεία στην Ιαπωνία. Ο Γκουράλνικ υποστηρίζει ότι ο πραγματικός λόγος που ο Έλβις δεν έπαιξε ποτέ εκτός ΗΠΑ δεν ήταν ο Πάρκερ, αλλά ο ίδιος ο Έλβις.

Ο σταρ δεν ενδιαφερόταν ποτέ τόσο πολύ για αυτό, αλλά ο βασικός λόγος ήταν η εξάρτησή του από αμφεταμίνες και άλλα ναρκωτικά, καθώς και η συνήθειά του να κουβαλάει όπλα, γεγονός που καθιστούσε αδύνατη τη διέλευση των συνόρων για εκείνον.

Ο Πάρκερ δεν ήξερε πώς να προστατεύσει τον Έλβις από περισσότερα προβλήματα. «Ήταν ανήσυχος. Ποιος θα κουβαλούσε τα ναρκωτικά του; Ποιος τα όπλα του;»

«Σε αγαπώ σαν πατέρα»

Παρόλο που ο Πάρκερ και ο Πρίσλεϊ ήταν μια ομάδα, ο Γκουράλνικ βρήκε επιστολές όπου ο Πάρκερ παραδεχόταν ότι ποτέ δεν ήταν μέρος του κοινωνικού κύκλου του Έλβις, αλλά φαινόταν να είναι εντάξει με αυτό.

Οι δύο άνδρες σταμάτησαν να μιλάνε το 1973 μετά από έναν καβγά στο Λας Βέγκας, ωστόσο οι επιστολές του Πάρκερ από εκείνη την περίοδο περιγράφουν με ψυχραιμία πώς θα μπορούσαν να διακόψουν ομαλά τη συνεργασία τους. «Δεν τρέφω κακά συναισθήματα», έγραφε, «αλλά δεν είμαι και μαριονέτα».

Δεν έφτασαν ποτέ εκεί, επειδή η αμοιβαία εξάρτησή τους ήταν τόσο μεγάλη, όσο και ο αμοιβαίος θαυμασμός τους. Ένα σπάνιο τηλεγράφημα από τον Πρίσλεϊ, κατά την υπογραφή του αρχικού συμβολαίου με την RCA, έλεγε στον Πάρκερ: «Σε αγαπώ σαν πατέρα». Όμως, αυτή ήταν κάτι περισσότερο από μια πατρική σχέση. Υπήρχε, σύμφωνα με τον Γκουράλνικ, μια βαθύτερη ψυχολογική σύνδεση.

Δεμένοι από τη μοίρα

«Κατέληξα να βλέπω τη σχέση μεταξύ Πάρκερ και Έλβις ως μια κοινή τραγωδία», λέει ο συγγραφέας.

«Ο καθένας είχε τους δικούς του εθισμούς. Ο Πάρκερ ήταν κάποιος που ήταν τόσο ευάλωτος, όχι μόνο εκείνη την εποχή αλλά και από την παιδική του ηλικία με τρόπους που απλά δεν θα μάθουμε ποτέ, υποφέροντας από κάποια μορφή τραύματος, όντας κάποιος που πραγματικά δεν μπορούσε να αντέξει να τον αγγίξει κάποιος που δεν γνώριζε».

Ήταν «ένας εσωστρεφής που έπρεπε να μάθει να συμπεριφέρεται σαν εξωστρεφής για να επιβιώσει», σύμφωνα με την Λόαν, τη δεύτερη σύζυγό του.

Ο Πάρκερ πέθανε το 1997 και πήρε μαζί του στον τάφο πολλά από τα μυστικά του ίδιου και σίγουρα του Έλβις. Ωστόσο, το βιβλίο του Γκουράλνικ προσφέρει την πιο ολοκληρωμένη, σύνθετη και ανατρεπτική κατανόηση του ανθρώπου που καθόρισε την πορεία του Βασιλιά της ροκ εν ρολ προστατεύοντας τον ίσως περισσότερο και από τον ίδιο.

Η άλλη πλευρά

Για δεκαετίες, ο συνταγματάρχης Τομ Πάρκερ είχε τη φήμη του κακοποιητή, πονηρού, διαβολικού και απρόβλεπτου μάνατζερ του Έλβις Πρίσλεϊ.

Σύμφωνα με άλλες, προηγούμενες βιογραφίες του Πάρκερ, ο συνταγματάρχης είχε ένα σκοτεινό παρελθόν του και αμφιλεγόμενες επιχειρηματικές πρακτικές που όχι μόνο κόστισαν στον Έλβις εκατομμύρια, αλλά και καθόρισαν την πορεία του Βασιλιά της ροκ εν ρολ.

Ο συνταγματάρχης Τομ Πάρκερ, ο περιβόητος μάνατζερ του Έλβις Πρίσλεϊ, θα συνεχίσει να είναι μια από τις πιο αμφιλεγόμενες φυσιογνωμίες στην ιστορία της μουσικής.

Ο γεννημένος στην Ολλανδία Αντρέας φαν Κάικ φέρεται να είχε ένα σκοτεινό παρελθόν και η βιαστική του φυγή από την πατρίδα του «συνδεόταν με την ανεξιχνίαστη δολοφονία μιας γυναίκας ονόματι Άννα φαν ντεν Έντεν». Για πολλούς αυτό το γεγονός εξηγεί τη μυστικοπάθεια και την παρανοϊκή του συμπεριφορά κατά τη διάρκεια όλης του της ζωής.

Μόλις έφτασε στις ΗΠΑ, δημιούργησε την ψεύτικη περσόνα με τον τίτλο του «συνταγματάρχη» να ήταν απλά τιμητικός, καθώς του είχε απονεμηθεί από τον κυβερνήτη της Λουιζιάνα. Η στρατιωτική του καριέρα στον αμερικανικό στρατό έληξε άδοξα όταν ο Πάρκερ εξαφανίστηκε χωρίς άδεια και διαγνώστηκε με «συνταγματική ψυχοπαθητική κατάσταση». Αργότερα, κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, απέφυγε τη στράτευση, καθώς πήρε πολλά κιλά, ώστε να μην θεωρηθεί κατάλληλος για στρατιωτική υπηρεσία.

Αμφιλεγόμενες ήταν για πολλούς και οι επιχειρηματικές του πρακτικές. Ο Πάρκερ διαπραγματεύτηκε ένα συμβόλαιο, το οποίο του έδινε το πρωτοφανές 50% των εσόδων του Έλβις.

Η πραγματική ταυτότητα του Πάρκερ αποκαλύφθηκε για πρώτη φορά το 1981, σε μια βιογραφία του Έλβις. Αντιμέτωπος με δικαστικές αγωγές και την απειλή ποινικών διώξεων, ο Πάρκερ ισχυρίστηκε ότι δεν ήταν πολίτης καμίας χώρας, προκειμένου να αποφύγει τις νομικές συνέπειες.

Ο συνταγματάρχης Τομ Πάρκερ πέθανε το 1997, έχοντας χάσει το μεγαλύτερο μέρος της περιουσίας του στον τζόγο, σε μια ζωή γεμάτη μυστικά και αντιφάσεις.

Πάρκερ, Μαφία του Μέμφις και ο πόλεμος για την εύνοια του Βασιλιά

Η Μαφία του Μέμφις

Ωστόσο όλα αυτά ίσως ήταν μια καμπάνια συκοφαντικής δυσφήμισης που έχτισε η Μαφία του Μέμφις εναντίον του.

Η Μαφία του Μέμφις ήταν το παρατσούκλι που έδωσαν οι δημοσιογράφοι τη δεκαετία του ’60 στον στενό κύκλο φίλων, συνεργατών και συγγενών του Έλβις. Ο ρόλος τους ήταν να τον συνοδεύουν, να τον προστατεύουν και να τον εξυπηρετούν. Οι άντρες αυτοί, όπως ο Τζέρι Σίλινγκ, ο Τζο Εσποζίτο και ο Μάρτι Λάκερ, ήταν πιστοί στον Έλβις αλλά δεν τα πήγαν ποτέ καλά με τον μάνατζερ του Βασιλιά.

Ο συνταγματάρχης Τομ Πάρκερ ήταν πάντα απέναντι τους. Η Μαφία του Μέμφις έβλεπε τον Πάρκερ ως έναν εξωτερικό παράγοντα, του οποίου οι αποφάσεις συχνά δεν εξυπηρετούσαν τα συμφέροντα του Έλβις και συνεπώς τα δικά τους.

Η κριτική της Μαφίας του Μέμφις προς τον Πάρκερ ήταν σκληρή. Ο Μάρτι Λάκερ, ένα από τα πιο γνωστά μέλη της ομάδας, χαρακτήρισε τον Πάρκερ «επαγγελματία απατεώνα».

Ο Λάκερ και άλλοι φίλοι του Έλβις ήταν πεπεισμένοι ότι ο Πάρκερ εκμεταλλευόταν την έλλειψη επιχειρηματικών γνώσεων του καλλιτέχνη, κάνοντας συμφωνίες που ευνοούσαν τον ίδιο και όχι τον Έλβις. Η αντίληψη αυτή έγινε ακόμα πιο έντονη μετά τον θάνατο του σταρ, όταν μέλη της Μαφίας του Μέμφις άρχισαν να γράφουν βιβλία και να δίνουν συνεντεύξεις, ρίχνοντας την ευθύνη για την τραγική κατάληξη του Έλβις στον μάνατζέρ του.

Βασικό σημείο τριβής ήταν η αδυναμία του Έλβις να κάνει παγκόσμιες περιοδείες. Η Μαφία του Μέμφις ήταν πεπεισμένη ότι ο Πάρκερ, λόγω της κατάστασής του ως παράνομου μετανάστη από την Ολλανδία, φοβόταν να βγει από τις ΗΠΑ, καθώς υπήρχε ο κίνδυνος να απελαθεί. Αυτή η πεποίθηση ενίσχυε την εικόνα του Πάρκερ ως ενός ανθρώπου που έβαζε τα προσωπικά του συμφέροντα πάνω από την καριέρα του Έλβις.

Ωστόσο, η βιογραφία του Πίτερ Γκουράλνικ ανέτρεψε με κρότο τους ισχυρισμούς τους.

Η σχέση μεταξύ των δύο πλευρών δεν ήταν μονόπλευρη. Ενώ μέλη όπως ο Λάκερ ήταν επικριτικά, άλλα, όπως ο Τζο Εσποζίτο, είχαν μια πιο ισορροπημένη άποψη.

Ο Εσποζίτο υποστήριξε ότι ο Πάρκερ έκανε πολύ περισσότερα για τον Έλβις από έναν απλό μάνατζερ, ενώ ο ίδιος ο Έλβις είχε απόλυτη εμπιστοσύνη στον Πάρκερ για όλες τις συμβατικές και επιχειρηματικές του υποθέσεις.

Ο Γκουράλνικ, στη βιογραφία του, περιγράφει τη σχέση των δύο ως μια «συνεργασία ίσων», όπου ο ένας ανεχόταν τις αδυναμίες του άλλου. Ο Πάρκερ ήταν εθισμένος στον τζόγο και ο Έλβις στα ναρκωτικά, και οι δύο ήταν πλήρως ενήμεροι για τις αδυναμίες του άλλου.

Ένας πόλεμος, ένας Βασιλιάς και μια διαρκής μάχη για επιρροή και έλεγχο, όπου η αγάπη των φίλων συγκρούστηκε με την επαγγελματική διαχείριση ενός ανθρώπου που έβλεπε τον Έλβις ως το μεγαλύτερο προϊόν στην ιστορία του θεάματος.

Η τραγική κατάληξη του Έλβις άφησε ανοιχτές πληγές και στις δύο πλευρές, με την καθεμία να κατηγορεί την άλλη για την απώλεια του ανθρώπου που επηρέασε τη ζωή τους όσο κανείς άλλος.