Ο Τζον και η Γιόκο χώρισαν εξαιτίας του Ρίτσαρντ Νίξον
Ο σκηνοθέτης της φρέσκιας ταινία One to One: John & Yoko αποκαλύπτει στον Guardian πώς του δόθηκε πρόσβαση σε ένα «βουνό» από προσωπικό και οικογενειακό αρχειακό υλικό που αλλάζει τον τρόπο με τον οποίο βλέπουμε το θρυλικό ζευγάρι, Τζον και Γιόκο.
Οι άνθρωποι είναι συνήθως πιο ενδιαφέροντες όταν βρίσκονται σε εξέλιξη – αβέβαιοι για το πώς θα προχωρήσουν, για το ποια ζωή θα έπρεπε να χτίσουν. Αυτή ήταν η περίπτωση του Τζον Λένον και της Γιόκο Όνο όταν έφτασαν στη Νέα Υόρκη το 1971.
Και οι δύο έφευγαν από την Αγγλία – τις αλληλοκατηγορίες γύρω από τη διάλυση των Beatles- τον τρομερό μισογυνισμό και ρατσισμό που δέχθηκε η Όνο – αλλά και τρέχοντας προς την αισιοδοξία και τον δημιουργικό ενθουσιασμό της καλλιτεχνικής σκηνής της Νέας Υόρκης.
Τζον και Γιόκο / Wikimedia Commons
Μετά την αποχώρηση από τους Beatles
«Αυτήν την περίοδο προσπάθησα να αναπαραστήσω στην ταινία μου One to One: John & Yoko – χρησιμοποιώντας μια πληθώρα από άγνωστες μέχρι σήμερα τηλεφωνικές ηχογραφήσεις, οικιακές ταινίες και αρχεία» λέει ο Κέβιν ΜακΝτόναλντ στον Guardian και συνεχίζει:
«Πρόκειται για μια αντισυμβατική ταινία από πολλές απόψεις, η οποία ρίχνει τον θεατή με τα μούτρα στη ζωή, την πολιτική και τη μουσική της εποχής, χωρίς τις συνήθεις κατευθυντήριες γραμμές των μουσικών ντοκιμαντέρ.
»Στο επίκεντρό της είναι η συναυλία One to One που έδωσε το ζευγάρι στο Madison Square Garden το καλοκαίρι του 1972 – μια συναυλία που αποδείχθηκε ότι ήταν η μοναδική ολοκληρωμένη συναυλία του Λένον μετά την αποχώρησή του από τους Beatles».
To τρέιλερ του One to One
Η ζωή του Λένον ως επαναστάτη (για λίγο)
Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, ο Λένον απέκτησε εμμονή με μια σειρά από ερωτήματα: τι συνέβη στο κίνημα flower power; Γιατί δεν είχε αποδώσει; Γιατί η νεολαία ήταν τόσο απαθής; Ως πρώην Beatle, πώς θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει τη διασημότητά του για να κάνει τον κόσμο καλύτερο;
Πώς θα μπορούσε ποτέ να διεκδικήσει μια ιδιωτική ζωή, όταν ο περισσότερος κόσμος φαινόταν να τον βλέπει ακόμα ως Beatle;
Μέσα από αυτές τις ερωτήσεις και τις αλληλεπιδράσεις του με τον Τζέρι Ρούμπιν, τον εκπρόσωπο της αντικουλτούρας, τους Yippies (Youth International party) και πολλούς ακτιβιστές που βρίσκονταν στη Νέα Υόρκη εκείνη την εποχή, ο Λένον και η Όνο έγιναν τακτικοί θαμώνες σε πορείες και πολιτικές συγκεντρώσεις.
Ο Λένον άρχισε να βλέπει τον εαυτό του ως τροβαδούρο – που έκανε ρεπορτάζ με τραγούδια από τους δρόμους – και για μοναδική φορά στη ζωή του, ασπάστηκε για λίγο την ιδέα της βίαιης επανάστασης ως μοναδική απάντηση στους συνεχείς βομβαρδισμούς αμάχων στο Βιετνάμ.
O Λένον μιλούσε για την πρώτη του εντύπωση από την Αμερική- πώς περνούσε τον περισσότερο χρόνο του βλέποντας τηλεόραση
YouTune / One to One
Η ζωή στις ΗΠΑ μέσα από την τηλεόραση
«Μερικές φορές νιώθεις ότι ο Λένον δεν είναι σίγουρος για τον εαυτό του» περιγράφει ο ΜακΝτόναλντ. «Ψάχνει για απαντήσεις, δοκιμάζοντας διαφορετικές προσωπικότητες. Φαίνεται πρόθυμος να μιλήσει σε οποιονδήποτε και να βρει ενδιαφέρον και έμπνευση όπου κι αν κοιτάξει.
»Υπάρχει μια εκπληκτική ευελιξία γύρω του που μερικές φορές αγγίζει τα όρια της αφέλειας και τον κάνει βαθιά συμπαθή ως χαρακτήρα.
»Όταν με πλησίασαν για πρώτη φορά για να γυρίσω αυτή την ταινία – οι παραγωγοί Peter Worsley και Alice Webb – ένιωσα αβέβαιος για το αν θα έπρεπε να το κάνω. Πώς μπορείς να πεις κάτι νέο και ενδιαφέρον για τους Beatles; Αλλά κάτι άλλαξε όταν διάβασα ένα απόσπασμα όπου ο Λένον μιλούσε για την πρώτη του εντύπωση από την Αμερική- πώς περνούσε τον περισσότερο χρόνο του βλέποντας τηλεόραση και ότι η εικόνα του για τη χώρα διαμορφώθηκε μέσω αυτού του μέσου» εξηγεί ο σκηνοθέτης.
Ίσως το πιο ενδιαφέρον πράγμα που προκύπτει από την ταινία είναι η Όνο, που εμφανίζεται ως ένας πολύ πιο ανθρώπινος, ευάλωτος χαρακτήρας από ό,τι βλέπουμε συνήθως
«Ήθελα να προσπαθήσω να αναπαραστήσω αυτή την εντύπωση στο κοινό χρησιμοποιώντας σύγχρονα τηλεοπτικά αποσπάσματα. Αυτό οδήγησε στη συνέχεια στην επιθυμία να κάνω μια τυπικά διαφορετική ταινία, και μου θύμισε μια από τις αγαπημένες μου ταινίες, ένα ντοκιμαντέρ για τη Μάρλεν Ντίντριχ του Μαξιμίλιαν Σελλ, στο οποίο ανακατασκεύασε το διαμέρισμά της σε ένα κινηματογραφικό στούντιο.
»Σκέφτηκα ότι το να κάνω κάτι τέτοιο ήταν ένας ενδιαφέρων τρόπος προσέγγισης. Η ανάγκη μπορεί πραγματικά να είναι η μητέρα της εφεύρεσης. Νομίζω ότι καταλήξαμε να φτιάξουμε κάτι που είναι πραγματικά sui generis και σε κάνει να βλέπεις τον Λένον και την κληρονομιά των Beatles διαφορετικά» λέει ο ΜακΝτόναλντ.
«Τους ακούς να μιλάνε με κάποιον σε μια γκαλερί ή με τον μάνατζερ του Λένον, τον Άλεν Κλάιν, ή με τον γείτονά τους – απλά την καθημερινή τους ζωή εκείνη τη στιγμή»
Wikimedia Commons
«Μια ταινία που θα άρεσε στη μαμά μου»
«Έπρεπε να ζητήσουμε την έγκριση της περιουσίας των Λένον από τον γιο του, Σον Λένον. Του εξήγησα τι ήθελα να κάνω, πώς αυτή θα ήταν μια βιωματική ταινία, όχι κάτι κυριολεκτικό και εκπαιδευτικό, και ανταποκρίθηκε πραγματικά σε αυτό.
»Νομίζω ότι ως μουσικός καταλαβαίνει τη δημιουργική διαδικασία με τρόπο που δεν καταλαβαίνουν πολλοί φρουροί της περιουσίας. Απλά είπε: «Αυτό ακούγεται σαν μια ταινία που θα άρεσε στη μαμά μου».
»Ίσως το πιο ενδιαφέρον πράγμα που προκύπτει από την ταινία είναι η Όνο, που εμφανίζεται ως ένας πολύ πιο ανθρώπινος, ευάλωτος χαρακτήρας από ό,τι βλέπουμε συνήθως. Μιλάει συγκινητικά για την έλλειψη της κόρης της, Κιόκο, την οποία δεν είδε καθόλου από τα οκτώ της έως τα τριάντα ένα της. Η αίσθηση της απώλειας διαπερνά την ταινία» εξηγεί ο σκηνοθέτης.
«Με την ευλογία του Σον Λένον άνοιξαν τα αρχεία των Λένον/Όνο για εμάς. Τι πανδαισία που ήταν»
Wikimedia Commons
Η πανδαισία του ανέγγιχτου αρχειακού υλικού
«Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι όταν ο Λένον και η Όνο είδαν το συγκλονιστικό ρεπορτάζ του Geraldo Rivera για το σχολείο Willowbrook στο Staten Island για παιδιά με ειδικές ανάγκες, επηρεάστηκαν βαθιά από τη θέα αυτών των νέων που ζούσαν σε βάρβαρες, σχεδόν μεσαιωνικές συνθήκες» συνεχίζει ο ΜακΝτόναλντ.
«Η συναυλία One to One διοργανώθηκε προς όφελος αυτών των παιδιών. Ο Λένον και η Όνο αποχώρησαν από την προσπάθεια (και σε μεγάλο βαθμό απέτυχαν) να αλλάξουν τον κόσμο μέσω της πολιτικής των μεγάλων και αντ’ αυτού επέφεραν πραγματική, ουσιαστική αλλαγή στις ζωές αυτών των ξεχασμένων παιδιών.
»Με την ευλογία του Σον άνοιξαν τα αρχεία των Λένον/Όνο για εμάς. Τι πανδαισία που ήταν. Εκπληκτικές ταινίες γυρισμένες με την Portapak – την αρχική οικιακή βιντεοκάμερα – συν οικογενειακό υλικό Super 8 και ταινίες τέχνης που είχαν οραματιστεί».
Φαίνονται απόλυτα αφοσιωμένοι, ακόμη και συν-εξαρτώμενοι. Αλλά γνωρίζουμε από βιβλία και συνεντεύξεις ότι τα προβλήματα ετοιμάζονταν
YouTube / One to One
Η ιδιωτική ζωή των ειδώλων
«Στα μισά του μοντάζ, ο κινηματογραφιστής Σάιμον Χίλτον, ο οποίος συνεργάζεται στενά με την κληρονομιά του Λένον, μου είπε ότι είχαν βρει ένα κουτί με τηλεφωνικές ηχογραφήσεις από την περίοδο που με ενδιέφερε» αποκαλύπτει ο ΜακΝτόναλντ.
»Τις άκουγα επί ώρες, καθηλωμένη από την οικειότητα των συνομιλιών- από το πόσο διαφορετικές (και όμως κατά κάποιο τρόπο ίδιες) ήταν αυτές οι δύο εικόνες στην ιδιωτική τους ζωή από τις συνεντεύξεις τους.
»Τους ακούς να μιλάνε με κάποιον σε μια γκαλερί ή με τον μάνατζερ του Λένον, τον Άλεν Κλάιν, ή με τον γείτονά τους – απλά την καθημερινή τους ζωή εκείνη τη στιγμή. Δεν το βλέπεις από την οπτική γωνία ενός κινηματογραφιστή ή ενός μουσικού δημοσιογράφου.
»Νομίζω ότι ακόμη και ο πιο σκληρός και γνώστης των Beatles θα μείνει ενθουσιασμένος».
Ο χωρισμός τους το καλοκαίρι του 1973 επήλθε έμμεσα λόγω της επανεκλογής του Νίξον τον προηγούμενο Νοέμβριο (το ζευγάρι συμφιλιώθηκε το 1975)
YouTube / One to One
«Το πολιτικό είχε γίνει προσωπικό»
«Κατά την περίοδο που καλύπτει η ταινία, δεν αισθάνεσαι κανένα πρόβλημα στη σχέση του Λένον και της Όνο» καταλήγει ο σκηνοθέτης.
«Φαίνονται απόλυτα αφοσιωμένοι, ακόμη και συν-εξαρτώμενοι. Αλλά γνωρίζουμε από βιβλία και συνεντεύξεις ότι τα προβλήματα ετοιμάζονταν. Ο χωρισμός τους το καλοκαίρι του 1973 επήλθε έμμεσα λόγω της επανεκλογής του Νίξον τον προηγούμενο Νοέμβριο (το ζευγάρι συμφιλιώθηκε το 1975).
»Αυτή ήταν μια καταστροφική στιγμή για τους προοδευτικούς στις ΗΠΑ. Όλα όσα είχαν κάνει ο Λένον, η Όνο και οι φίλοι τους για να προσπαθήσουν να επηρεάσουν την κοινή γνώμη είχαν αποτύχει πλήρως.
»Ο Νίξον πέτυχε μια σαρωτική νίκη, κερδίζοντας 49 από τις 50 πολιτείες, και ο Λένον έμεινε απογοητευμένος. Για ποιο λόγο έγιναν όλα αυτά; Τελικά, φαίνεται ότι ήταν αυτή η μετεκλογική κατάθλιψη που τον οδήγησε στο χωρισμό από την Όνο. Το πολιτικό είχε γίνει προσωπικό».
*Η ταινία «One to One: John and Yoko» προβάλλεται στους κινηματογράφους Imax στις 9 και 10 Απριλίου και στους κινηματογράφους του Ηνωμένου Βασιλείου από τις 11 Απριλίου.
*Με στοιχεία από theguardian.com | Αρχική Φωτό: Τζον και Γιόκο / One to One / YouTune