Οργασμός δραστηριοτήτων στην Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Διαστήματος

36

Η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Διαστήματος ετοιμάζεται αυτές τις ημέρες για δύο σημαντικές επιχειρήσεις -την προσέγγιση του Rosetta σε έναν αστεροειδή και την εκτόξευση ενός δορυφόρου που θα χαρτογραφήσει το γήινο βαρυτικό πεδίο-, ενώ παράλληλα ολοκληρώνει την αποστολή του μεταγωγικού «Ιούλιος Βερν» στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό.

Η αποστολή Rosetta, η πιο φιλόδοξη επιχείρηση της ESA μέχρι σήμερα, με κόστος γύρω στο 1 δισ. ευρώ, αναχώρησε το 2004 από το ευρωπαϊκό διαστημικό κέντρο στη γαλλική Γουιάνα.

Έπειτα από 4,5 χρόνια στο Διάστημα, το σκάφος εισέρχεται στη ζώνη των αστεροειδών, ανάμεσα στον Αρη και τον Δία, και την Παρασκευή 5 Σεπτεμβρίου θα συναντηθεί με τον πρώτο από διαστημικούς βράχους που θα μελετήσει.

Ο αστεροειδής Στάινς είναι ένας σκούρος βράχος μήκους 10 χιλιομέτρων σε απόσταση  περίπου 360 εκατ. χιλιομέτρων από τη Γη. Το Rosetta θα τον πλησιάσει σε απόσταση 800 χλμ.

Επόμενος προορισμός του σκάφους στη ζώνη των αστεροειδών θα είναι ο πολύ μεγαλύτερος αστεροειδής Λουτετία στις 10 Ιουνίου 2010, ενώ ο απώτερος στόχος του είναι ο κομήτης 67/Ρ Τσουριόμοφ-Γερασιμένκο. Το 2014, το Rosetta θα απελευθερώσει μια διερευνητική συσκευή σε μέγεθος ψυγείου που θα κατέβει στην επιφάνεια του βράχου. 

Οι αστεροειδείς και οι κομήτες θεωρούνται «απομεινάρια» από τον σχηματισμό των πλανητών και περιέχουν αντιπροσωπευτικό δείγμα υλικού του Ηλιακού Συστήματος σε διαφορετικά στάδια της εξέλιξης του.

Η αυτοκτονία του Ιούλιου Βερν

Την ίδια ημέρα που το Rosetta θα πλησιάσει στην ελάχιστη απόστασή του από τον αστεροειδή Στάινς, ένα άλλο σκάφος θα ολοκληρώνει την αποστολή του. Το σκάφος «Ιούλιος Βερν», το πρώτο από μια σειρά μη επανδρωμένων μεταγωγικών οχημάτων (Automated Transfer Vehicle-ATV) την Παρασκευή θα αποσυνδεθεί αυτόματα από το Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ISS), όπου παρέμενε προσδεδεμένο εδώ και πέντε μήνες.

Το σκάφος, σε μέγεθος φορτηγού, όχι μόνο μετέφερε προμήθειες στον ISS, αλλά βοήθησε και στη διόρθωση της τροχιάς του. Ο ISS σταδιακά έχανε ύψος και το «Ιούλιος Βερν» πυροδότησε τις μηχανές του τέσσερις φορές ώστε να τον επαναφέρει στην κανονική του τροχιά, περίπου 355 χλμ. από την επιφάνεια της Γης). 

Έπειτα από ταξίδι λίγων εβδομάδων, το σκάφος θα τεθεί σε αυτοκαταστροφική πορεία επανόδου στη Γη και στις 29 Σεπτεμβρίου θα πέσει στον Ειρηνικό ωκεανό.

Δορυφόρος GOCE: Χαρτογραφώντας τη βαρύτητα

Η ESA ετοιμάζεται για την έναρξη μιας ακόμα σημαντικής αποστολής στις 10 Σεπτεμβρίου: την εκτόξευση του δορυφόρου GOCE (Gravity and steady-state Ocean Circulation Explorer), ο οποίος θα περάσει περίπου 20 μήνες μελετώντας το βαρυτικό πεδίο της Γης με μεγαλύτερη ακρίβεια από ποτέ. Ο δορυφόρος, βάρους ενός τόνου, θα εκτοξευτεί με ρωσικό πύραυλο και θα τεθεί σε χαμηλή τροχιά 260 χλμ. 

Η δύναμη της βαρύτητας δεν είναι ίδια παντού στην επιφάνεια της Γης, αλλά αυξομειώνεται τοπικά ανάλογα με παράγοντες όπως ηπεριστροφή του πλανήτη, η θέση οροσειρών και θαλάσσιων τάφρων, και οι διακυμάνσεις στην πυκνότητα του υπεφάφους. Ο υψηλής ανάλυσης χάρτης που θα προσφέρει ο GOCE αναμένεται να βοηθήσει σημαντικά στην επιστημονική μελέτη των ωκεάνιων ρευμάτων, της αυξομειώσεις στη στάθμη της θάλασσας και τη δυναμική των παγόβουνων, μεταξύ άλλων. 

Για την κατασκευή του δορυφόρου -ο οποίος αποκαλείται και διαστημική «Φόρμουλα 1» λόγω του σχήματος βέλους και των σταθεροποιητικών πτερυγίων – συνέβαλαν 45 ευρωπαϊκές εταιρίες με επικεφαλής την Thales Alenia Space. Ο δορυφόρος δοκιμάστηκε στην Ολλανδία και θα εκτοξευτεί από το κοσμοδρόμιο του Πλεσέτσκ στη Ρωσία.

Ο GOCE είναι ο πρώτος από μια σειρά αποστολών στο πρόγραμμα Earth Explorer, που ξεκίνησε η ESA το 1999, με σκοπό να μελετήσει την ατμόσφαιρα της Γης, τη βιόσφαιρα, την υδρόσφαιρα και το εσωτερικό του πλανήτη. Την επόμενη διετία θα εκτοξευθούν ακόμα πέντε επιστημονικοί δορυφόροι, μεταξύ άλλων οι δορυφόροι CryoSat-2 (2009, μελέτη του πάχους των πάγων της Γης), SMOS (2009, μελέτη υγρασίας εδάφους και αλμυρότητας θαλασσών), Swarm (2010, μελέτη εξέλιξης μαγνητικού πεδίου) και ADM-Aeolus (2010, μελέτη δυναμικής της ατμόσφαιρας).

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ,ΑΠΕ-ΜΠΕ