Το Ακρωτήρι: Η Μαρία Ναυπλιώτου και ο Νικόλας Παπαγιάννης σε ένα φωτεινό ταξίδι στη γκρίζα ζώνη του νου
Λίγο πριν την παράσταση «Το Ακρωτήρι», η οποία συνεχίζεται για δεύτερη χρονιά φέτος με σκηνοθεσία του Οδυσσέα Παπασπηλιόπουλου, βρεθήκαμε στο θέατρο Ιλίσια και συνομιλήσαμε με την Μαρία Ναυπλιώτου και τον Νικόλα Παπαγιάννη. Και οι δύο συμφώνησαν στο ίδιο πράγμα: «υπάρχει μόνο η αγάπη».
«Το Ακρωτήρι» ακολουθεί τη ζωή μιας νευρολόγου, της Τζουλιάνας, που από την κορυφή της επαγγελματικής της ζωής οδηγείται, μέσω της ασθένειάς της, στην πτώση. Η Τζουλιάνα χάνει σταδιακά τη συνείδησή της, αντιμετωπίζοντας όσα της συμβαίνουν με αγωνία και θυμό, για να περάσει στη συνέχεια στην ελπίδα και τη μάχη για το μέλλον.
Ο σύζυγός της, Ίαν, που η ίδια θεωρεί άπιστο και χειριστικό, στέκεται δίπλα της γεμάτος φροντίδα και αγάπη. Το βραβευμένο έργο του Sharr White ξεχώρισε όχι μόνο για την σκιαγράφηση των χαρακτήρων και των δοκιμασιών που αντιμετωπίζουν, αλλά και για το στοιχείο του μυστηρίου που εντείνεται όλο και περισσότερο όσο το έργο προχωρά.
Ο καλπασμός της ασθένειας
«Το έργο είναι αριστοτεχνικά γραμμένο με κάποια δόση αστυνομικού σασπένς» λέει η Μαρία Ναυπλιώτου και συνεχίζει: «Δεν μπορείς να καταλάβεις ακριβώς τι συμβαίνει στην αρχή και τι διαπραγματεύεται η ιστορία μέχρι το σημείο που σκάει η πραγματικότητα και καταλαβαίνουμε ότι τα πράγματα δεν είναι αυτά που φαίνονται.
»Όντως η Τζουλιάνα έχει χαθεί μέσα στους λαβύρινθους του μυαλού της εξαιτίας της άνοιας. Πέρα όμως από την απώλεια της μνήμης και της συνείδησης, το Ακρωτήρι διαπραγματεύεται και την απώλεια ενός πάρα πολύ αγαπημένου της προσώπου, που αυτό θα μπορούσε να πει κανείς είναι το γεγονός που πυροδότησε τον καλπασμό της ασθένειάς της».
«Η άνοια είναι ένα πολύ δύσκολο θέμα και απασχολεί πολύ κόσμο, πλέον» συμπληρώνει η Μαρία Ναυπλιώτου πριν μιλήσει για την ουσία της παράστασης: «Η αγάπη που βιώνει η Τζουλιάνα από τον σύζυγό της και η φροντίδα που έρχεται από αυτόν τον άνθρωπο καθώς και ο τρόπος που παραμένει το ζευγάρι ενωμένο σε μια τόσο τραγική και δύσκολη στιγμή είναι η ελπίδα και το φως που δίνει αυτό το έργο».
«Κάποια στιγμή η ηρωίδα μου λέει “είμαι μια γυναίκα που ζει ανάμεσα στον ουρανό και τη γη, στο παρελθόν και το μέλλον, στη στεριά και τη θάλασσα”. Αυτό νομίζω αντιπροσωπεύει εντελώς την κατάστασή της» – Μαρία Ναυπλιώτου
Photo: Δημήτρης Μιχαλάκης
Photo: Δημήτρης Μιχαλάκης
Κατακόρυφες αλλαγές
Ποιο είναι το πιο δύσκολο κομμάτι του ρόλου της Μαρίας Ναυπλιώτου; «Οι συχνές εναλλαγές» απαντάει χωρίς δεύτερη σκέψη. «Είναι κατακόρυφες. Δηλαδή, θέλω να πω, από τη μια στιγμή στην άλλη η Τζουλιάνα γίνεται ένας άλλος άνθρωπος και σε πολύ σύντομα χρονικά διαστήματα μέσα στην παράσταση. Αυτό ήταν το πιο δύσκολο κομμάτι του ρόλου. Γιατί θα έπρεπε να βρεθεί πυρηνικά ποιος άνθρωπος είναι αυτός και αφού το έβρισκα θα έπρεπε η αλλαγή να γίνει ακαριαία. Δηλαδή, δεν γλιστράω από τον έναν χαρακρήρα στον άλλον. Μπαίνω κατευθείαν. Αυτό ήταν το πιο δύσκολο και ενδιαφέρον κομμάτι υποκριτικά και είναι ό,τι πιο δύσκολο έχω κάνει μέχρι τώρα» παραδέχεται η Μαρία Ναυπλιώτου.
Ανθρώπινη φύση και αντιφάσεις
«Η Τζουλιάνα είναι ένας άνθρωπος όπως όλοι μας, γεμάτη αντιφάσεις, που καταφέρνει συνεχώς να ξεφεύγει. Ξεγλιστράει και αυτό είναι το συγκλονιστικό με αυτή την γυναίκα. Γιατί πραγματικά δεν μπορεί να την πιάσει κανείς και δεν μπορεί ούτε η ίδια να αντιληφθεί τι συμβαίνει παρά μόνο σε μια στιγμή, αρκετά μετά τα μισά του έργου λέει “μήπως κάτι δεν πάει καλά με μένα;”. Ξεφεύγει τόσο έξυπνα και τόσο ακαριαία που είναι αδύνατον να την πιάσεις. Εκεί κρύβεται όλη της η αντίφαση αλλά και όλο το μεγαλείο του μυαλού της συγχρόνως» λέει η Μαρία Ναυπλιώτου συστήνοντας την ηρωίδα της και συνεχίζει:
«Το να φτάσουμε να έχουμε έναν πλήρη κύκλο ζωής είναι ευλογία. Δηλαδή να μεγαλώσεις, να γεράσεις, να ζήσεις όλη σου τη ζωή μέχρι το τέλος και να φύγεις. Οποιαδήποτε άλλη μορφή που σταματάει την ζωή πολύ νωρίτερα, ειδικά όταν αφορά ασθένεια, είναι ένα γεγονός επίπονο, επώδυνο. Κρύβει τρόμο, αγωνία και το απεύχομαι για όλους μας φυσικά»
Ποια φράση του ρόλου της αντιπροσωπεύει 100% τη Μαρία Ναυπλιώτου;
«Κάποια στιγμή η ηρωίδα μου λέει “είμαι μια γυναίκα που ζει ανάμεσα στον ουρανό και τη γη, στο παρελθόν και το μέλλον, στη στεριά και τη θάλασσα”. Αυτό νομίζω αντιπροσωπεύει εντελώς την κατάστασή της. Και είναι και πάρα πολύ συγκινητικό».
«Αυτό το έργο, θα μπορούσε να το δει κάποιος με μια λίγο πιο αυθαίρετη ματιά, ως έναν ύμνο στην αγάπη. Διότι η αγάπη είναι το πιο σημαντικό και το πιο καίριο φάρμακο στην ασθένεια. Σε κάθε ασθένεια» – Νικόλας Παπαγιάννης
Photo: Δημήτρης Μιχαλάκης
Η φροντίδα δεν είναι επάγγελμα
«Θα ξεκινήσω λέγοντας ότι η λέξη φροντιστής δημιουργεί μια συναισθηματική απόσταση για μένα. Εννοώ ότι η φροντίδα προκύπτει» παραδέχεται ο Νικόλας Παπαγιάννης φωτίζοντας τον ρόλο του Ίαν και συνεχίζει:
«Ο σύζυγος δεν μπορεί να είναι φροντιστής. Δεν είναι επάγγελμα. Είναι μια προέκταση της σχέσης, μια προέκταση της αγάπης. Έτσι το αναγνωρίζω και το αντιλαμβάνομαι. Είναι πάρα πολύ δύσκολο, ωστόσο φαίνεται ότι μέσα στη μεγάλη ποικιλία και δυσκολία της ζωής εμπεριέχεται κι αυτό το κομμάτι, δηλαδή του να χάνεις τον άνθρωπό σου μέσα στη σχέση σου. Το πιο οδυνηρό όμως είναι ότι δεν μπορείς να αποδεχτείς και δεν μπορείς να εγκαταλείψεις».
Μπορεί η αγάπη να γιατρέψει κάθε πληγή;
«Σε ένα επίπεδο, πιστεύω πως ναι. Η αγάπη είναι μια προϋπόθεση για την ίδια την ύπαρξη. Οπότε σίγουρα και για τις πληγές» λέει ο Νικόλας Παπαγιάννης. «Αυτό το έργο, θα μπορούσε να το δει κάποιος με μια λίγο πιο αυθαίρετη ματιά, ως έναν ύμνο στην αγάπη. Διότι η αγάπη είναι το πιο σημαντικό και το πιο καίριο φάρμακο στην ασθένεια. Σε κάθε ασθένεια».
Υπάρχει λύτρωση για τον Ίαν, τον ήρωα του Νικόλα Παπαγιάννη;
«Μας λυτρώνουν οι πράξεις μας σε ένα χρόνο και σε ένα χώρο, που δεν τον ξέρουμε και δεν τον περιμένουμε. Οπότε δεν έχω ακριβώς απάντηση λέει ο ηθοποιός. «Την ώρα που δρας δεν έχεις καθόλου στο μυαλό σου το αποτέλεσμα της πράξης σου ή τις παρενέργειες. Αυτοί οι δύο άνθρωποι κοιτάχτηκαν στα μάτια, αγαπήθηκαν βαθιά, μοιράστηκαν, πόνεσαν, ονειρεύτηκαν. Θέλω να πω ότι εκεί μέσα βρίσκεται όλη η δύναμη και όλο το καύσιμο».
Ποιο είναι το πιο δύσκολο κομμάτι του ρόλου του Νικόλα Παπαγιάννη;
«Το πέρασμα από την αίσθηση ότι κάτι δεν πάει καλά μέχρι τη βεβαιότητα ότι τίποτα δεν πάει καλά. Υπάρχει μια πορεία, όπως και στη ζωή. Μαθαίνεις κάτι, αλλά θέλεις ένα χρόνο μέχρι όχι μόνο το συνειδητοποιήσεις, μέχρι να σιγουρευτείς. Αυτή τη διαδρομή παρακολουθούμε, η οποία είναι οδυνηρή. Είναι μια οδυνηρή διαδρομή έτσι κι αλλιώς, όταν σε επισκέπτεται κάτι το οποίο η πρώτη πληροφορία θέλει μετά πολύ χρόνο αφομοίωσης. Για αυτό ακριβώς υπάρχει το θέατρο. Δε χρειάζεται ούτε να βιώσουμε ούτε να δούμε αυτόν τον πόνο να συμβαίνει πραγματικά. Η τέχνη οδηγεί σε μια περιοχή φαντασίας. Κι αυτό είναι ανακουφιστικό».
Ποια φράση από τον ρόλο του Ίαν εκφράζει 100% τον Νικόλα Παπαγιάννη;
«Τον ρωτάει η Τζουλιάνα κάποια στιγμή “πώς μπορείς να με αγαπάς μετά απ’ όλα αυτά;”. Και λέει αυτός απαντάει “ειλικρινά δεν έχω ιδέα. Ξέρω τι σε θέλω σαν τρελός”. Παράξενο δεν είναι; Ενώ συμβαίνουν όλα αυτά, εκείνος τη θέλει σαν τρελός; Εγώ το πιστεύω απόλυτα. Πιστεύω ό,τι λένε οι ήρωες στο θέατρο. Λένε αλήθεια. Πιστεύω ότι ο Ίαν θέλει τη Τζουλιάνα σαν τρελός κι αυτό με βοηθάει και με στηρίζει κάθε βράδυ».
Η δημοσιογράφος του in, Έφη Αλεβίζου, και ο Νικόλας Παπαγιάννης / Photo: Δημήτρης Μιχαλάκης
Ο Σπυρίδων Περεσιάδης (1854–1918) ήταν σημαντικός Έλληνας θεατρικός συγγραφέας της ύστερης περιόδου του 19ου αιώνα, γνωστός για την ικανότητά του να συνδυάζει την ηθογραφία με τον λυρισμό, όπως στο έργο «Ο Μαγεμένος Βοσκός».