Ένα αντίο στην καινοτόμο σχεδιάστρια μόδας Marina Yee – Μία εκ των «Έξι της Αμβέρσας»
Μετά τον θάνατο της Βελγίδας σχεδιάστριας, Marina Yee, θυμόμαστε τη συνέντευξή της στο Dazed, το 2018, όπου μιλάει για την κληρονομιά, τη βιωσιμότητα και τη δύναμη των Antwerp Six, των θρυλικών «Έξι της Αμβέρσας».
Στις 2 Νοεμβρίου, το Μουσείο Μόδας MoMu της Αμβέρσας ανακοίνωσε ότι η εμβληματική Βελγίδα σχεδιάστρια Marina Yee απεβίωσε μετά από μάχη με τον καρκίνο, στα 67 της χρόνια. Μέλος των Antwerp Six, των θρυλικών «Έξι της Αμβέρσας», μαζί με τους Dries Van Noten, Ann Demeulemeester, Walter Van Beirendonck, Dirk Bikkembergs και Dirk Van Saene, η Yee και οι πέντε συνάδελφοί της αποφοίτησαν από την Βασιλική Ακαδημία Καλών Τεχνών της Αμβέρσας μεταξύ 1980 και 1981.
Η πιο εσωστρεφής από τους Antwerp Six, η Yee ήταν γνωστή για την πρωτοποριακή της εστίαση στην ανακύκλωση και τη βιωσιμότητα, πριν εγκαταλείψει τη μόδα στη δεκαετία του ’90 για να επιστρέψει στα τέλη της δεκαετίας του 2010 με την επωνυμία της M.Y.
Το Dazed θυμάται ξανά μια σπάνια συνέντευξη από εκείνη την εποχή, που δημοσιεύθηκε αρχικά στις 5 Σεπτεμβρίου 2018.
Ιδού το κείμενο-ταξίδι στον χρόνο, με αφορμή μια έκθεση της Marina Yee:
Αν βρεθείτε ποτέ στο Τόκιο και έχετε κάτι περισσότερο από ένα απλό ενδιαφέρον για το κίνημα της αντι-μόδας της δεκαετίας του 1980 – όταν ο Yohji Yamamoto, ο Martin Margiela και ο Issey Miyake διείσδυσαν στις πασαρέλες του Παρισιού με την avant-garde εναλλακτική τους πρόταση σε σχέση με το mainstream – τότε μια επίσκεψη στο vintage κατάστημα LAILA είναι απαραίτητη.
Ιδρυμένο από τον Hideo Hashiura πριν από 15 χρόνια, τα ράφια του LAILA είναι γεμάτα με επιμελώς επιλεγμένα αντικείμενα – σπάνια κομμάτια από τις πρώτες συλλογές των Raf Simons και Rick Owens, καθώς και δυσεύρετα κομμάτια Comme des Garçons – ενώ στον κάτω όροφο, ο Hashiura διευθύνει το printings.jp, όπου συλλέγει αρχεία μόδας και εκτυπώνει τα δικά του βιβλία αναφοράς σε περιορισμένη έκδοση.
Το κατάστημα φιλοξενεί επίσης εκθέσεις: το καλοκαίρι, εκτέθηκαν κομμάτια από την πρώτη συλλογή της Phoebe Philo για την Céline, σε μια επίκαιρη αναφορά στο τέλος της δεκαετούς θητείας της στο γαλλικό οίκο.
Τώρα, στο πλαίσιο της τελευταίας έκθεσης του καταστήματος στο Τόκιο, η σχεδιάστρια Marina Yee, μέλος της ομάδας Antwerp Six, παρουσιάζει για πρώτη φορά τη νέα της συλλογή, M.Y., στον χώρο αυτό. Ως η πιο «ήσυχη» από τους έξι σχεδιαστές που αναδείχθηκαν από την Βασιλική Ακαδημία Καλών Τεχνών της Αμβέρσας το 1981 – εξαιρουμένου του επίτιμου έβδομου μέλους Martin Margiela, για προφανείς λόγους – η Yee έχει διατηρήσει σχετικά χαμηλό προφίλ τα τελευταία χρόνια, παρουσιάζοντας μικρές συλλογές από ανακυκλωμένα, επανασχεδιασμένα ρούχα στο Παρίσι.
«Συνάντησα τον Hideo μερικές φορές το 2016, όταν έψαχνε για κομμάτια από το αρχείο μου, και ανακαλύψαμε ότι είχαμε παρόμοια φιλοσοφία και όραμα όσον αφορά τη μόδα», εξηγεί η Yee για το πώς προέκυψε η έκθεση. «Ζω και εργάζομαι στο σπίτι μου και άρχισα να συνειδητοποιώ πόσα πράγματα είχα φτιάξει – και κανείς δεν τα είχε δει, εκτός αν ερχόταν στο σπίτι μου για να με επισκεφτεί. Είχα αποφασίσει να εκθέσω τη δουλειά μου γύρω στα 60ά μου γενέθλια και η LAILA με προσκάλεσε να συνεργαστώ μαζί τους στο M.Y. Από εκεί ξεκίνησαν όλα, πραγματικά».
«Υπάρχει πολλή ασχήμια και σκληρότητα στον κόσμο και πιστεύω ότι οι καλλιτέχνες έχουν την ευθύνη να την αμφισβητήσουν»
Με μια σειρά από oversized, αδόμητα παλτά, χειροποίητα γιλέκα και κομμάτια ραμμένα μεταξύ τους, η συλλογή προβάλλει το διαχρονικό μήνυμα της Yee για τη σημασία της βιωσιμότητας. Ο σχεδιαστής είναι από καιρό υποστηρικτής αυτής της πρακτικής, δημιουργώντας συλλογές με βάση αντικείμενα που βρίσκει σε παζάρια και καταστήματα μεταχειρισμένων ειδών.
«Ίσως θα μπορούσατε να πείτε ότι μου αρέσει να σώζω κατεστραμμένα αντικείμενα, πράγματα που κανείς δεν θέλει και έχουν πεταχτεί στα σκουπίδια», λέει η Yee. «Απλά μου αρέσει πολύ να κατασκευάζω πράγματα και να παίρνω αυτά τα αντικείμενα που δεν έχουν αξία, όπως άδεια κουτιά, σπασμένα γυαλιά ή παρατημένα ρούχα, και να τα μετατρέπω σε κάτι που οι άνθρωποι δεν αναγνωρίζουν πια και είναι πολύ όμορφο. Είναι κλισέ αυτό; Δεν ξέρω. Αλλά το λέω από καρδιάς. Υπάρχει πολλή ασχήμια και σκληρότητα στον κόσμο και πιστεύω ότι οι καλλιτέχνες έχουν την ευθύνη να την αμφισβητήσουν».
Είναι δύσκολο για τους νέους σχεδιαστές να κάνουν την καριέρα τους σήμερα. Η Ομάδα των Έξι ήταν ένα συλλογικό σχήμα και αυτό μας έκανε δυνατούς. Αν μπορείς να συγκεντρώσεις δύο, τρεις ή τέσσερις σχεδιαστές για να δημιουργήσεις ένα συλλογικό σχήμα, μπορείς να κάνεις τα πάντα – Marina Yee
Η Yee, που τώρα διδάσκει τη νέα γενιά ταλέντων της μόδας στο ίδιο ίδρυμα που φοίτησε, θέλει οι μαθητές της να λαμβάνουν υπόψη το περιβάλλον όταν δημιουργούν τα δικά τους έργα και να προωθούν το μήνυμά της για την ανακύκλωση και την επαναχρησιμοποίηση. «Όταν άρχισα να σχεδιάζω, η έννοια της «βιωσιμότητας» δεν είχε ακόμα όνομα, αλλά εγώ ήδη φρόντιζα τον κόσμο με τον δικό μου τρόπο. Ήμουν πολύ ευαίσθητη σε αυτό το θέμα», λέει η Yee.
«Η βιωσιμότητα είναι μια καθολική έννοια που είναι πολύ φυσική και, τότε, καταλάβαινα τις συνέπειες. Αλλά δεν είναι πλέον μια επιλογή, είναι μια αναγκαιότητα. Δεν έχει να κάνει με το να είσαι «πράσινος» ή να είσαι λίγο χίπης. Πρέπει να το κάνουμε. Και η μόδα, ειδικά, δεν μπορεί να μείνει πίσω ή να συνεχίσει να χρησιμοποιεί τη «βιωσιμότητα» ως τέχνασμα στο μάρκετινγκ. Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε την πραγματική αξία της».
Ωστόσο, η σημασία της βιωσιμότητας δεν είναι η μόνη σοφία που μεταδίδει η Yee στους μαθητές της. «Το πιο σημαντικό πράγμα που τους διδάσκω είναι να ακολουθούν την καρδιά τους, κάτι που ακούγεται εντελώς κλισέ, έτσι δεν είναι;», λέει γελώντας.
Δύσκολο για τους νέους
«Αν δημιουργούν για κάποιον άλλο και αναζητούν την εκτίμηση και τον θαυμασμό, θα καταλήξουν χαμένοι. Είναι πολύ σημαντικό να κάνουν πολλή έρευνα για τον πολιτισμό και να έχουν μια ορισμένη γνώση για το τι είναι η μόδα, τι σημαίνει, τα χρώματα, τα υλικά, τους λόγους πίσω από αυτά… Αλλά χωρίς πάθος, δεν μπορούν να δημιουργήσουν, και αν δεν είναι σε θέση να δημιουργήσουν, πολλοί από αυτούς δεν θα είναι ευτυχισμένοι. Είναι δύσκολο για τους νέους σχεδιαστές να κάνουν την πορεία τους τώρα.
Η Ομάδα των Έξι ήταν ένα συλλογικό σχήμα, και αυτό μας έκανε δυνατούς. Αν μπορείς να συγκεντρώσεις δύο, τρεις ή τέσσερις σχεδιαστές για να δημιουργήσεις ένα συλλογικό σχήμα, μπορείς να κάνεις τα πάντα. Συνδέσου και με μουσικούς, καλλιτέχνες ή ζωγράφους. Η επιτυχία δεν έχει να κάνει μόνο με τη φήμη και τα χρήματα. Έχει να κάνει με το να είσαι ευτυχισμένος και να δημιουργείς όμορφα πράγματα.