Every beach I have ever slept in – Ατομική έκθεση του Αλέξανδρου Σιμόπουλου στην Ιρις

Η Ιρις παρουσιάζει τη δεύτερη ατομική έκθεση του Αλέξανδρου Σιμόπουλου με τίτλο Every beach I have ever slept in. Η σειρά αποτελεί μια προσωπική χαρτογράφηση των παραλιών όπου ο καλλιτέχνης έχει (απο)κοιμηθεί στη διάρκεια της ζωής του. Μερικές από αυτές έχουν ήδη εξαφανιστεί, ενώ άλλες απειλούνται με την ίδια τύχη.

Αντλώντας από μνήμες, φαντασιακά θραύσματα και φωτογραφικά αρχεία, ο Σιμόπουλος ζωγραφίζει τοπία που έχουν βιωθεί πολλαπλώς και υπό διαφορετικές συνθήκες. Η δουλειά του συνομιλεί με την παιδική εικονοποιία, τη λαϊκή ζωγραφική και την ιστορία της τοπιογραφίας, όχι για να αποδώσει πιστά τις ακτές, αλλά για να τις επανεγγράψει ως συναισθηματικούς και φαντασιακούς τόπους.

Ο ύπνος στην παραλία λειτουργεί ως πράξη ενσώματης μνήμης και αισθητηριακής συμβίωσης με το τοπίο. Η παραλία αναδεικνύεται έτσι σε χώρο σχέσης, θεραπείας και μαγείας – έναν τόπο όπου το σώμα και το περιβάλλον συμπλέκονται, δημιουργώντας νέες μορφές εμπειρίας.

Τα έργα λειτουργούν και ως ανοιχτά ερωτήματα για το παρόν και το μέλλον της συλλογικής μας σχέσης με τον παράκτιο χώρο: Πώς μπορούμε να τον κατοικήσουμε χωρίς να τον εξαντλήσουμε; Πώς μπορεί να παραμείνει κοινό αγαθό; Και ποιοι τρόποι επιθυμίας, ανάπαυσης και σχέσης με το περιβάλλον παραμένουν ακόμη δυνατοί;

«Ο ύπνος στην ακτή δεν είναι απλώς μια σωματική πράξη ξεκούρασης, αλλά μία παράδοση, μία αισθητηριακή συμβίωση με το τοπίο. Η παραλία δεν είναι σκηνικό αλλά συνεργός· μια περιοχή όπου το σώμα και το περιβάλλον παύουν να λειτουργούν ως διακριτές οντότητες και συμπλέκονται.»

Από το κείμενο του καλλιτέχνη: Η παραλία ως πεδίο ενσώματης μνήμης και αισθητηριακής πολιτικής

«Η έκθεση αυτή, είναι μια επιλογή έργων από ένα ευρύτερο σώμα δουλειάς, που επιχειρεί να χαρτογραφήσει μια σειρά από παράκτια τοπία με βάση έναν συγκεκριμένο, βιωματικό άξονα: τον ύπνο. Όλες οι παραλίες που έχω (απο)κοιμηθεί κατά τη διάρκεια της ζωής μου. Ορισμένες από αυτές έχουν πλεον αλλοιωθεί ή εξαφανιστεί, ενώ άλλες πιθανότατα βρίσκονται αντιμέτωπες με την ίδια μοίρα.

Η αναπαράστασή τους στηρίζεται σε μνήμες, θραύσματα φαντασίας και φωτογραφικό υλικό που έχω συλλέξει την τελευταία δεκαπενταετία. Η ζωγραφική διαδικασία εκκινεί από το προσωπικό βίωμα, αλλά αναπτύσσεται σε διάλογο με την παιδική εικονοποιία, τη λαϊκή ζωγραφική, καθώς και την ιστορία της τοπιογραφίας. Δεν αποσκοπεί στην πιστή αναπαράσταση, αλλά στην δημιουργία ενός αισθητηριακού αρχείου, για την επαναδιατύπωση της παραλίας ως συναισθηματικού και φαντασιακού χώρου. Ο ύπνος λειτουργεί ως πράξη ενσώματης μνήμης (1), ως εναρκτήριο σημείο για την κατασκευή τοπίων που έχουν βιωθεί πολλαπλώς και υπό διαφορετικές ψυχικές και χρονικές συνθήκες, που επιστρέφουν ως συναισθηματικά και αισθητηριακά ίχνη.

Αν και η «παρθένα παραλία» αποτελεί μια από τις πιο επίμονες μοντερνιστικές φαντασιώσεις, συνεχίζω να την βλέπω σαν ναό, φωλιά, σαν χώρο θεραπευτικό και σχεσιακό. Ο ύπνος στην ακτή δεν είναι απλώς μια σωματική πράξη ξεκούρασης, αλλά μία παράδοση, μία αισθητηριακή συμβίωση με το τοπίο. Η παραλία δεν είναι σκηνικό αλλά συνεργός· μια περιοχή όπου το σώμα και το περιβάλλον παύουν να λειτουργούν ως διακριτές οντότητες και συμπλέκονται. Η παραλία αποτελεί ένα κατεξοχήν πολυαισθητηριακό πεδίο (2), στο οποίο το οπτικό, το ακουστικό και το απτικό αλληλεπιδρούν. Αυτή η αίσθηση ρευστότητας και παραίτησης από τον έλεγχο παράγει σχέσεις πέρα από τις επικρατούσες χωρικές λογικές. Το τοπίο δεν είναι στατικό, αλλά μια ανοιχτή εμπειρία.

«Η παραλία είναι ένας κατεξοχήν μεθωριακός χώρος: ένας χώρος όπου το ιδιωτικό και το συλλογικό συνυφαίνονται, μεταξύ αναψυχής και εργασίας, φύσης και κεφαλαίου, μοναξιάς και θεάματος.»

Η παραλία γίνεται ένας χώρος σχέσης και μαγείας, όπου φύση και σώμα, σμίγουν ως προϊστορία. Η χαρτογράφηση των προσωπικών μου αναμνήσεων παραπέμπει και στη συλλογική μας σχέση με την ακτή.

Η παραλία είναι ένας κατεξοχήν μεθωριακός χώρος: ένας χώρος όπου το ιδιωτικό και το συλλογικό συνυφαίνονται, μεταξύ αναψυχής και εργασίας, φύσης και κεφαλαίου, μοναξιάς και θεάματος (3). Σε μια εποχή περιβαλλοντικής κρίσης, συστηματικής ιδιωτικοποίησης των φυσικών πόρων, και εντεινόμενης εμπορευματοποίησης της αναψυχής, ο ύπνος, συνιστά μια εφήμερη ρωγμή όπου η ατομική παρουσία επανασυνδέεται με την υλικότητα του κόσμου με τρόπους μη εργαλειακούς, μη παραγωγικούς, ενδεχομένως και μη επιτρεπτούς (4). Αυτή η ρωγμή δεν είναι μόνο χωρική. Είναι επίσης συναισθηματική και σωματική. Το βίωμα της γυμνότητας, της αφής της άμμου, της κίνησης του φωτός, η μη εργαλειακή, αργή και αισθησιακή απόλαυση, μπορεί να είναι ριζοσπαστική (5).

Τοπία αναζήτησης ενός μέλλοντος που φαίνεται συνεχώς να απομακρύνεται (6), οι παραλίες αυτές είναι ανοιχτά ερωτήματα. Πώς μπορούμε να τις κατοικήσουμε χωρίς να τις εξαντλήσουμε; Πώς μπορούν να παραμείνουν κοινό αγαθό; Και ποιοι τρόποι επιθυμίας, ανάπαυσης και σχέσης με το περιβάλλον παραμένουν ακόμη δυνατοί;»

1. 1. Maurice Merleau-Ponty, Phenomenology of Perception, Routledge, 2002 [1945].
   2. Roland Barthes, Mythologies, Seuil, 1957.
   3. Hakim Bey, Temporary Autonomous Zones, Autonomedia, 1985.
   4. Henri Lefebvre, The Production of Space, Blackwell, 1991 [1974].
   5. Hannah Arendt, The Human Condition (Chicago: University of Chicago Press, 1958).
   6. Mark Fisher, Ghosts of My Life: Writings on Depression, Hauntology and Lost Futures, Zero Books, 2014

Ποιος είναι ο Αλέξανδρος Σιμόπουλος

Ο Αλέξανδρος Σιμόπουλος (γεν. 1990) ζει και εργάζεται στην Αθήνα. Είναι απόφοιτος του Παντείου Πανεπιστημίου Αθηνών και του Camberwell College of Arts του Λονδίνου με υποτροφία από το University of the Arts του Λονδίνου. Έργο του έχει παρουσιαστεί διεθνώς, σε εκθέσεις όπως: Boundary Drawing, Santa Fe Art Institute, Santa Fe, Η.Π.Α/ Hors Pistes, Μουσείο MUDAC, Λωζάνη/ Hors Pistes, CID Grand Hornu, Βέλγιο/ Fresh AIR, Urban Nation Museum, Βερολίνο/ Plantarium, Esplora Science Center-Valletta18 Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης, Μάλτα/ Fondation du Château Mercier, Ελβετία/ No Respect, Στέγη Ιδρύματος Ωνάση, Αθήνα/ και Still Here Tomorrow, Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, Αθήνα μεταξύ άλλων.

Έχει δημιουργήσει δημόσιες τοιχογραφίες (Το πνεύμα της σκάλας με την υποστήριξη του Ελληνικού Υπουργείου Πολιτισμού 2022/ La Charite sur Loire, με την υποστήριξη του ACCR και του Γαλλικού Υπουργείου Πολιτισμού 2021/ Αναβίωση Βαμβακούς, με την υποστήριξη του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος 2020/ κλπ.) και συμμετείχε σε προγράμματα καλλιτεχνικής φιλοξενίας διεθνώς (Thermia Project 2022/ Odysee, ACCR 2021/ Villa Ruffieux, Fondation du Chateau Mercier 2021/ Urban Nation Museum Berlin 2019/ Santa Fe Art Institute 2019/ κλπ.). Έχει λάβει υποτροφίες από το Ίδρυμα Fulbright, Berliner Leben Stiftung, European Cultural Foundation και SNF ARTWORKS Artist Fellowship Program μεταξύ άλλων. Η δουλειά του έχει δημοσιευτεί στον διεθνή τύπο σε έντυπα όπως η Le Monde και οι International New York Times.

Πληροφορίες

Διάρκεια: 16 Σεπτεμβρίου – 16 Οκτωβρίου
Γκαλερί: Ιρις / Ιris Gallerie
Αντήνορος 12, 11634, Αθήνα

Ωρες λειτουργίας

Tετάρτη – Παρασκευή 12 – 7 μμ
Σαββατο 12 – 3 μμ

Τηλέφωνο Επικοινωνιας: +30210724158