Χρυσός: Γιατί ο Διοκλητιανός κατέστρεψε τη μυστική συνταγή των αλχημιστών;
Ο χρυσός ήταν το όνειρο των αλχημιστών. Έκαναν πειράματα για να μετατρέψουν ευτελή υλικά στο πολύτιμο μέταλλο. Γιατί ο Διοκλητιανός διέταξε την καταστροφή της γνώσης τους; Και τι τους χρωστάμε σήμερα;
Κάποτε, λέει, υπήρχαν αλχημιστές και με τη γνώση τους μπορούσαν να κάνουν σχεδόν θαύματα. Ένα από αυτά ήταν ο χρυσός. Σύμφωνα με τον μύθο, οι αρχαίοι αυτοί μισοί χημικοί – μισοί μάγοι, γνώστες της τότε χημείας και της μεταλλουργίας, ήξεραν πώς φτιάχνονται τα πολύτιμα μέταλλα.
Εντυπωσιακά κράματα που ξεγελούσαν το μάτι
Χρυσός και ασήμι. Αλλά, το 290 μ.Χ. ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Διοκλητιανός εξέδωσε μια διαταγή που έμελλε να αλλάξει τη μοίρα τους –και αποστέρησε από τους κοινούς θνητούς το μυστικό να πλουτίζουν χωρίς κόπο. Διέταξε να καταστραφούν όλα τα βιβλία που περιείχαν πληροφορίες για την κατασκευή χρυσού και αργύρου. Επρόκειτο, κατά τον μύθο, για τα χειρόγραφα των Αιγυπτίων, που θεωρούνταν τότε οι πιο προχωρημένοι γνώστες της αλχημείας και της μεταλλουργίας.
Αυτό που δεν λέει ο μύθος, είναι ότι αυτό που έφτιαχναν οι Αιγύπτιοι αλχημιστές δεν ήταν χρυσός. Ήταν άλλα, εντυπωσιακά πάντως κράματα, τα οποία μπορούσαν να ξεγελάσουν ακόμη και ένα έμπειρο μάτι και να χρησιμοποιηθούν ως –ακριβό, αλλά πλαστό- μέσο συναλλαγών.
Αυτό είχε μεγάλες οικονομικές συνέπειες. Την εποχή εκείνη, η ρωμαϊκή οικονομία ήταν σε κρίση. Το νόμισμα είχε χάσει την αξία του, ο πληθωρισμός αυξανόταν. Αυτό που φοβόταν ο αυτοκράτορας στη Ρώμη, ήταν ότι αυτός ο πλαστός χρυσός, θα οδηγούσε το σύστημα σε κατάρρευση.
Αλήθεια και παραμύθια
Η διαταγή του Διοκλητιανού υλοποιήθηκε και αυτή η γνώση χάθηκε. Καταστράφηκαν κείμενα που βασίζονταν σε πληροφορίες που επί αιώνες μεταφέρονταν από αλχημιστή σε αλχημιστή, σε όλες τις γλώσσες της εποχής: ελληνικά, κοπτικά ή σε αρχαία σύμβολα.
Κάποια ίχνη από αυτή τη γνώση, που βασιζόταν στην ιδέα ότι τα μέταλλα δεν είναι σταθερά, ότι η ύλη αλλάζει και πως κάτι ευτελές μπορεί να γίνει πολύτιμο, σώθηκαν. Ο πιο διάσημος τέτοιος πάπυρος είναι ο «Papyri Graecae Magicae», που βρέθηκε αιώνες μετά σε τάφο στη Θήβα. Ο πάπυρος, που φυλάσσεται στην Ολλανδία, είναι γραμμένος στα ελληνικά και περιέχει τεχνικές, συνταγές, χημικά μείγματα.
Κανείς δεν ξέρει αν περιέχει πραγματική «αλχημεία». Το μόνο που αποδεικνύει είναι ότι αυτή η γνώση υπήρχε. Άλλωστε, ανεξάρτητα αν μπορούσαν να φτιάξουν χρυσό ή ασήμι, οι αλχημιστές κάτι προσέφεραν στη σύγχρονη επιστήμη. Μπορεί να μη βρήκαν τη φιλοσοφική λίθο, που θα μπορούσε να αλλάξει τη φύση των πραγμάτων και τα ευτελή να τα κάνει πολύτιμα, αλλά βοήθησαν στη σύγχρονη επιστήμη.
Αλχημεία και χημεία
Είναι κοινά παραδεκτό ότι η πρακτική μέθοδος των αλχημιστών εξελίχθηκε στη βάση της σύγχρονης χημείας. Γιατί δημιούργησαν τεχνικές ανάλυσης, ταυτοποίησης και διαχωρισμού ουσιών. Και στη συμβολή του περιλαμβάνονται η ανάλυση και ο καθαρισμός μεταλλευμάτων, η επεξεργασία μετάλλων, τεχνικές διαχωρισμού ουσιών. Δηλαδή η απόσταξη, η παρασκευή μελανιών, βαφών, χρωμάτων, καλλυντικών, κεραμικών, υαλικών, αποσταγμάτων, εκχυλισμάτων και πολλά άλλα.
Στους αλχημιστές χρωστάμε το υδατικό διάλυμα οινοπνεύματος (ή «νερό της ζωής» – aqua vitae), το χημικό στοιχείο φωσφόρο (P) και πολλά οξέα που χρησιμοποιούνται μέχρι σήμερα και πολλά άλλα.
Όχι χρυσός, αλλά σίγουρα θησαυρός.
- Η Χαμάς είναι έτοιμη να παραδώσει τα όπλα της σε μια παλαιστινιακή αρχή, «αν σταματήσει η κατοχή»
- Οι ΗΠΑ θέτουν προς πώληση 250 τεθωρακισμένα στην Πολωνία για… 1 δολάριο!
- Η Ιαπωνία προς μια νέα πυρηνική εποχή
- Αθλέτικ Μπιλμπάο – Ατλέτικο Μαδρίτης 1-0: Σπουδαία νίκη για τους Βάσκους του Βαλβέρδε
- Τραγωδία στη Γαλλία: Τέσσερις νεαροί Πορτογάλοι σκοτώθηκαν σε τροχαίο κοντά στα σύνορα με την Ελβετία
- Άκρως Ζωδιακό: Τα Do’s και Don’ts στα ζώδια σήμερα [Κυριακή 07.12.2025]
- Ίντερ Μαϊάμι – Βανκούβερ Γουάιτκαπς 3-1: Πρωταθλητής MLS ο Λιονέλ Μέσι (pic)
- «Βόμβες» από Σαλάχ για Σλοτ και διοίκηση της Λίβερπουλ: «Το κλαμπ με… πετάει στις ρόδες του λεωφορείου»
Ακολουθήστε το in.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
![Άκρως Ζωδιακό: Τα Do’s και Don’ts στα ζώδια σήμερα [Κυριακή 07.12.2025]](https://www.in.gr/wp-content/uploads/2025/12/milky-way-4006343_1920-1-315x220.jpg)
![Επιθέσεις σε σιδηροδρομικό σταθμό και άλλες υποδομές στην Ουκρανία [βίντεο]](https://www.in.gr/wp-content/uploads/2025/12/photo_5305686788993126405_x-315x220.jpg)
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232442
