Πιο ακριβή πλέον τα στοιχεία για τη χρονολόγηση των δυναστειών των Φαραώ

Τριετής έρευνα εκατοντάδων αντικειμένων από την αρχαία Αίγυπτο μπορεί να βάλει τέλος στις διαφωνίες μεταξύ αρχαιολόγων και άλλων ειδικών σχετικά με τη χρονολόγησή τους. Κατ’ επέκταση, η νέα μέθοδος δίνει τη δυνατότητα να προσδιοριστούν σωστότερα η έναρξη και το τέλος των φαραωνικών περιόδων.

Στην εν λόγω μελέτη, που δημοσιεύεται στα περιοδικά Science και Nature, χρησιμοποιήθηκαν για πρώτη φορά υψηλής ακρίβειας μετρήσεις ραδιενεργών ισοτόπων του άνθρακα, για να γίνει η ακριβής χρονολόγηση της ηγεμονίας των φαραώ από το 2650 π.Χ. έως το 1100 π.Χ.

Με επικεφαλής τον Κρίστοφερ Μπρονκ Ράμσεϊ, φυσικό και μαθηματικό του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν την αξιόπιστη μέθοδο της μέτρησης της ποσότητας του ραδιενεργού άνθρακα-14 στα αρχαία αντικείμενα. Τα φυτά απορροφούν τον άνθρακα-14 καθώς μεγαλώνουν, ενώ το ραδιοϊσότοπο φθίνει φυσικά με τον χρόνο, αφού μαραθούν. Η μέτρηση των επιπέδων του άνθρακα-14 στα αντικείμενα που είναι φτιαγμένα από οργανικά υλικά επιτρέπει στους αρχαιολόγους να προσδιορίσουν την ηλικία τους.

Η ραδιοχρονολόγηση με άνθρακα χρησιμοποιείται από τους αρχαιολόγους σε όλο τον κόσμο, ωστόσο αυτή η μέθοδος δεν έχει χρησιμοποιηθεί ποτέ ξανά σε αιγυπτιακά ευρήματα, κυρίως λόγω των αυστηρών κανόνων που έχει θέσει η Αίγυπτος για την εξαγωγή αρχαιοτήτων. Επίσης, στην Αίγυπτο δεν υπάρχει ο κατάλληλος εξοπλισμός για να εφαρμοσθεί η μέθοδος, λέει ο Μπρονκ Ράμσεϊ.

Για να παρακάμψει το πρόβλημα, ο Μπρονκ Ράμσεϊ και η ομάδα του συγκέντρωσαν 211 δείγματα από μουσεία της Ευρώπης και των ΗΠΑ. Για να βεβαιωθούν ότι το υλικό των αντικειμένων ήταν σύγχρονο του ίδιου του αντικειμένου απέφυγαν ξύλινα και κοκκάλινα αντικείμενα και προτίμησαν καλάθια, υφάσματα και τρόφιμα. Τα περισσότερα αντικείμενα προέρχονταν από τάφους που σχετίζονταν με συγκεκριμένους φαραώ.

Καθώς η σειρά των φαραώ και το πόσο διήρκεσε η ηγεμονία του καθενός είναι γνωστή, τα δείγματα εξετάστηκαν ομαδικά. Εξετάζοντας πολλά αντικείμενα μαζί γίνεται πιο ακριβής η χρονολόγηση με απόκλιση μόλις δύο δεκαετιών.

Τα ευρήματα αναμένεται να θέσουν τέλος σε διαφωνίες μεταξύ αιγυπτιολόγων σχετικά με το πότε άρχιζε και πότε τελείωνε κάποια ιστορική περίοδος. Μια διαφωνία αφορά στην έναρξη του Νέου Βασιλείου. Άλλοι την τοποθετούν στο 1539 π.Χ. και άλλοι στο 1550 π.Χ. Τα ευρήματα της ομάδας προκρίνουν την προγενέστερη χρονολογία – και ίσως και μια δεκαετία νωρίτερα.

Παρομοίως, διαφωνία υπάρχει και για την έναρξη του Μέσου Βασιλείου, που προηγείται του Νέου Βασιλείου. Άλλοι τοποθετούν την έναρξή του το 2055 π.Χ. και άλλοι στο 2009 π.Χ. Και σε αυτή την περίπτωση η έρευνα προκρίνει την αρχαιότερη ημερομηνία.

Με τη μέθοδο αυτή μπορεί να σχετισθεί με μεγαλύτερη ακρίβεια η ιστορία της αρχαίας Αιγύπτου με αυτή της Μεσογείου.

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ