Υπό αμφισβήτηση η μελέτη για τα αίτια θανάτου του Τουταγχαμών
Με σκεπτικισμό υποδέχτηκαν ανεξάρτητοι ερευνητές τη μελέτη που κατέληγε ότι ο φαραώ Τουταγχαμών πέθανε από επιπλοκές κατάγματος που συνδυάστηκαν με προσβολή από ελονοσία. Το συμπέρασμα ήταν βεβιασμένο και ουσιαστικά αναπόδεικτο, σχολιάζουν ειδικοί στο περιοδικό Nature.
Με σκεπτικισμό υποδέχτηκαν ανεξάρτητοι ερευνητές τη μελέτη που κατέληγε ότι ο φαραώ Τουταγχαμών πέθανε από επιπλοκές κατάγματος που συνδυάστηκαν με προσβολή από ελονοσία. Το συμπέρασμα ήταν βεβιασμένο και ουσιαστικά αναπόδεικτο, σχολιάζουν ειδικοί στο περιοδικό Nature.
H επίμαχη μελέτη δημοσιεύτηκε την Τετάρτη στην Επιθεώρηση του Αμερικανικού Ιατρικού Συλλόγου από την ομάδα του Ζαχί Χαουάς, επικεφαλής του Ανώτατου Συμβουλίου Αρχαιοτήτων της Αιγύπτου. Γενετικές αναλύσεις και τομογραφίες έδειχναν ότι ο Τουτανχαμών, που πέθανε σε ηλικία 19 ετών γύρω στο 1324 π.Χ, έπασχε εκ γενετής από οστεονέκρωση στο ένα πέλμα και πιθανώς πέθανε όταν έσπασε το ίδιο πόδι και κόλλησε ταυτόχρονα ελονοσία.
Επιπλέον, οι γενετικές αναλύσεις στις μούμιες του Τουταγχαμών και αρκετών συγγενών του επέτρεψαν τη σχεδίαση ενός σχετικά ακριβούς γενεαλογικού δέντρου για το νεαρό φαραώ, τον οποίο γενικά αποδέχονται οι ειδικοί που κλήθηκαν να σχολιάσουν τη μελέτη στο Nature.com.
Οι ανεξάρτητοι επιστήμονες αμφισβητούν όμως τα συμπεράσματα για τα αίτια θανάτου:
Η οστεονέκτωση σε δύο μετατάρσια οστά και άλλες παραμορφώσεις του ποδιού θα μπορούσαν να οφείλονται στη διαδικασία ταρίχευσης.
Η ανίχνευση DNA του παράσιτου της ελονοσίας δεν αποκλείει το ενδεχόμενο ο Τουτανχαμών να είχε νοσήσει σε νεαρή ηλικία και να είχε αναρρώσει χωρίς προβλήματα. Η απουσία εσωτερικών οργάνων από τις μούμιες καθιστά αδύνατη τη διάγνωση.
Οι συγγραφείς της μελέτης υποστηρίζουν ότι το DNA του παράσιτου αποτελεί «την αρχαιότερη γενετική απόδειξη για ελονοσία σε μούμιες που έχουν χρονολογηθεί με ακρίβεια». Οι ειδικοί όμως απαντούν ότι έχουν υπάρξει και άλλες αντίστοιχες έρευνες σε ακόμα παλαιότερες μούμιες.
Η παρουσία μπαστουνιών στον τάφο του Τουτανχαμών δεν μπορεί να θεωρηθεί απόδειξη ότι είχε πρόβλημα στη βάδιση, δεδομένου ότι τα μπαστούνια ήταν στην αρχαία Αίγυπτο σύμβολο εξουσίας. Επίσης, τα «φαρμακευτικά» βότανα και φρούτα στον τάφο ίσως δεν χρησίμευαν ως φαρμακείο για τη μεταθανάτια ζωή, αλλά να ήταν απλές προσφορές για το νεκρό βασιλιά.
Ο Αλμπερτ Ζινκ, μέλος της ερευνητικής ομάδας του Ζαχί Χαουάς και επικεφαλής του Ινστιτούτου για τις Μούμιες στο Μπολζάνο της Ιταλίας, απέρριψε τους ισχυρισμούς ότι η μελέτη υπερέβαλε στα συμπεράσματά της, παραδέχτηκε όμως ότι «ποτέ δεν θα μπορέσουμε να αποδείξουμε ότι πέθανε από ελονοσία».
Παραδέχεται ακόμα ότι ο θάνατος του φαραώ θα μπορούσε να είχε προέλθει ακόμα και από μόλυνση στην περιοχή του κατάγματος.
Οι περισσότεροι ειδικοί αναγνωρίζουν ωστόσο ότι η δημοσιευμένη μελέτη ήταν ορθή από άποψη μεθοδολογίας και τα συμπεράσματά της ναι μεν δεν αποδεικνύονται, ούτε όμως μπορούν να διαψευστούν άμεσα.
Φαίνεται ότι το μυστήριο με το θάνατο του διασημότερου φαραώ θα παραμείνει χωρίς σαφή απάντηση για πολύ καιρό, ή ακόμα και για πάντα.
Για πρώτη φορά, η ζωή του Νίκου Ξυλούρη ανεβαίνει στο θεατρικό σανίδι από τη Stages Network και τα Αθηναϊκά Θέατρα, με το έργο Ο Αρχάγγελος της Κρήτης. Έως τις 31 Ιανουαρίου στο θέατρο ΗΒΗ.
Μια από τις πιο ωραίες φωνές της γενιάς της, η Βιολέτα Ίκαρη επιστρέφει στη δισκογραφία με το EP Σύννεφα Μπαλόνια, αλλά και στον Σταυρό του Νότου στις 26 Δεκεμβρίου.
Φροίξος Φυντανίδης
WIDGET ΡΟΗΣ ΕΙΔΗΣΕΩΝΗ ροή ειδήσεων του in.gr στο site σας
![Άκρως Ζωδιακό: Τα Do’s και Don’ts στα ζώδια σήμερα [Παρασκευή 19.12.2025]](https://www.in.gr/wp-content/uploads/2025/12/hessamoddin-jafari-Rjs0QP4wL9E-unsplash-315x220.jpg)
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232442