Η Ευρώπη μπροστά την ακροδεξιά – Είναι μάχη του φωτός ενάντια στο σκοτάδι, αλλά μπορεί να κερδηθεί

Η ακροδεξιά στην Ευρώπη ενισχύεται διαρκώς, ωστόσο υπάρχει ελπίδα για να ανακοπεί η πορεία της. Και η αρχή έγινε στην Ολλανδία. Η νίκη –έστω και οριακή- του κεντρώου D66 και του Ρομπ Γέτεν έναντι του Χερτ Βίλντερς ήταν ένα καλό νέο. Κυρίως γιατί χώρες όπως η Γαλλία και η Γερμανία βλέπουν την ακροδεξιά να καλπάζει, και μάλιστα με δυναμική να κυβερνήσει. Κυρίως στη Γαλλία.

Ο καθηγητής Διοίκησης Επιχειρήσεων στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου, Στέφαν Στερν, βλέπει ότι «το φως στην Ευρώπη εξακολουθεί να τρεμοπαίζει» και καλεί σε αγώνα για να μη χαθεί.

Ο Στερν, που έχει εργαστεί στο BBC, αλλά και στους Financial Times, με άρθρο του στο Social Europe, επισημαίνει ότι η Ευρώπη πρέπει να ανατρέψει στον Διαφωτισμό και τις θεμελιώδεις αρχές της. Και να αγωνιστεί δυναμικά ενάντια στο σκοτάδι του ακροδεξιού λαϊκισμού.

Εξετάζοντας τις εκλογές στην Ολλανδία, αλλά και τις νίκες των υποψηφίων του Δημοκρατικού Κόμματος στις ΗΠΑ (ο Ζόχραν Μαμντάνι στη Νέα Υόρκη, αλλά και οι κυβερνήτες στο Νιου Τζέρσεϊ και τη Βιρτζίνια), ο Στέφαν Στερν, εκφράζει την ελπίδα ότι έχει ξεκινήσει η ανάταξη. Σαν ένα παλιό οικογενειακό αυτοκίνητο, που δυσκολεύτηκε, αλλά παίρνει μπροστά.

«Να σταματήσουμε τους νταήδες»

Κάνοντας μια έκκληση στην κοινή λογική, επισημαίνει ότι χρειάζεται θάρρος για να αντισταθούμε στις δυνατές, θορυβώδεις και αλαζονικές φωνές των εκπροσώπων της ακροδεξιάς. Να μην αφήσουμε την ηττοπάθεια να διαιωνιστεί. «Πρέπει να αντιμετωπίσουμε τους νταήδες. Δεν είναι τόσο γενναίοι ή τόσο τρομακτικοί όσο παριστάνουν ότι είναι», σημειώνει.

Το ζήτημα είναι να υπενθυμίσουμε στους Ευρωπαίους τις αρχές του Διαφωτισμού που οι ίδιοι έδωσαν στον κόσμο. Αν και κανονικά δεν θα ήταν απαραίτητο να μιλήσουμε για το αυταπόδεικτο, λέει ο Στερν, καθώς οι κυβερνήσεις αγωνίζονται να περιορίσουν τις λαϊκιστικές δυνάμεις, ίσως είναι απαραίτητο.

Το ψέμα και η απάτη είναι κάτι κακό. Οι εγκληματίες δεν πρέπει να ευημερούν, αλλά να συλληφθούν και να τιμωρηθούν. Οι τύραννοι πρέπει να ανατραπούν και η τυραννία πρέπει να καταρρεύσει. Η δικαιοσύνη είναι εφικτή.

Αμφισβητώντας την αλήθεια

Ο Βρετανός καθηγητής διαπιστώνει ότι στην παρούσα φάση οι αλήθειες αυτές τίθενται εν αμφιβόλω. Οι κακοί -έστω μερικοί από αυτούς, ούτως ή άλλως- κερδίζουν, προς το παρόν. Ενεργούν ατιμώρητα. Ο εκφοβισμός αποδίδει. Τα ψέματα δεν αμφισβητούνται.

Ως παράδειγμα φέρνει τις παραιτήσεις των διευθυντικών στελεχών του BBC. Τις αποδίδει στην πίεση του Ντόναλντ Τραμπ και των μηχανισμών του, που έχουν κινηθεί εναντίον ΜΜΕ και στις ΗΠΑ, αλλά και σε αυτήν από «τις χρήσιμες, ηλίθιες μαζορέτες του στο Ηνωμένο Βασίλειο», αναφερόμενος στις επικρίσεις που δέχεται το δίκτυο ως «αριστερό και φιλελεύθερο».

Πλημμύρα σκότους

Περιγράφοντας τις συνθήκες, μιλάει για μια πλημμύρα σκότους, για κάθε χαραμάδα φωτός που εμφανίζεται.

Και παρομοιάζει τη θέση της Ευρώπης ενάντια στην ακροδεξιά με εκείνη του πρωταγωνιστή της ταινίας «Η Ετυμηγορία», του 1982, του Σίντνεϊ Λουμέτ.

Εκεί, ο δικηγόρος Φρανκ Γκάλβιν (Πολ Νιούμαν) προσπαθεί ενάντια σε κάθε πιθανότητα να αποδώσει δικαιοσύνη για μια οικογένεια που έχει υποστεί αδικία και να της εξασφαλίσει αποζημίωση.

Ο Γκάλβιν, στην αγόρευσή του προς τους ενόρκους, λέει, μεταξύ άλλων: «Οι πλούσιοι κερδίζουν. Οι φτωχοί είναι ανίσχυροι. Κουραζόμαστε να ακούμε τους ανθρώπους να λένε ψέματα. Και μετά από λίγο καιρό γινόμαστε νεκροί, λίγο νεκροί. Σκεφτόμαστε τους εαυτούς μας ως θύματα και γινόμαστε θύματα.

Γινόμαστε… γινόμαστε αδύναμοι. Αμφιβάλλουμε για τον εαυτό μας. Αμφιβάλλουμε για τις πεποιθήσεις μας· αμφιβάλλουμε για τους θεσμούς μας· και αμφιβάλλουμε για τον νόμο».

Και η Ευρώπη θυμίζει ακριβώς αυτό. Διότι, όπως επισημαίνει, για κάθε ευτυχές αποτέλεσμα, όπως στην Ολλανδία, υπάρχουν άλλα που υποδηλώνουν ότι οι σκοτεινότερες δυνάμεις της ακροδεξιάς και του λαϊκισμού είναι ακόμα ισχυρές. Όπως στην Πολωνία, την Τσεχία και αλλού.

Αλλά, όπως λέει και ο Γκάλβιν στην «Ετυμηγορία», «αν θέλουμε να έχουμε πίστη στη δικαιοσύνη, χρειάζεται μόνο να πιστεύουμε στον εαυτό μας και να ενεργούμε με δικαιοσύνη».

«Περισσότερο φως!»

Για το Στέφαν Στερν η απάντηση στην ακροδεξιά είναι να δείξουμε θάρρος. Να παραμείνουμε πιστοί στις αρχές του διαφωτισμού. Να ζητήσουμε, όπως ο Γκέτε στο νεκροκρέβατό του «περισσότερο φως!». Και να πιστέψουμε, όπως οι Ολλανδοί, το θετικό μήνυμα της εκστρατείας του Ρομπ Γέτεν. Ότι «Ναι, αυτό μπορεί να γίνει».

Ο Στερν θυμίζει και τον ποιητή Ντίλαν Τόμας, που ζητά να μην αποδεχθούμε παθητικά την απογοήτευση. Αλλά να «οργιστούμε ενάντια στο σβήσιμο του φωτός».

• Πηγή: Social Europe