Εκεί κοντά, στην άκρη, της νοτιότερης απόληξης των Άλπεων, βρίσκεται το περίφημο Πέρασμα Τονάλε, με τα φημισμένα στροφιλίκια, όπου δοκιμάζουν τις αντοχές και τα κρατήματά τους τα ιταλικά σπορ αυτοκίνητα. Πλησίον τους βρίσκονται αρκετά ορεινά κτηνοτροφικά χωριά και ανάμεσά τους το άγνωστο Βερμίλιο, σκαρφαλωμένο στα 1.300 μέτρα, δίπλα στους παγετώνες και μέσα στην παρθένα πανέμορφη φύση.
Εκεί που διαδραματίζεται η ιστορία της Μάουρα Ντελπέρο, για μια πολυμελής φτωχή οικογένεια, αμέσως μετά τη λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και αντλεί την έμπνευσή της, αναδεικνύοντας έναν απλό, καθαρό και ανεπιτήδευτο τρόπο ζωής, μέσα σε χίλιες δυο δυσκολίες. Ένας τρόπος και μια φιλοσοφία ζωής, που έχει συμπαρασύρει η τρέλα της ανάπτυξης, της εφήμερης ματαιοδοξίας και της επίπλαστης ευδαιμονίας, που έχει καλυφθεί απ’ τη σκόνη των περίτεχνων τροχών της αυτοκινητοβιομηχανίας.
Η Μάουρα Ντελπέρο κάνει μια ταινία, απ’ αυτές που δύσκολα γυρίζονται σήμερα, έναν ύμνο στους ξεχασμένους ανθρώπους της υπαίθρου, με μία αγνότητα εμπνευσμένη από τις κατάλευκες κορφές των Άλπεων, ανασταίνοντας με σεβασμό τον ιταλικό νεορεαλισμό και συνδυάζοντάς τον με μία καλοδεχούμενη καλλιτεχνική φόρμα.
Λίγα λόγια για την ταινία
Το φιλμ, χαμηλόφωνο, σχεδόν ψιθυριστό, με αργά ολοκληρωμένα πλάνα, μεταφέρει χωρίς να φιλτράρει τη ζωή των ηρώων του και τις ιδέες, τις αξίες και τις αρχές που γαλουχήθηκαν.
Μια οικογένεια με επτά παιδιά, στο Βερμίλιο, ένα απομακρυσμένο χωριό, τοποθετημένο στην καταπράσινη πλαγιά των ιταλικών Άλπεων, ζει φτωχικά. Η μητέρα μοιράζει την αγάπη της και τις μερίδες του φαγητού στα παιδιά της ακριβοδίκαια, ενώ ο αυστηρός μεσήλικας πατέρας, δάσκαλος του χωριού, ξοδεύει τις λιγοστές λιρέτες που του περισσεύουν για τα αγαπημένα του βινύλια, για να ακούει τον Βιβάλντι στο γραμμόφωνο, πιστεύοντας ότι «αυτό είναι τροφή για το πνεύμα».
Η μία κόρη θέλει να γίνει καλόγρια, αλλά έχει ανακαλύψει και τη σεξουαλικότητά της και η μικρότερη αδελφή της, έξυπνη και ευαίσθητη δείχνει ότι μπορεί να συνεχίσει τις σπουδές της, ενώ τα μεγαλύτερα αδέλφια της έχασαν την ευκαιρία να συνεχίσουν το σχολείο από το φασιστικό καθεστώς. Η ζωή τους κυλά ήρεμα, ταπεινά μα και ευτυχισμένα. Ο πατέρας αυστηρός, πατριάρχης, αλλά ενδιαφέρεται πραγματικά για τη γνώση, την καλαισθησία και τη δικαιοσύνη.
Όταν ο Πιέτρο, ένας Σικελός λιποτάκτης βρίσκει καταφύγιο στα μέρη τους, ο δάσκαλος θα τον υπερασπιστεί με πάθος, αψηφώντας τις κατηγόριες των συγχωριανών του. Μόνο που η μεγαλύτερη κόρη του Λουτσία θα ερωτευθεί τον μυστηριώδη Πιέτρο και θα μείνει έγκυος, χωρίς να γνωρίζει το παρελθόν του.
Ωδή στην κινηματογραφική λιτότητα
Η Ντελπέρο, με οικονομία, αξιοποιεί το λιτό σενάριο για να ξεδιπλώσει την ιστορία της, να εστιάσει στα σημαντικά, στους ολοκληρωμένους χαρακτήρες, να διηγηθεί αφαιρετικά και χωρίς πολυλογίες τα παρακλάδια της πλοκής, χωρίς να της ξεφεύγει το βασικό της θέμα, οι δυσκολίες της αγροτικής ζωής, σε ένα απομακρυσμένο χωριό, ξεχασμένο και από τον Θεό. Και ταυτόχρονα να αναδείξει τις συνέπειες ενός πολέμου κι ενός τυραννικού καθεστώτος, την καταπίεση των γυναικών και των σεξουαλικών επιθυμιών, την κοινωνική καθήλωση, την εκκλησιαστική χειραγώγηση, την αίσθηση της εγκατάλειψης και της περιφρόνησης.
Το Βερμίλιο, που αναδεικνύεται σε συμπρωταγωνιστή, δεν είναι ο εύκολος τόπος, δεν ενδεικνύεται για μια χαλαρή ιστορία της υπαίθρου και γι’ αυτό φροντίζει και ο εξαίρετος διευθυντής φωτογραφίας Μίκαελ Κρίσμαν, με τη λυρικές και συνάμα σκληρές εικόνες του. Πάνω απ’ όλα όμως είναι ο ορίζοντάς του, που όσο ανοιχτός κι αν είναι, μοιάζει με έναν τοίχο που πάνω του συντρίβονται τα όνειρα, οι μικρές ευνόητες φιλοδοξίες, αλλά παράλληλα κλείνει απ’ έξω έναν κόσμο κάλπικο, που ζει σε μια ψευδεπίγραφη ευδαιμονία.
Αυθεντικές ερμηνείες, που αναδεικνύονται περισσότερο από την καθοδήγηση της σκηνοθέτιδας, με τους άνδρες να μένουν σιωπηλοί, στωικοί, οι γυναίκες αισθαντικές, με τα μεγάλα εκφραστικά τους μάτια να συμπληρώνουν τα οστεώδη πρόσωπα, τα παιδιά ακαταμάχητα να δίνουν πνοή και να απορροφούν τα μηνύματα. Όλοι τους να συνεισφέρουν τα μέγιστα σε μια ταινία με νόημα και ψυχή, που τιμήθηκε με το Μέγα Βραβείο της Επιτροπής στις Κάννες και πολλά άλλα βραβεία όπου κι αν προβλήθηκε.
Δραματική ταινία, ιταλικής παραγωγής του 2024, σε σκηνοθεσία Μάουρα Ντελπέρο, με τους Τομάζο Ράνιο, Μαρτίνα Σκρίντζι, Καρλότα Γκάμπα, Ρομπέρτα Ροβέλι, Τζουζέπε ντι Ντομένικο κα.