Ρομπέρ Σουμάν: Το διάσημο γεροντοπαλλήκαρο της Γαλλίας

Στις 9 Μαΐου 1950, στην πέμπτη επέτειο της λήξης του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, ο Ρομπέρ Σουμάν, τότε υπουργός Εξωτερικών της Γαλλίας, εξήγγειλε επισήμως το σχέδιο που είχε εκπονήσει σε συνεργασία με το γάλλο οικονομικό και πολιτικό σύμβουλο Ζαν Μονέ αναφορικά με τη συγκρότηση της πρώτης Ευρωπαϊκής Κοινότητας.

«ΤΟ ΒΗΜΑ», 14.5.2000, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» & «ΤΑ ΝΕΑ»

Το σχέδιο αυτό, που έμεινε στην ιστορία ως Διακήρυξη Σουμάν, έθεσε στην ουσία τις βάσεις για το οικοδόμημα της Ευρωπαϊκής Ένωσης πριν από 75 ολόκληρα χρόνια.

Ο γάλλος πολιτικός Ρομπέρ Σουμάν (Robert Schuman), πρώτος πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης και αρχιτέκτονας της ευρωπαϊκής ενοποίησης, γεννήθηκε στο Λουξεμβούργο στις 29 Ιουνίου 1886.

Αφού έβγαλε το σχολείο στο Λουξεμβούργο, ο Σουμάν (με καταγωγή εκ πατρός από τη γερμανοκρατούμενη τότε Λωρραίνη και εκ μητρός από το Λουξεμβούργο) σπούδασε νομικά στη Γερμανία (Βερολίνο, Μόναχο και Βόννη) και στο Στρασβούργο, από το 1904 έως το 1910.

Ακολούθως, τον Ιούνιο του 1912, άρχισε να εργάζεται ως δικηγόρος στην πόλη Μετς.

Δύο χρόνια αργότερα ξέσπασε ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος. Ο Σουμάν απαλλάχτηκε από τις στρατιωτικές του υποχρεώσεις για λόγους υγείας.

Το Νοέμβριο του 1918 η περιοχή της Αλσατίας – Λωρραίνης, όπου κατοικούσε ο Σουμάν, γιόρτασε την επιστροφή της στη γαλλική επικράτεια.

Στο Μεσοπόλεμο, από το 1919 έως το 1940, ο Σουμάν υπήρξε μέλος της γαλλικής εθνοσυνέλευσης εκπροσωπώντας το νομό Μοζέλ.

Μετά την έναρξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, το 1940, ο Σουμάν διορίστηκε υφυπουργός Εξωτερικών για τους Πρόσφυγες.

Συνελήφθη από την Γκεστάπο το Σεπτέμβριο του 1940 και τέθηκε σε κατ’ οίκον περιορισμό. Απέδρασε το 1942 και ανέπτυξε αντιστασιακή δράση έως την απελευθέρωση της Γαλλίας, το 1944.

Στη μεταπολεμική περίοδο, από το 1945 έως το 1962, ο Σουμάν υπήρξε και πάλι μέλος του γαλλικού κοινοβουλίου.

Ειδικότερα την περίοδο 1946-1956 κατέλαβε υψηλά αξιώματα (πρωθυπουργός, υπουργός Οικονομικών, Εξωτερικών και Δικαιοσύνης) σε διάφορες γαλλικές κυβερνήσεις.

Έτσι, διαδραμάτισε πρωταγωνιστικό ρόλο στις καθοριστικής σημασίας διαδικασίες που έλαβαν χώρα μετά τη λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και αποσκοπούσαν στην ενοποίηση της Ευρώπης και στην ενδυνάμωση της συνεργασίας μεταξύ των χωρών της Δύσης (ίδρυση του Συμβουλίου της Ευρώπης και του NATO το 1949, δημιουργία Ευρωπαϊκής Κοινότητας Άνθρακα και Χάλυβα το 1951).

Από το Μάρτιο του 1958 έως το Μάρτιο του 1960 ο Σουμάν διετέλεσε πρώτος πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης, προδρόμου του σημερινού Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

Ο Σουμάν αποσύρθηκε από την πολιτική το 1962.

Απεβίωσε ύστερα από μακρά ασθένεια στις 4 Σεπτεμβρίου 1963, στην κωμόπολη Scy-Chazelles, πλησίον της Μετς.

Στο φύλλο των «Νέων» που είχε κυκλοφορήσει το Σάββατο 11 Οκτωβρίου 1952 υπήρχε ένα άρθρο αφιερωμένο στον Σουμάν υπό τον τίτλο «Το διασημότερο γεροντοπαλλήκαρο της Γαλλίας στόχος γενικών επιθέσεων».

«ΤΑ ΝΕΑ», 11.10.1952, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» & «ΤΑ ΝΕΑ»

Στο εν λόγω δημοσίευμα διαβάζουμε τα εξής:

Εις μίαν χώραν που φημίζεται για την αστάθειαν των κυβερνήσεών της, όπως η Γαλλία, ο Γάλλος υπουργός των Εξωτερικών κ. Ρομπέρ Σουμάν παρουσιάζει το περίεργον φαινόμενον πολιτικού που ούτως ή άλλως κατώρθωσε να είναι συνεχώς εις την κυβέρνησιν καθ’ όλα τα τελευταία οκτώ χρόνια. Υπουργός των Οικονομικών, πρωθυπουργός, υπουργός των Εξωτερικών, επηρεάζει ούτως ή άλλως επί μίαν συνεχή οκταετίαν την γαλλικήν πολιτικήν και μαζί με τον Πρόεδρον Τρούμαν και τον στρατηγόν Μάρσαλ είναι ένας από τους τρεις μεταπολεμικούς πολιτικούς που το όνομά των συνεδέθη με μίαν αποφασιστικήν διεθνή πράξιν: όπως έχουμε την «βοήθειαν Τρούμαν» και το «σχέδιον Μάρσαλ», έτσι υπάρχει και το περίφημον «σχέδιον Σουμάν».

Και όμως ο κ. Ρομπέρ Σουμάν έγινε τον τελευταίον καιρόν στόχος βιαιοτάτων επιθέσεων από τα περισσότερα κόμματα της γαλλικής Βουλής και αι επιθέσεις αυταί δεν είναι απίθανον να κλονίσουν την θέσιν της κυβερνήσεως Πιναί. Ένας βιαιότατος πόλεμος διεξάγεται κατά του Ρομπέρ Σουμάν από όλες τις πλευρές: άλλοι του επιρρίπτουν την γερμανικήν του πολιτικήν και θυμίζουν ότι εις τον πρώτον παγκόσμιον πόλεμον ο κ. Ρομπέρ Σουμάν, που είναι Αλσατός, υπηρέτησεν ως Γερμανός αξιωματικός. Άλλοι τον κατηγορούν για την πολιτικήν του εις το ζήτημα της Τύνιδος κι’ άλλοι δεν του συγχωρούν ότι αυτός και το κόμμα εις το οποίον ανήκει, το «Δημοκρατικόν Λαϊκόν Κίνημα», το κόμμα του Μπιντώ που βγήκε μέσα από την γαλλικήν αντίστασιν, ασκούν από ετών μονοπωλιακώς την εξωτερικήν πολιτικήν της Γαλλίας.

Ο κ. Σουμάν είναι ιδιόρρυθμος τύπος. Δεν τον ενδιαφέρουν τα σχόλια των άλλων. Κατά βάθος δεν τον ενδιαφέρει ούτε η πολιτική, και θα είναι ευτυχής αν μπορούσε ν’ αποσυρθή σε μοναστήρι. Είναι μια ασκητική ιδιοσυγκρασία. Ζη σαν ασκητής. Είναι ζήτημα αν όχι μόνον εις την Γαλλίαν, αλλ’ εις ολόκληρον τον κόσμον υπάρχει άλλος λιτοδίαιτος. Φημίζεται ως φίλος των οικονομιών. Ως υπουργός των Οικονομικών έμενε και ειργάζετο εις το υπουργικόν γραφείον του και πέραν του μεσονυκτίου, όταν οι υπάλληλοί του είχαν φύγει προ πολλού. Τότε ο κ. Σουμάν έπαιρνε σβάρνα τα διάφορα γραφεία, και όπου εύρισκε αναμμένο το ηλεκτρικό, το έσβηνε. Οι σπατάλες δεν του αρέσουν.

Το κόμμα του, που έχει ιδιαιτέρους δεσμούς με την Καθολικήν Εκκλησίαν, είναι ένα κόμμα αυστηρών οικογενειαρχών. Κατ’ εξαίρεσιν όμως ο κ. Ρομπέρ Σουμάν είναι γεροντοπαλλήκαρο. Ένα επεισόδιον, λέει, που είχε προ ετών στο «μετρό», τον υπόγειον ηλεκτρικόν σιδηρόδρομον του Παρισιού, τον έκανε ν’ ακούη  γάμον και… να τρέπεται εις φυγήν. Τι είχε λοιπόν συμβή; Χωρίς να το θέλη, ο κ. Σουμάν, μέσα στον συνωστισμό του βαγονιού, πάτησε κάποια κυρία. «Βλάκα!» του φώναξε η κυρία. Ο κ. Σουμάν γύρισε το κεφάλι του προς το μέρος της για να της δικαιολογηθή. Κι’ αυτή, όταν τον είδε, του είπε με όλην της την σοβαρότητα: «Με συγχωρήτε, κύριε, αλλά νόμισα πως ήταν ο… άντρας μου!» «Από τότε», λέγει ο κ. Σουμάν, «απεφάσισα να μην παντρευτώ ποτέ μου!»