«Λάθος επιλογή η επιστροφή στο κλασικό μπαλέτο» λέει ο διευθυντής του Εθνικού Μπαλέτου Ισπανίας

Είναι χαμογελαστός και με φιλάει σταυρωτά όταν με βλέπει. Όπως οι περισσότεροι άνθρωποι που έχουν ζήσει στην Ισπανία για πολλά χρόνια. Ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Εθνικού Μπαλέτου της Ισπανίας, Ερβέ Παλίτο, έχει πολλά να πει: για τον χορό, τον Νάτσο Ντουάτο -προηγούμενο καλλιτεχνικό διευθυντή και διάσημο χορογράφο-, για την οικονομική κρίση και τους χορευτές στην Ελλάδα.

«Θέλω να πάω στο κέντρο» μου λέει λίγο μετά τη συνάντησή μας, «να δω τι γίνεται στη διαδήλωση. Είναι διαφορετικό να τα βλέπεις στις τηλεοράσεις και διαφορετικό να νιώθεις τον παλμό του κόσμου».

Μιλάμε λίγο για την οικονομική κρίση, παραδέχεται πως και στην Ισπανία δεν είναι πολύ καλύτερα τα πράγματα, ρωτά να μάθει πώς είναι η κατάσταση στην Ελλάδα.

Και ύστερα η συζήτηση στρέφεται στον χορό και την τέχνη.

Ποιοι είναι οι στόχοι του Εθνικού Μπαλέτου Ισπανίας;

Αυτή η χρονιά είναι μεταβατική για το Εθνικό Μπαλέτο Ισπανίας. Ο Νάτσο Ντουάτο υπήρξε καλλιτεχνικός διευθυντής για 20 χρόνια και αποφάσισε ξαφνικά να φύγει. Έτσι, μου ανατέθηκε ο ρόλος του καλλιτεχνικού διευθυντή. Βρήκα μπροστά μου αρκετά προβλήματα. Ο Νάτσο έφυγε τον Ιούλιο και είχε ήδη ξοδέψει όλα τα χρήματα που έδινε το υπουργείο Πολιτισμού για το Μπαλέτο για εκείνη τη χρονιά. Ευτυχώς, το υπουργείο δέχθηκε να μου δώσει χρήματα για να ανεβάσουμε καινούρια παράσταση.

Ποια θα είναι η πορεία του Μπαλέτου μετά την καθοριστική σφραγίδα του Νάτσο Ντουάτο;

Το πρόβλημα με τον Νάτσο Ντουάτο ήταν ότι ξεχνούσε πως το Μπαλέτο δεν ήταν δικό του. Ήταν χορογράφος, αλλά και καλλιτεχνικός διευθυντής. Για 20 χρόνια έχτιζε το στυλ του, το ρεπερτόριό του, τις δημιουργίες του. Αλλά δεν άφηνε χώρο για άλλους χορογράφους. Εγώ ως καλλιτεχνικός διευθυντής, ήθελα να δουλέψουμε και με άλλους δημιουργούς. Όμως, αυτή τη θέση (του καλλιτεχνικού διευθυντή) θα κρατήσω μόνο για αυτή τη χρονιά, μιας και το υπουργείο Πολιτισμού επέλεξε τον Χοσέ Κάρλος Μαρτίνες, που ήταν χρόνια στην Όπερα του Παρισιού, για να αναλάβει από την επόμενη χρονιά. Το υπουργείο ήθελε να ακολουθηθεί μια “κλασική” κατεύθυνση, εγώ αυτό που θέλω να κάνω είναι σύγχρονος χορός. Δεν μπορώ να αναλάβω κάτι που δεν μου αρέσει.

{{{ moto }}}Πώς σας φαίνεται αυτή η επιστροφή στο κλασικό μπαλέτο;

Θεωρώ ότι είναι λάθος επιλογή για την Ισπανία, μιας και η χώρα δεν έχει παράδοση στο κλασικό μπαλέτο, έχει παράδοση στο φλαμένκο. Δεν είναι όπως η Γαλλία, με τη μεγάλη ιστορία στο μπαλέτο. Στην Ισπανία δεν υπάρχει Σχολή γι’ αυτό. Μπορεί, βέβαια, να το κάνει κανείς, αλλά το επίπεδο δεν θα είναι καλό. Και είναι κρίμα γιατί όλοι οι κλασικοί θίασοι στρέφονται προς το μοντέρνο, γιατί δεν υπάρχει κοινό για κλασικό ρεπερτόριο, και εμείς επιστρέφουμε στο κλασικό. Και η Ισπανία είναι μια μοντέρνα χώρα, μια ζωντανή χώρα. Νομίζω ότι είναι λάθος.

Μιλήστε μας λίγο για τα τρία έργα του Νάτσο Ντουάτο που παρουσιάζετε στην Ελλάδα.

Ήθελα να παρουσιάσω μια καινούρια παραγωγή, αλλά δεν μπορούσα. Επέλεξα, όμως, ποια έργα του Νάτσο θα παρουσιαστούν. Τα επέλεξα έτσι ώστε να δείχνουν τρία διαφορετικά σημεία της καριέρας του Νάτσο. Προσωπικό μου αγαπημένο είναι το τελευταίο, το White Darkness που αποτελεί έναν συλλογισμό γύρω από το θέμα των ναρκωτικών. Το πρώτο κομμάτι που θα παρουσιαστεί, το Gnawa, περιλαμβάνει αραβική μουσική και μεταδίδει την χαρά του χορού, ενώ το δεύτερο ήταν από τα αγαπημένα του Νάτσο Ντουάτο, εξαιτίας της μουσικής του Χένρυκ Γκουρέτσκι. Η δουλειά του Νάτσο είναι συμβολική. Εάν, για παράδειγμα, δεν ξέρεις ότι το τρίτο κομμάτι είναι για ναρκωτικά, μπορεί και να μην το καταλάβεις. Κι ας έχει μια τεράστια άσπρη γραμμή κόκα πάνω στη σκηνή (γέλια).

Μας είπατε για τις διαφορές. Ποιο είναι το στοιχείο που ενώνει τα τρία έργα;

Ο χορογράφος, φυσικά, οι χορευτές, η μουσικότητα του δημιουργού. Ο Νάτσο πολλές φορές ξεκινούσε από τη μουσική. Δεν επέλεγε το θέμα και ύστερα τη μουσική, με την οποία ήθελε να το ντύσει. Επέλεγε τη μουσική και ύστερα έβρισκε το θέμα. Επίσης, δημιουργούσε στον εαυτό του. Άκουγε το κομμάτι και έκανε τις κινήσεις ο ίδιος, για να επιλέξει ποιες αισθανόταν καλές το σώμα του.

Το πέρασμα του μπαλέτου στην ποπ κουλτούρα (με ταινίες όπως ο Μαύρος Κύκνος) πιστεύετε ότι θα λειτουργήσει θετικά ή αρνητικά;

Οπωσδήποτε θετικά. Γιατί θα θέσει τις βάσεις για μια κουλτούρα του μπαλέτου. Εάν δεν γνωρίζεις κάτι, δεν μπορείς να το ονειρευτείς. Οπότε, κάτι τέτοιο αποτελεί κομμάτι της εκπαίδευσης για τα παιδιά. Και τα παιδιά θα αλλάξουν το μέλλον του χορού. Είναι το επόμενο κοινό, οι επόμενοι καλλιτέχνες. Για να αλλάξεις την κοινωνία, πρέπει να ξεκινήσεις με τα παιδιά. Για μας, βέβαια, το να βλέπουμε μια ταινία όπως ο Μαύρος Κύκνος είναι αστείο. Καταλαβαίνω ότι μπορεί να τρελαθεί κανείς, αλλά η οργάνωση όλων αυτών (ο αυστηρός καλλιτεχνικός διευθυντής κ.λπ.), όλο αυτό δεν υπάρχει. Η ταινία δημιούργησε θόρυβο, όμως, και αυτό είναι καλό.

Το μπαλέτο είναι ένα είδος παρεξηγημένο.

Ξέρετε γιατί έγινε αυτό; Γιατί για να δεις μπαλέτο στην Όπερα του Παρισιού πρέπει να πληρώσεις εκατοντάδες ευρώ. Διαφορετικά, πρέπει να πας στον πέμπτο όροφο και μια οικογένεια με δύο παιδιά δεν θα πάει στον πέμπτο όροφο. Πιστεύω ότι θα πρέπει να γίνει πιο προσιτό στον μέσο θεατή. Εμείς παίζουμε στην Όπερα, αλλά παίζουμε και σε έναν χώρο στην Μαδρίτη που το εισιτήριο μπορεί να κοστίζει 20 ευρώ –δύο ποτά για τους Ισπανούς. Νομίζω ότι θα πρέπει το εισιτήριο να παραμείνει φτηνό.

Πώς βλέπετε το μέλλον του μπαλέτου;

Μπορώ να μιλήσω μόνο για την Ισπανία, όπου εργάζομαι. Το Εθνικό Μπαλέτο γίνεται πιο κλασικό, οπότε θα δούμε τι θα συμβεί. Στην Ισπανία υπάρχουν μικρές ομάδες χορογράφων που δεν λαμβάνουν μεγάλη βοήθεια. Ελπίζω ότι με αυτά τα 20 χρόνια επιτυχίας με τον Νάτσο Ντουάτο, η κυβέρνηση θα καταλάβει ότι το μπαλέτο αποτελεί πολύ καλό πρεσβευτή της χώρας. Δεν είναι όπως οι ταινίες, ή τα θεατρικά έργα που πρέπει να ξέρεις τη γλώσσα για να τα παρακολουθήσεις, είναι πραγματικά μια παγκόσμια γλώσσα ο χορός. Είναι προσβάσιμος σε όλους. Ελπίζω ότι η Ισπανία θα το κατανοήσει αυτό, ότι ο χορός είναι ένας τρόπος να είσαι κοντά στον κόσμο και ότι αποτελεί καλή διαφήμιση για τη χώρα.

Τα προσωπικά σας σχέδια;

Θα φτιάξω μια ομάδα στην Ισπανία. Μιας και το Εθνικό Μπαλέτο θα ακολουθήσει μια κλασική προσέγγιση, θέλω να φτιάξω μια ομάδα που θα ασχολείται με τον σύγχρονο χορό και να συνεργαστώ με αβάν γκαρντ χορογράφους. Υπάρχει καλή ενέργεια. Νομίζω ότι είναι η κατάλληλη στιγμή. Έτσι κι αλλιώς, αν περιμένεις την κατάλληλη στιγμή για να κάνεις πράγματα, δεν τα κάνεις ποτέ.

Ο Ερβέ Παλίτο, δεν παραλείπει να με ρωτήσει και για τον χορό στην Ελλάδα. Έχει ακούσει ότι έχουμε πολλούς δυνατούς χορευτές, αλλά ζητά να μάθει λεπτομέρειες. Του μιλάω για το «Μέσα» του Παπαϊωάννου που παρακολούθησα πριν από μερικές ημέρες.

«Τον έχω ακουστά, δυστυχώς, δεν έχω δει δουλειά του» λέει. Το πείραμα του «Μέσα» του ακούγεται, πάντως, πολύ ενδιαφέρον. Ζητά να μάθει και για τη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών που θα εμφανιστούν οι χορευτές του. «Είναι ωραίος ο χώρος;» με ρωτά. Και όταν του απαντάω πως ναι, αλλά δεν γνωρίζω λεπτομέρειες για τη σκηνή, λέει με τρόπο αφοπλιστικό: «Όχι. Για το κοινό. Είναι ωραίος χώρος;».

* H παράσταση του Εθνικού Μπαλέτου Ισπανίας ανεβαίνει στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών έως τις 15 Μαΐου.

Αγγελική Στελλάκη

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ