Ο Σύλλογος Απανταχού Τουρλαδαίων Καλαβρύτων «Ο Aγιος Ανδρέας»

Η Τουρλάδα
Eίναι ένα τυπικό μικρό Καλαβρυτοχώρι που βρίσκεται στα νοτιοανατολικά όρια του Νομού Αχαϊας με την Αρκαδία. Ο σημερινός οικισμός της Τουρλάδας τοποθετείται στη βόρεια πλαγιά του βουνού Κουρκουλίτσα σε υψόμετρο περίπου 700 μέτρων. Η απόσταση του από την Κλειτορία που είναι ο μεγαλύτερος οικισμός της ευρύτερης περιοχής και σημερινή έδρα του Δήμου Λευκασίου είναι 5 χλμ.
Ως ένας τυπικός ορεινός ελληνικός οικισμός η Τουρλάδα, ακολούθησε το δρόμο του πληθυσμιακού αποδεκατισμού στις δεκαετίες που ακολούθησαν το 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο.Η εξέλιξη αυτή ήταν ιδιαίτερα έντονη ιδιαίτερα στα Καλαβρυτοχώρια, τα οποία πέραν του ορεινού απομονωμένου χαρακτήρα τους μαστίστηκαν ιδιαίτερα από τη ναζιστική λαίλαπα. Στα πλαίσια των δραστηριοτήτων του, ο Σύλλογος μας έχει καταγράψει ορισμένα από τα πιο σημαντικά έθιμα και τα παραθέτει ανά εποχή:

Διατήρηση των εθίμων
Σήμερα, δυστυχώς, πολλά από τα έθιμα έχουν ξεχαστεί καθώς η τεχνολογική ανάπτυξη καιη αστυφιλία συνετέλεσαν αφενός στην εξάλειψη των συνθηκών οι οποίες ήταν η αιτία για την ύπαρξη αυτών των εθίμων και συνηθειών, αφετέρου στη μείωσητου τοπικού πληθυσμού. Ο Σύλλογος μας δραστηριοποιείται με στόχο τη διατήρηση αρκετώνεθίμων. Δυστυχώς όμωςαντιμετωπίζει πολλές δυσκολίες.Βασικό μέλημα μας είναι η δημιουργία ενός αρχείου με αφηγήσεις παλαιότερων κατοίκων του τόπου προκειμένου να διασωθεί πλήρης η πολιτιστική μας παράδοση.

Έθιμα 4 εποχών…
Σε κοινωνίες όπως αυτή των χωριών στα Καλάβρυτα η κοινωνική ζωή περιστρεφόταν γύρων από τη γεωργική ζωή η οποία αποτελούσε την κύρια ασχολία των κατοίκων. Έντονο ήταν επίσης και το θρησκευτικό αίσθημα των κατοίκων. Σε κάθε εποχή τα ήθη και έθιμα του τόπου αντλούσαν την ύπαρξη τους από τον κύκλο ζωής των γεωργοκτηνοτροφικών προϊόντων που παρήγαγαν οι κάτοικοι καθώς και τις διάφορες χριστιανικές γιορτές.

Φθινόπωρο
Ο τρύγος με την κοφίνα, την κάδη και τη γιδιά (ασκός από κατσικίσιο δέρμα), η συγκομιδή των φημισμένων καλαβρυτινών καρυδιών από ειδικούς στο τέμπλισμα (χτύπημα) των δέντρων, το όργωμα ή σπαρτός με το αλέτρι, είναι κάποιες από τις σημαντικότερες δραστηριότητες αυτής της εποχής,εκτων οποίων ορισμένες συνεχίζουν να γίνονται με τον παραδοσιακό τρόπο. Ειδικότερα, η ημέρα που θα γινόταν ο τρύγος οριζόταν από το Κοινοτικό Συμβούλιο και ήταν συνήθως μια από τις τελευταίες Δευτέρες του Σεπτεμβρίου ή αρχές Οκτωβρίου. Επειδή αμπέλια υπήρχαν σε διάφορες τοποθεσίες, το ξεκίνημα γινόταν από τη Φροξυλιά, όπου υπήρχαν τα περισσότερα. Πρωί πρωί ο αγροφύλακας την ημέρα έναρξης του τρύγου ήταν στη «δραγάτα» του (είδος παρατηρητήριου) κάτωθεν του Αγίου Γεωργίου, όπου έδινε το σύνθημα έναρξης ρίχνοντας τουφεκιές. Επίσης, με τη ημερολογιακή λήξη του φθινοπώρου όπου το χωριό γιόρταζε τον πολιούχο του Αγιο Ανδρέα, γινόταν γλέντι στο προαύλιο του ναού, ενώ οι νοικοκυρές εκτός από τα άλλα γλυκά προσέφεραν«κολοκυθόπιτα»»,η οποία βασιζόταν αποκλειστικά στην τοπική παραγωγή.

Χειμώνας
Κατά τις ημέρες των Χριστουγέννων γινόταν η παραγωγή του τσίπουρου. Σε κάποια από τα αλώνια του χωριού γινόταν ο διαγωνισμός για το πιο καθαρό και εύγευστο τσίπουρο. Γενικότερα όμως, το χειμώνα οι συνθήκες στο χωριό ήταν δύσκολες. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα οι κοινωνικέςεπαφές να περιορίζονται με συνέπεια τον αντίστοιχο περιορισμό των διαφόρων εθίμων. Η οικογένεια ήταν μαζεμένη στο σπίτι και οι ασχολίες ήταν γύρω από αυτό.

Άνοιξη
Στο τέλος του χειμώνα και την αρχή της άνοιξης τα αποκριάτικα έθιμα διαρκούσαν τρεις εβδομάδες. Σχεδόν κάθε βράδυθα στηνόταν κάποιο γλέντι. Ειδικά όμως, την Κυριακή των Απόκρεω και της Τυρινής το γλέντι γινόταν στο προαύλιο της εκκλησίας. Τις μέρες της απόκριας αρκετοί από τους χωριανούς ντύνονταν «μπούλες» και τις βραδινέςώρες επισκέπτονταν σπίτια του χωριού όπου γίνονταν δεκτοί με χαρά, ενώ τους προσφέρονταν τηγανίτες (λουκουμάδες), κρασί, καρύδια και τσίπουρο.
Τη δεύτερη μέρα του Πάσχα,γιορτάζεται το έθιμο της «Κουλούρας». Σε αυτόοι συμμετέχοντες λαμβάνουνμέρος σε αγώνα δρόμου, ο οποίος βέβαια γίνεται μέσα στην ανθισμένη φύση. Το έπαθλο του νικητή είναι μια «κουλούρα»,ένα είδος ψωμιού με γλυκιά γεύση, που παρασκευάζεται τη Μεγάλη Πέμπτη μαζί με τα κόκκινα αυγά από ανύπαντρες κοπέλες του χωριού. Οι νικητές τεμαχίζουντις κουλούρες και τιςμοιράζουν στους παρευρισκόμενους.
Η σημαντικότερη όμως δραστηριότητα την εποχή αυτή είναι ο εορτασμός στη Φροξυλιά, στο χώρο όπου σήμερα έχει ανεγερθεί μεγαλοπρεπές μνημείο, των πρώτων προεπαναστατικών γεγονότων κατά των Τούρκων κατακτητών στις 16 &17 Μαρτίου 1821.

Καλοκαίρι
Είναι η εποχή κατά την οποία γίνοντανοι προετοιμασίες για την αντιμετώπιση του επερχόμενου χειμώνα που στο χωριό μας έχει αρκετά μεγάλη διάρκεια. Έτσι, μαζεύονταν ξύλα, κυρίως έλατα από την τοποθεσία Πολύ Νερό. Να σημειωθεί ότι το δάσοςπάνω από το χωριό, ο «Λόγγος», προστατεύεται από απαγορευτικές διατάξεις που είχε επιβάλλει ακόμα και η εκκλησία, όπως ο αφορισμός, με αποκλειστικό στόχο την προστασία του.
Σήμερα όμως, το καλοκαίρι είναι η εποχή όπου επιστρέφουν στο χωριό οι ξενιτεμένοι. Προκειμένου να διατηρείται η επαφή μεταξύ των πατριωτών, ο Σύλλογος διοργανώνει εκδηλώσεις τις ημέρεςκοντά στοΔεκαπενταύγουστο. Αυτές περιλαμβάνουν εκθέσεις φωτογραφίας, συναντήσεις, αλλά κυρίως το Συναπάντημα των Απανταχού Τουρλαδαίων το οποίο πραγματοποιείται το βράδυ της Παναγίας. Σε αυτό, πέρα από την μουσική εκδήλωση, μοιράζεται από τις νοικοκυρές του χωριού φρεσκοψημένο ψωμί από ασπρόσταρο, προϊόν της πρόσφατης καλοκαιρινής σοδειάς. Βραβεύεται η νοικοκυρά η οποία έχει κατασκευάσει το πιο πρωτότυπο σε ανάγλυφα σύμβολα καρβέλι ψωμιού.

in.gr Αγροτουρισμός