Οι λευκοί καρχαρίες της Μεσογείου κολυμπούν προς την εξαφάνιση

Παρά το γεγονός ότι το είδος είναι απειλούμενο και προστατεύεται από τη διεθνή νομοθεσία, δεκάδες λευκοί καρχαρίες καταλήγουν κάθε χρόνο σε ψαραγορές της Μεσογείου, αναφέρει διεθνής ομάδα ερευνητών, η οποία προειδοποιεί για άμεσο κίνδυνο εξαφάνισης του μικρού τοπικού πληθυσμού.

Λευκοί καρχαρίες και άλλα απειλούμενα είδη καρχαρία πωλούνται κυρίως σε χώρες της Βόρειας Αφρικής, διαπίστωσαν αμερικανοί ερευνητές που πραγματοποίησαν αποστολή στη Μεσόγειο σε συνεργασία με τη βρετανική οργάνωση Blue Marine Foundation.

Παρακολουθώντας τα λιμάνια των αλιευτικών σκαφών στις αφρικανικές ακτές της Μεσογείου, η ομάδα κατέγραψε 40 λευκούς καρχαρίες που σκοτώθηκαν μόνο το 2025.

Τα ευρήματα παρουσιάζονται στο BBC, το οποίο εντόπισε επίσης βίντεο στα social media με νεκρούς λευκούς καρχαρίες και ρυγχοκαρχαρίες που πωλούνταν στην Αλγερία και την Τυνησία.

Ο λευκός καρχαρίας (Carcharodon carcharias) είναι ένα από τα 20 και πλέον είδη καρχαριών της Μεσογείου που προστατεύονται από τη διεθνή νομοθεσία, κάτι που σημαίνει ότι η αλιεία και κατανάλωσή τους απαγορεύεται.

Απειλούμενα είδη καρχαρία βρέθηκαν να πωλούνται σε ψαραγορές της Βόρειας Αφρικής (James Glancy/Blue Marine)

Οι τοπικοί πληθυσμοί καρχαριών συνεχίζουν να συρρικνώνονται τις τελευταίες δεκαετίες, δήλωσε στο BBC ο δρ Φρανσέσκο Φερέτι του Πολυτεχνικού Ινστιτούτου και Πολιτειακού Πανεπιστημίου της Βιρτζίνια (Virginia Tech).

«Καμία άλλη θάλασσα δεν υφίσταται τέτοια επίπεδα αλιείας όσο η Μεσόγειος» είπε.

«Οι επιπτώσεις της βιομηχανικής αλιείας εντείνονται […] και φαίνεται πιθανό ότι [οι λευκοί καρχαρίες] θα εξαφανιστούν στο προσεχές μέλλον» προειδοποίησε.

Ήδη, ο πληθυσμός λευκού καρχαρία στη Μεσόγειο χαρακτηρίζεται «κρισίμως κινδυνεύων» από τη Διεθνή Ένωση για τη Διατήρηση της Φύσης (IUCN), τον διεθνή οργανισμό που εκδίδει την Κόκκινη Λίστα των απειλούμενων ειδών.

Ο Τζέιμς Κλάνσι της οργάνωσης Blue Marine εντόπισε απειλούμενα είδη σε αγορά της Τυνησίας το 2023 (James Glancy/Blue Marine)

Φέτος, ο Φερέτι και οι συνεργάτες του προσπάθησαν για πρώτη φορά να τοποθετήσουν πομπό σε έναν λευκό καρχαρία της Μεσογείου για να παρακολουθήσουν την πορεία τους.

Ταξίδεψαν στα νερά ανάμεσα στη Σικελία και την Αφρική, μια περιοχή που θεωρείται καταφύγιο για τους καρχαρίες, όμως, παρόλο που χρησιμοποίησαν τρεις τόνους δόλωμα για να προσελκύσουν τα αρπακτικά, δεν εντόπισαν ούτε ένα.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση και 23 ακόμα χώρες των Μεσογειακών ακτών έχουν υπογράψει συμφωνία για την προστασία 24 απειλούμενων ειδών όπως ο λευκός καρχαρίας, ο ρυγχοκαρχαρίας και ο σφυροκέφαλος.

Ακόμα και όταν πιάνονται τυχαία τα είδη αυτά πρέπει να απελευθερώνονται στη θάλασσα και δεν μπορούν να «παραμένουν επί του σκάφους, να μεταφορτώνονται, να εκφορτώνονται, να μεταβιβάζονται, να αποθηκεύονται, να πωλούνται ή να εκτίθενται ή να προσφέρονται προς πώληση».

Σύμφωνα με την Σάρα Άλμαμπρουκ της Εταιρείας Θαλάσσιας Βιολογίας της Λιβύης, στις περισσότερες περιπτώσεις οι καρχαρίες δεν αλιεύονται επίτηδες αλλά πιάνονται τυχαία ως «παρεμπίπτοντα αλιεύματα».

Οι αλιείς υποτίθεται ότι πρέπει να τους απελευθερώνουν ζωντανούς, συχνά όμως έχουν ανάγκη τα χρήματα.

«Γιατί να τους πετάξουν πίσω στη θάλασσα όταν χρειάζονται φαγητό για τα παιδιά τους;» λέει η Άλμαμπρουκ.

«Αν όμως τους στηρίξουμε και τους εκπαιδεύσουμε στη βιώσιμη αλιεία, δεν θα πιάνουν ούτε λευκούς καρχαρίες ούτε άλλα είδη καρχαριών».