Γιατί το στυλ δεν είναι πανάκεια – Και η Μπριζίτ Μπαρντό είναι το ιδανικό παράδειγμα

Η συζήτηση γύρω από τη Μπριζίτ Μπαρντό σήμερα δεν ξεκινά πια από τη μόδα. Ξεκινά από την αμηχανία. Από το πώς μια φιγούρα που ταυτίστηκε με την απελευθέρωση του σώματος, τον αισθησιασμό και την αμφισβήτηση των κοινωνικών κανόνων κατέληξε να εκφράζει δημόσια απόψεις βαθιά συντηρητικές, ακόμη και ακραίες. Η περίπτωσή της λειτουργεί ως χαρακτηριστικό παράδειγμα για το πώς η πολιτισμική επιρροή και η πολιτική στάση δεν συμπορεύονται απαραίτητα — και συχνά συγκρούονται.

Από σύμβολο απελευθέρωσης σε πολιτική ταύτιση

Από τη δεκαετία του ’90 και έπειτα, η Μπριζίτ Μπαρντό ταυτίστηκε ανοιχτά με τη γαλλική ακροδεξιά, μετατρέποντας την πολιτική της στάση σε αναπόσπαστο μέρος της δημόσιας εικόνας της.

Ο γάμος της με τον Μπερνάρ ντ’ Ορμάλ, πρώην σύμβουλο του Ζαν-Μαρί Λεπέν, οι πέντε καταδίκες της για υποκίνηση μίσους —με δηλώσεις που στρέφονταν κυρίως κατά των μουσουλμάνων αλλά και κατά των κατοίκων του γαλλικού νησιού Ρεϊνιόν, τους οποίους είχε χαρακτηρίσει «αγρίους»— καθώς και η περιφρόνησή της προς τον φεμινισμό και το #MeToo, σκίασαν οριστικά την εικόνα της ως προοδευτικού συμβόλου.

Η ίδια προτίμησε να εστιάσει δημόσια στα δικαιώματα των ζώων, απορρίπτοντας τις σύγχρονες διεκδικήσεις των γυναικών ως υπερβολικές ή περιττές.

Στήριξε ανοιχτά τη Μαρίν Λεπέν στις προεδρικές εκλογές του 2012 και του 2017, περιγράφοντάς την ως μια σύγχρονη «Ζαν ντ’ Αρκ» που θα μπορούσε να «σώσει» τη Γαλλία. Μετά τον θάνατό της, προσωπικότητες της δεξιάς και της άκρας δεξιάς έσπευσαν να την αποθεώσουν, ενώ η Αριστερά κράτησε αποστάσεις ή διατύπωσε ευθείες επικρίσεις, υπογραμμίζοντας ότι η πολιτική της στάση δεν μπορεί να αποσπαστεί από την πολιτισμική της κληρονομιά.

Η αισθητική που έμοιαζε επαναστατική

Κι όμως, αυτή η πολιτική στάση συνυπάρχει με μια αισθητική που κάποτε θεωρήθηκε ριζοσπαστική. Πολύ πριν το «French Girl Chic» γίνει φίλτρο Instagram και εμπορική ταμπέλα, η Μπαρντό είχε προτείνει έναν τρόπο ύπαρξης μέσα από το ντύσιμο: ατημέλητα μαλλιά, γυμνό δέρμα, χαλαρές γραμμές, ρούχα που έμοιαζαν φορεμένα χωρίς σκέψη. Δεν επρόκειτο απλώς για στυλ, αλλά για στάση ζωής — μια απόρριψη της αυστηρότητας και της επιτήδευσης που κυριαρχούσαν μέχρι τότε.

Η αντίφαση της οθόνης και της πραγματικότητας

Η κινηματογραφική της εικόνα, ειδικά μετά το Και ο Θεός… έπλασε τη γυναίκα (1956), εδραίωσε αυτή την ένταση. Η Μπαρντό ενσάρκωνε τη σεξουαλική ελευθερία σε μια εποχή που το σώμα της γυναίκας παρέμενε πεδίο ελέγχου. Παράλληλα, εκτός οθόνης, τα off-the-shoulder φορέματα — που μέχρι σήμερα αποκαλούνται «Bardot neckline» —, τα babydoll φορέματα και τα messy beehives έγιναν παγκόσμιο λεξιλόγιο θηλυκότητας.

Το στυλ χωρίς το πολιτικό του βάρος

Αυτή ακριβώς η εικόνα συνεχίζει να αναπαράγεται. Από την Αλέξα Τσανγκ και την Κέιτ Μος μέχρι τη Σιένα Μίλερ και τη Σίντνεϊ Σουίνι, το «Bardot look» επιστρέφει ξανά και ξανά, αποσπασμένο από το πολιτικό του φορτίο. Ένα στυλ που κάποτε δήλωνε ρήξη, σήμερα λειτουργεί συχνά ως ουδέτερο φετίχ νοσταλγίας — ή ακόμη και ως αισθητική που μπορεί να συνυπάρχει άνετα με συντηρητικά ιδεώδη.

Γιατί το πολιτικό δεν είναι υποσημείωση

Η Μπαρντό δεν υπήρξε ποτέ «trad wife». Παντρεύτηκε τέσσερις φορές, λάτρεψε τον ηδονισμό των Καννών και απέρριψε κάθε αφήγηση ήσυχης, οικιακής ζωής. Κι όμως, η εικόνα της μοιάζει να εμπνέει σήμερα μια νέα γενιά γυναικών που αναζητούν ένα εξιδανικευμένο, ευρωπαϊκό, υπερ-θηλυκό πρότυπο — απαλλαγμένο από τις αντιφάσεις του.

Η ηθοποιός, τραγουδίστρια και ακτιβίστρια Μπριζίτ Μπαρντό, άφησε την τελευταία της πνοή σε ηλικία 91 ετών, στις 28 Δεκεμβρίου 2025 και ίσως τελικά αυτό να είναι το πραγματικό της αποτύπωμα: όχι ένα στυλ, αλλά μια μόνιμη ένταση ανάμεσα στην εικόνα και την ιδεολογία.

Γιατί το πολιτικό δεν είναι υποσημείωση στην ιστορία της. Δεν πρόκειται για «άβολες απόψεις» που μπορούν να διαχωριστούν εύκολα από την εικόνα, ούτε για μια ιδιωτική εκτροπή ενός δημόσιου προσώπου. Οι καταδίκες για ρατσιστικό λόγο, η ανοιχτή ευθυγράμμιση με την ακροδεξιά και η απαξίωση θεμελιωδών κοινωνικών αγώνων δεν είναι αισθητικές λεπτομέρειες — είναι πράξεις με πραγματικό βάρος και συνέπειες.

Όταν ένα στυλ συνεχίζει να εξιδανικεύεται χωρίς αυτό το πλαίσιο, το ρίσκο δεν είναι απλώς η ιστορική αφέλεια. Είναι η κανονικοποίηση μιας ιδεολογίας μέσω της γοητείας. Και αυτό είναι σοβαρό: γιατί η πολιτική δεν εξαφανίζεται όταν γίνεται «ωραία» — απλώς περνά πιο εύκολα απαρατήρητη.

*Με πληροφορίες από: CNN, CBS, The Telegraph, Kεντρική Φωτογραφία: Τhe Truth (© 1961 Kingsley International Pictures Corporation)