Τιενανμέν 1989: Το αποκαλυπτικό βίντεο της μυστικής δίκης του στρατηγού που αρνήθηκε να πυροβολήσει αμάχους

Φως στην υπόθεση της δολοφονίας εκατοντάδων διαδηλωτών από τον κινεζικό στρατό στις διαδηλώσεις στο Πεκίνο το 1989 ρίχνει ένα διαρρεύσαν βίντεο από το άγνωστο στρατοδικείο που δίκασε τον ηρωικό στρατηγό Σου Τσινσιάν, τον διοικητή που αρνήθηκε να ανοίξει πυρ κατά αμάχων συμπατριωτών του στην Τιενανμέν.

Υπενθυμίζεται ότι ο τότε πρόεδρος της Κίνας Ντενγκ Σιαοπίνγκ, εχε διατάξει την αποστολή στρατευμάτων στο Πεκίνο, η οποία κατέληξε στη δολοφονία εκατοντάδων άοπλων ανθρώπων στις 3 και 4 Ιουνίου, όταν οι στρατιώτες άνοιξαν πυρ εναντίον διαδηλωτών και περαστικών.

Ωστόσο, ο Σου Τσινσιά, διοικητής τότε της επίλεκτης 38ης Στρατιάς δεν συμμορφώθηκε με τις διαταγές καταστολής και τιμωρήθηκε με 5ετή φυλάκιση και πέθανε το 2021, σε ηλικία 85 ετών, δίχως να μετανιώσει ποτέ για την απόφασή του.

Πατήστε πάνω στη φωτογραφία για να δείτε το βίντεο

Ενώ όμως, όπως αναφέρουν οι New York Times, τα γεγονότα του 1989 εξακολουθούν να υπόκεινται σε αυστηρή λογοκρισία στην Κίνα, το νέο βίντεο στο YouTube -μπλοκαρισμένο στην Κίνα- προκάλεσε έντονο ενδιαφέρον, καθώς περιγράφει εσωτερικές διαδικασίες λήψης αποφάσεων και διαφωνίες εντός του κινεζικού στρατού.

«Στο υλικό της δίκης, ο στρατηγός Σου εξηγεί ότι αρνήθηκε τη διαταγή για λόγους ατομικής συνείδησης και επαγγελματικής κρίσης. Λέει στους δικαστές ότι η αποστολή ένοπλων στρατευμάτων εναντίον αμάχων θα οδηγούσε σε χάος και αιματοχυσία, προσθέτοντας ότι ένας διοικητής που θα εφάρμοζε κακώς τον στρατιωτικό νόμο θα περνούσε στην ιστορία ως “αμαρτωλός”» αναφέρει το αμερικανικό δημοσίευμα.

«Τι θα έκανα εγώ σε αυτή την κατάσταση;»

Το εξάωρο βίντεο της δίκης δείχνει τον στρατηγό Σου, ντυμένο με απλά πολιτικά ρούχα, να εισέρχεται σε μια αίθουσα δικαστηρίου υπό τη φρούρηση τριών στρατιωτών. Τρεις δικαστές τον παρακολουθούν από την έδρα. Η αίθουσα είναι άδεια από ακροατήριο.

«Είναι άλλο πράγμα να διαβάζεις ότι ο στρατηγός Σου πήρε θέση ακολουθώντας τη συνείδησή του και άλλο να τον βλέπεις να κάθεται σε τόσο ευάλωτη θέση στο δικαστήριο», δήλωσε ο Τζέρεμι Μπράουν, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Σάιμον Φράιζερ. «Το να βλέπεις τον Σου να εξηγεί πώς αποφάσισε να αρνηθεί να εκτελέσει μια κακή διαταγή από την οπτική ενός καλά ενημερωμένου στρατιωτικού σε αναγκάζει να σκεφτείς: “Τι θα έκανα εγώ σε αυτή την κατάσταση;”».

«Αυτό είναι το σημαντικότερο υλικό που έχω συναντήσει σε περισσότερα από 30 χρόνια συλλογής στοιχείων για την 4η Ιουνίου»

Ο στρατηγός Σου λέει στους δικαστές ότι μιλούσε μόνο για τον εαυτό του, όχι εκ μέρους της 38ης Στρατιάς, όταν αρνήθηκε τη διαταγή. Ο ίδιος, όπως ίσως και άλλοι στρατηγοί, κλήθηκε ατομικά για να ακούσει τις διαταγές.

Αυτό μπορεί να ήταν μια προσπάθεια να αποτραπεί η ανταλλαγή ανησυχιών μεταξύ τους, δήλωσε ο Κινέζος ιστορικός Γου Ρενχουά, προσθέτοντας ότι η δίκη του στρατηγού Σου έδειξε πως οι διαταγές για τον στρατιωτικό νόμο δόθηκαν προφορικά, χωρίς να αφήσουν γραπτό ίχνος.

«Αυτό είναι το σημαντικότερο υλικό που έχω συναντήσει σε περισσότερα από 30 χρόνια συλλογής στοιχείων για την 4η Ιουνίου», είπε ο Γου για το βίντεο της δίκης.

Κομβικό σημείο

«Η ανυπακοή του στρατηγού Σου Τσινσιάν ήταν κομβικό γεγονός στα γεγονότα της Τέταρτης Ιουνίου, αλλά πολλές λεπτομέρειες παρέμεναν ασαφείς πριν εμφανιστεί αυτό το υλικό», πρόσθεσε ο κ. Γου, ο οποίος ως νεαρός μελετητής στο Πεκίνο είχε πάει στην πλατεία Τιενανμέν το 1989 για να συμμετάσχει στις διαδηλώσεις.

Ο κ. Γου ήταν μεταξύ εκείνων που ανάρτησαν το βίντεο στο διαδίκτυο, αλλά είπε ότι το έκανε μόνο αφού διαπίστωσε πως το είχαν ήδη δημοσιεύσει άλλοι. Ανέφερε ότι του δόθηκε από αξιόπιστη πηγή, της οποίας αρνήθηκε να αποκαλύψει την ταυτότητα, και ότι έλεγξε προσεκτικά τις λεπτομέρειες για να επιβεβαιώσει τη γνησιότητά του. Ο καθηγητής Μπράουν και ένας ακόμη ιστορικός των γεγονότων της Τιενανμέν, ο Τίμοθι Μπρουκ, ομότιμος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Βρετανικής Κολομβίας, δήλωσαν επίσης ότι δεν είχαν λόγο να αμφισβητήσουν την αυθεντικότητα του βίντεο.

Η δίκη επικεντρώνεται σε μια τεταμένη συνάντηση μεταξύ του στρατηγού Σου και των διοικητών του στις 18 Μαΐου 1989. Για εβδομάδες, φοιτητές είχαν καταλάβει την πλατεία Τιενανμέν, απαιτώντας πολιτική φιλελευθεροποίηση. Ο κορυφαίος ηγέτης της Κίνας, Ντενγκ, ήθελε ένα αποφασιστικό τέλος στην αναταραχή.

«Είπα ότι διαφωνούσα με αυτό»

Έχοντας αποφασίσει η ηγεσία την επιβολή στρατιωτικού νόμου, διέταξε τον Σου να αποσπάσει και να στείλει περίπου 15.000 στρατιώτες από την επίλεκτη 38ης Στρατιάς.

«Είπα ότι διαφωνούσα με αυτό», κατέθεσε ο στρατηγός Σου στο δικαστήριο, αναφερόμενος στη διαταγή του στρατιωτικού νόμου. Οι διαδηλώσεις, είπε, θα έπρεπε να επιλυθούν κυρίως με πολιτικά μέσα και όχι με τη βία.

Ο στρατηγός Σου αναγνώρισε ότι η 38η Στρατιά θα έπρεπε να συμμορφωθεί. Όμως δεν ήθελε να συμμετάσχει στην επιχείρηση, είπε στους διοικητές. «Τους είπα ότι οι ανώτεροί μου μπορούν να με διορίσουν, αλλά μπορούν και να με παύσουν», ανέφερε στο δικαστήριο, αφήνοντας να εννοηθεί ότι ήταν διατεθειμένος να χάσει τη θέση του λόγω της απόφασής του.

Ένας από τους στρατηγούς στη δίκη, ο Ντάι Τζινγκσένγκ, κατέθεσε στους ανακριτές ότι ο ίδιος και οι συνάδελφοί του έμειναν σιωπηλοί για περίπου ένα λεπτό, προσπαθώντας να αφομοιώσουν την ανυπακοή του στρατηγού Σου. «Κανείς δεν περίμενε τέτοια λόγια από τον Σου», είπε ο στρατηγός Ντάι, σύμφωνα με την κατάθεσή του.