Αμερικανική εξωτερική πολιτική – Ή γιατί οι σύμμαχοι των ΗΠΑ πρέπει να προετοιμάζονται για τα χειρότερα

Πριν από περίπου 10 ημέρες, ο Λευκός Οίκος έδωσε στη δημοσιότητα τη νέα Στρατηγική Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ (NSS). Και αν η Ευρώπη –ίσως και ο υπόλοιπος κόσμος- είχε αρχίσει να συνηθίζει στην ιδέα ότι, επί προεδρίας Τραμπ, θα ακούει τρομακτικά νέα, μάλλον βρέθηκε σε κατάσταση πανικού.

Σε ανάλυσή του, ο Economist, επισημαίνει ότι πολλοί υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής, ειδικά στην Ευρώπη, ανησυχούν πολύ, πάρα πολύ. Και αυτό συμβαίνει για δύο λόγους.

Ο Τραμπ θέλει αναβίωση των επιχειρηματικών δεσμών Ευρώπης-Ουκρανίας-Ρωσίας. Για να κερδίσουν χρήματα αμερικανικές εταιρείες

Ο πρώτος είναι ότι η εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ, που ακόμη παραμένει αμφιλεγόμενη, φαίνεται πιο πιθανό να κινηθεί προς μια χειρότερη παρά προς μια καλύτερη κατεύθυνση. Ο δεύτερος λόγος είναι ότι, καθώς η αμερικανική εξωτερική πολιτική χαράσσεται με ασταθή τρόπο, οι σύμμαχοι των ΗΠΑ δεν μπορούν να βασίζονται σε τίποτα από όσα τους λένε. Ούτε σε αυτά που λέει ο Αμερικανός πρόεδρος, Ντόναλντ Τραμπ, ούτε, πολύ περισσότερο, στα λόγια των συνεργατών του, που συχνά εκφράζουν αντικρουόμενες θέσεις.

Στρατηγική-συναγερμός

Ο Economist επισημαίνει ότι η NSS, ένα έγγραφο 32 σελίδων, δίνει στους παλαιότερους και στενότερους φίλους της Αμερικής άφθονους λόγους για να βρεθούν σε κατάσταση συναγερμού.

Κατ’ αρχάς, ανάγει τη «μαζική μετανάστευση» στη μεγαλύτερη απειλή για τη Δύσης είναι η «μαζική μετανάστευση». Και δεσμεύεται όχι μόνο να διασφαλίσει τα ίδια τα σύνορα των Ηνωμένων Πολιτειών, αλλά και να στηρίξει τα λαϊκιστικά ακροδεξιά κόμματα στην Ευρώπη. Αυτά, δηλαδή, που υπόσχνται ότι «θα προστατεύσουν» τα εθνικά σύνορα στην Ευρώπη.

REUTERS/Jonathan Ernst/File Photo

Ταυτόχρονα, για τον Λευκό Οίκο, η Ρωσία δεν αναφέρεται στις απειλές. Ο Economist εκτιμά ότι, αυτό, στη χειρότερη ανάγνωσή του, θα μπορούσε να ειδωθεί ως πρόταση των ΗΠΑ, η Ευρώπη να εμπλακεί στη σφαίρα επιρροής της Ρωσίας. Και επισημαίνει ότι αυτή είναι η λογική πίσω από τα τελευταία σχέδια του Ντόναλντ Τραμπ.

Θέλει να σταματήσει τον πόλεμο στην Ουκρανία, χρησιμοποιώντας παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία, για να βοηθήσει στην αναβίωση των επιχειρηματικών δεσμών μεταξύ Ευρώπης, Ουκρανίας και Ρωσίας. Προφανής στόχος, να κερδίσει χρήματα για τις αμερικανικές εταιρείες. Αυτό περιλαμβάνει να ξεκινήσει ξανά η αγορά ρωσικής ενέργειας από την Ευρώπη. Ωστόσο, έτσι η Ευρώπη θα βρεθεί πάλι να εξαρτάται από τη Μόσχα, έπειτα από αγώνα που έχει κάνει –και εξακολουθεί να κάνει- να απεξαρτηθεί.

Επιστροφή στην αποικιοκρατία;

Αλλά δεν είναι μόνο η Ευρώπη που έχει λόγους να ανησυχεί. Σύμφωνα με τον Economist, η νέα Εθνική Στρατηγική Ασφάλειας των ΗΠΑ προβλέπει ότι η Ουάσιγκτον θα αναδιατάξει στρατεύματα για να διασφαλίσει ότι η Αμερική θα παραμείνει ηγετική δύναμη στο δυτικό ημισφαίριο. Αυτό θα μπορούσε να έχει εξαιρετικά δυσάρεστη κατάληξη για τη Λατινική Αμερική.

Ήδη, οι χώρες νοτίως του ισημερινού δυσανασχετούν με τις αμερικανικές εκστρατείες πολιτικής παρέμβασης, αλλά και τη διπλωματία των κανονιοφόρων από τον 20ό αιώνα. Παρ’ όλα αυτά, επαναφέρει στην αμερικανική εξωτερική πολιτική το «δόγμα Μόνρο», δηλαδή την ιδέα ότι η Αμερική πρέπει να υπερέχει στην αυλή της, από τις 20 Ιανουαρίου.

Με την αστάθεια της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής, μπορεί κανείς να είναι σίγουρος;

Όσον αφορά την Ασία, τα πράγματα δεν είναι ιδιαίτερα σαφή. Το έγγραφο της NSS δεν έχει ξεκάθαρη θέση για το αν η Κίνα συνιστά ή όχι απειλή. Καθώς η επίσημη στρατηγική των ΗΠΑ φαίνεται να καθοδηγείται από το εμπόριο, η Ουάσιγκτον προσβλέπει στην προγραμματισμένη για τον Απρίλιο σύνοδο κορυφή μεταξύ του Ντόναλντ Τραμπ και του Κινέζου ομολόγου του, Σι Τζινπίνγκ. Χαρακτηριστική είναι η είδηση ​​ότι η Αμερική θα επιτρέψει στη Nvidia να πουλήσει ένα από τα πιο προηγμένα τσιπ της στην Κίνα. Αυτό, κατά τον Economist, υποδηλώνει ότι η κυβέρνηση είναι έτοιμη να θυσιάσει μέρος του τεχνολογικού της πλεονεκτήματος έναντι της Κίνας. Με αντάλλαγμα το «καλό κλίμα». Όσο φευγαλέο και αν είναι αυτό.

Το μόνο σταθερό είναι ότι η NSS ανανεώνει τη δέσμευση της Αμερικής να αποτρέψει επιθέσεις στην Ταϊβάν. Ωστόσο, με την αστάθεια της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής, μπορεί κανείς να είναι σίγουρος και γι’ αυτό;

MAGA και «γεράκια»

Οι σύμμαχοι των ΗΠΑ φοβούνται ότι η κυβέρνηση Τραμπ ήδη κινείται προς την κατεύθυνση που χαράζει η NSS. Και στην Ουάσιγκτον πληθαίνουν οι εικασίες ότι οι παράγοντες και στελέχη της κυβέρνησης των ΗΠΑ, που υποστηρίζουν περισσότερο τους συμμάχους της Αμερικής, θα αποχωρήσουν μέσα στον επόμενο χρόνο. Μεταξύ αυτών και ο υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο.

Την ίδια ώρα, περισσότερο ριζοσπαστικές προσωπικότητες του MAGA κινήματος έχουν ανοδική πορεία. Ωστόσο, παρά τα σχέδια Τραμπ, υπάρχουν όρια στο τι θα μπορούσαν να στηρίξουν τα «γεράκια» του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος στο Κογκρέσο. Επίσης, οι υπηρεσίες πληροφοριών και κορυφαία στελέχη του στρατού ίσως αντισταθούν ή επιβραδύνουν τις αλλαγές που θεωρούν απερίσκεπτες ή άσοφες.

Υπέγραψε, αλλά τι;

Ο πρόλογος του κειμένου της NSS των ΗΠΑ, που δόθηκε στη δημοσιότητα τη νύχτα της 4^η προς 5^η Δεκεμβρίου, φέρει την υπογραφή Τραμπ. Ωστόσο, σύμφωνα με τον Economist, δεν φαίνεται να έχει πλήρη γνώση του περιεχομένου του. Σε ερωτήσεις που του υποβλήθηκαν στις 8 Δεκεμβρίου, ο Αμερικανός πρόεδρος φάνηκε σε σημεία να μην είναι εξοικειωμένος με το γράφει η NSS. Επιπλέον, ο πρόεδρος των ΗΠΑ είναι γνωστός για την αστάθεια της τακτικής του και για το γεγονός ότι συχνά αλλάζει γνώμη.

Αν δεν έχει διαβάσει προσεκτικά το κείμενο, κανείς δεν μπορεί να ξέρει τι θα κάνει τελικά.

Συνεπώς, επισημαίνει ο Economist, οι σύμμαχοι των ΗΠΑ, δεν μπορούν να βασίζονται ούτε σε αυτό το κείμενο στρατηγικής. Και πρέπει να προετοιμάζονται για το χειρότερο.