Κλιμτ, Ματίς και μισό δισ. στη δημοπρασία-υπερπαραγωγή του μεγιστάνα Λέοναρντ Λόντερ

Ακόμη και ο κουρασμένος από τις εξελίξεις κόσμος της τέχνης της Νέας Υόρκης βρίσκεται σε αναβρασμό ενόψει της δημοπρασίας της συλλογής του εκλιπόντος μεγιστάνα των καλλυντικών, Λέοναρντ Λόντερ, η οποία αναμένεται να φτάσει ή και να ξεπεράσει τα 500 εκατ. δολάρια

Η συλλογή του εκλιπόντος μεγιστάνα των καλλυντικών, Λέοναρντ Λόντερ, αναμένεται να βγει στο σφυρί στις 18 Νοεμβρίου.

Η δημοπρασία, την οποία διευθύνει ο οίκος Sotheby’s, αναμένεται να ξεπεράσει σε έσοδα το μισό δισ. επιβεβαιώνοντας τον τίτλο του κληρονόμου της Estee Lauder ως ένας από τους σημαντικότερους συλλέκτες της Αμερικής.

Το πιο εντυπωσιακό της δημοπρασίας είναι ότι θα βγουν στο σφυρί τρία έργα του Γκούσταφ Κλιμτ. Όπως σχολίασε ένας παρευρισκόμενος στο λαμπερό δείπνο στη νέα έδρα του οίκου Sotheby’s στο ιστορικό Breuer Building — το κτήριο που στέγαζε κάποτε το Whitney Museum — : «Σπάνια εμφανίζεται ένας Κλιμτ στην αγορά, φανταστείτε τι συμβαίνει όταν προκύπτουν τρεις. Αυτή δεν είναι μια συνηθισμένη δημοπρασία».

Είναι αξιοσημείωτο ότι τα τρία αυτά έργα του σπουδαίου Αυστριακού διατίθενται προς ανοιχτή πώληση για πρώτη φορά στην ιστορία.

Ο ενθουσιασμός ήταν ιδιαίτερα έντονος, καθώς τα έργα εκτέθηκαν στον χώρο που στέγαζε το Whitney Museum από το 1966 έως το 2014.

«Είναι κάπως τρελό να κάθεσαι στο παλιό χώρο του Whitney με αυτά τα καταπληκτικά έργα ΠΡΟΣ ΠΩΛΗΣΗ!», δήλωσε ένας γνώστης, τονίζοντας ότι η τοποθεσία υπογραμμίζει την εξαιρετική αφοσίωση και τις πολιτιστικές συνεισφορές του Λόντερ στα καλλιτεχνικά ιδρύματα της Νέας Υόρκης. «Υπάρχει ένας πραγματικός σεβασμός για την κληρονομιά του», συμπλήρωσε μία πηγή.

Το πορτρέτο των 139,5 εκατομμυρίων

Δύο χρόνια μετά το ρεκόρ των 108 εκατομμυρίων δολαρίων για το τελευταίο πορτρέτο του Γκούσταβ Κλιμτ, ένα ακόμη εμβληματικό έργο του Αυστριακού ζωγράφου –το πορτρέτο της νεαρής κληρονόμου Ελίζαμπεθ Λέντερερ– αναμένεται να ξεπεράσει κάθε προηγούμενο. Το έργο, που είχε λεηλατηθεί από τους Ναζί, βρισκόταν μέχρι πρόσφατα στη συλλογή του Λέοναρντ Λόντερ, κληρονόμου της Estée Lauder ο οποίος έφυγε από τη ζωή τον περασμένο Ιούνιο.

Το «Πορτρέτο της Ελίζαμπεθ Λέντερερ», ύψους σχεδόν δύο μέτρων, θα τεθεί σε δημοπρασία την επόμενη εβδομάδα από τον οίκο Sotheby’s, στο πλαίσιο της πώλησης της συλλογής του Λόντερ, και εκτιμάται ότι θα υπερβεί τα 150 εκατομμύρια δολάρια. Μαζί με δύο ακόμη έργα του Κλιμτ – δύο τοπία της λίμνης Άτερζε, αξίας άνω των 70 και 80 εκατομμυρίων δολαρίων αντίστοιχα – η συλλογή θα μπορούσε να αποφέρει συνολικά πάνω από 400 εκατομμύρια.

Σύμφωνα με το CNN, το συγκεκριμένο πορτρέτο είναι λιγότερο γνωστό συγκριτικά με άλλα έργα του Κλιμτ. Ολοκληρώθηκε δύο χρόνια πριν από τον θάνατό του, το 1918, και απεικονίζει την Ελίζαμπεθ Λέντερερ, με διαφανή, στολισμένη ρόμπα και διακοσμητικά μοτίβα εμπνευσμένα από την κινεζική τέχνη. Για δεκαετίες κοσμούσε το σπίτι του Λόντερ στην 5η Λεωφόρο της Νέας Υόρκης, ενώ είχε παρουσιαστεί μόνο περιστασιακά – στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης και στη Neue Galerie, που ίδρυσε ο αδελφός του. Το 2017 το έργο εκτέθηκε για πρώτη φορά εκτός ΗΠΑ, στη Εθνική Πινακοθήκη του Καναδά, όπου παρέμεινε έως φέτος.

Η ιστορικός τέχνης Έμιλι Μπράουν, που υπήρξε επί σχεδόν τέσσερις δεκαετίες σύμβουλος του Λόντερ, θυμάται ότι το πορτρέτο αποτελούσε το στολίδι της συλλογής του. Αρχικά βρισκόταν στο σαλόνι του, πριν μεταφερθεί στην τραπεζαρία για να αντικατασταθεί από ένα κυβιστικό έργο του Φερνάν Λεζέ. «Έτρωγε το μεσημεριανό του δίπλα στο πορτρέτο, στο ίδιο τραπέζι κάθε μέρα», είπε χαρακτηριστικά.

Σε μικρή απόσταση, στο Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης της Νέας Υόρκης, εκτίθεται το συνοδευτικό πορτρέτο της μητέρας της Ελίζαμπεθ, της Σερένα Λέντερερ. Ο Κλιμτ το είχε ζωγραφίσει περίπου 15 χρόνια νωρίτερα, με πιο αέρινη και λιτή τεχνοτροπία, σε αντίθεση με το έντονο και πλούσιο ύφος του έργου της κόρης. Και στις δύο μορφές, ωστόσο, παραμένει η ίδια διαπεραστική ματιά, σημειώνει η Μπράουν.

Τα δύο έργα σώθηκαν από θαύμα κατά τη διάρκεια του πολέμου. Οι Ναζί είχαν κατασχέσει τη συλλογή της οικογένειας Λέντερερ, εκθέτοντας μέρος της στη Βιέννη το 1943 και φυλάσσοντάς την στο κάστρο Ίμεντορφ, το οποίο κάηκε στο τέλος του πολέμου. Ωστόσο, τα οικογενειακά πορτρέτα εξαιρέθηκαν από την έκθεση λόγω της εβραϊκής καταγωγής της οικογένειας και διασώθηκαν.

Η Ελίζαμπεθ, που ήταν μόλις 20 ετών όταν πόζαρε στον Κλιμτ, υπήρξε, σύμφωνα με την Μπράουν, «μια τραγική φιγούρα». Είχε χάσει τα πάντα πριν από τον πόλεμο και πέθανε στα 50 της, κάτω από αδιευκρίνιστες συνθήκες. Στη δεκαετία του 1920, μεταστράφηκε στον προτεσταντισμό και παντρεύτηκε έναν βαρόνο, ο οποίος τη χώρισε λίγο πριν τον πόλεμο, την ίδια χρονιά που πέθανε ο γιος τους. Ενώ η οικογένειά της διέφυγε, εκείνη έμεινε στη Βιέννη. Για να προστατευθεί, ισχυρίστηκε ότι ήταν κόρη του Κλιμτ, με τη βοήθεια της μητέρας της. «Ήταν ένας μύθος που τη βοήθησε να επιβιώσει», εξηγεί η Μπράουν.

Το πορτρέτο επιστράφηκε τελικά στον αδελφό της, Έριχ Λέντερερ, το 1948, και αργότερα πέρασε στα χέρια του εμπόρου τέχνης Σερζ Σαμπάρσκι, ο οποίος το πούλησε στον Λόντερ το 1985.

Βαν Γκογκ, Ματίς και Μουνκ συμπληρώνουν το υπερθέαμα

Η Έβελιν Λόντερ φωτογραφημένη μπροστά από έργο του Ερνστ Λούντβιχ Κίρχνερ (Fränzi mit Pfeilbogen, 1910) στο σαλόνι της κατοικίας Λόντερ, 1973.

Πέραν των κορυφαίων έργων του Κλιμτ, η δημοπρασία περιλαμβάνει επίσης σημαντικά έργα από ονόματα που όρισαν την τέχνη όπως ο Βίνσεντ βαν Γκογκ, ο Ανρί Ματίς και ο Έντβαρντ Μουνκ, ανεβάζοντας τη συνολική εκτίμηση της συλλογής στα 465 εκατομμύρια ευρώ.

Ο Λέοναρντ Λόντερ, γιος της Εστέ Λόντερ και Διευθύνων Σύμβουλος της ομώνυμης εταιρείας μέχρι το 1999, είχε ήδη κάνει πρωτοσέλιδα το 2013.

Τότε έκανε στο Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης μία από τις σημαντικότερες δωρεές στην ιστορία του μουσείου, δίνοντάς του τη συλλογή του με 78 πίνακες κυβιστών, σχέδια και γλυπτά, που αποτιμώνται σε παραπάνω από 1 δισεκατομμύριο δολάρια.

Ο δισεκατομμυριούχος συλλέκτης έργων τέχνης, φιλάνθρωπος και μεγιστάνας της βιομηχανίας των καλλυντικών Λέοναρντ Λόντερ πέθανε σε ηλικία 92 ετών.