Economist σε Ευρωπαίους: Μη βλέπετε τη χρηματοδότηση του πολέμου ως βάρος, αλλά ως ευκαιρία

Μέχρι το τέλος του 2025, ο πόλεμος στην Ουκρανία –αμυντικές δαπάνες συν ξένη βοήθεια- θα έχει κοστίσει συνολικά περίπου 311 δισ. ευρώ. Ενώ λοιπόν ο Economist* παραδέχεται ότι το Κίεβο «πλησιάζει γρήγορα στο χείλους του γκρεμού», προτείνει στους Ευρωπαίους να δουν τον πόλεμο ως ευκαιρία για να σώσουν τους Ουκρανούς και να λυγίσουν τον Πούτιν. Αυτό θα το κάνουν δίνοντας σχεδόν… 340 δισ. ευρώ για τα επόμενα χρόνια. Πρόκειται για τόλμη ή ανοησία;

Η Ουκρανία αντιμετωπίζει μια μεγάλη έλλειψη ρευστού και αν δεν αλλάξει κάτι μέχρι τα τέλη Φεβρουαρίου θα ξεμείνει από χρήματα.

Με τον πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ να κόβει την αμερικανική οικονομική στήριξη προς την Ουκρανία και τους Ρώσους να προωθούνται στο μέτωπο, ο Economist τονίζει πως μόνο η Ευρώπη απομένει ως μοναδικός χρηματοδότης.

«Η υπερχρεωμένη, διχασμένη Ευρώπη πρέπει να βρει τα χρήματα για να κρατήσει την Ουκρανία στη μάχη» αναφέρει, σημειώνοντας μάλιστα ότι «θα ήταν μεγάλο λάθος να θεωρηθεί αυτή η έκκληση για μετρητά απλώς μια επώδυνη άσκηση ετήσιου προϋπολογισμού».

Αντίθετα, υπογραμμίζει είναι μια «ιστορική ευκαιρία να μετατοπιστεί η ισορροπία ισχύος ανάμεσα στην Ευρώπη και τη Ρωσία, αποκαλύπτοντας τη χρηματοοικονομική ευθραυστότητα του Κρεμλίνου και αλλάζοντας τον υπολογισμό κόστους–οφέλους του Βλαντίμιρ Πούτιν για πόλεμο και ειρήνη. Είναι επίσης μια ευκαιρία να επιταχυνθούν οι ευρωπαϊκές προσπάθειες για στρατιωτική και οικονομική αυτονόμηση από την Αμερική».

Μπορεί «ο λογαριασμός για την Ουκρανία είναι υψηλότερος απ’ όσο αντιλαμβάνονται οι περισσότεροι Ευρωπαίοι», λέει χαρακτηριστικά ο Economist αλλά είναι και «ευκαιρία”».

Φυσικά η εφημερίδα δεν αναφέρει τίποτα για αποστολή ευρωπαϊκών στρατευμάτων, αλλά και πάλι, λέει, οι πόλεμοι είναι επίσης δοκιμασίες «χρηματοοικονομικής ισχύος». «Σε παρατεταμένες συγκρούσεις, η ικανότητα και η βούληση να επιστρατεύσεις πόρους και να βρεις νέους τρόπους άντλησης ρευστότητας είναι κρίσιμες για το ποιος θα νικήσει· καμιά φορά είναι ο καθοριστικός παράγοντας. Αυτή η αλήθεια πρόκειται να γίνει οδυνηρά πραγματική για την Ευρώπη».

Ο Economist τάσσεται μάλιστα και υπέρ της κατάσχεσης ρωσικών περιουσιακών στοιχείων, αλλά αυτά υπολείπονται κατά 230 δισ. δολάρια από τις ανάγκες της Ουκρανίας. Αυτά τα χρήματα πρέπει να προέλθουν από τους Ευρωπαίους φορολογούμενους.

Τι θα κερδίσουν οι Ευρωπαίοι

Πρώτον, μια χρηματοδοτική δέσμευση που μπορεί να αποκαλύψει και να ενισχύσει τη μακροπρόθεσμη αδυναμία του Κρεμλίνου, λέει ο Economist. «Η Ρωσία έχει χάσει 200.000–500.000 στρατιώτες —διπλάσιους από την Ουκρανία. Φέρει επίσης βαρύ οικονομικό φορτίο. Οι δηλωμένες αμυντικές δαπάνες θα φτάσουν τα 160 δισ. δολάρια το 2025, ενώ οι κρατικές τράπεζες έχουν επιδοθεί σε τεράστια, εκτός προϋπολογισμού, πιστωτική επέκταση για να στηρίξουν το στρατιωτικοβιομηχανικό σύμπλεγμα».

Μπορεί οι κυρώσεις να μην δούλεψαν, αλλά σύμφωνα με τον Economist, η αρχική «πολεμική άνθηση» του έχει πλέον δώσει τη θέση της σε στασιμοπληθωρισμό, με ανάπτυξη σχεδόν μηδενική, ελλείψεις εργατικού δυναμικού, κρυμμένα «κόκκινα» δάνεια, πληθωρισμό 8% και επιτόκια 16,5%. Έτσι η βρετανική εφημερίδα εκτιμά και προτείνει πως αν η Ευρώπη συνεχίσει για καμια πενταετία να χρηματοδοτεί τον πόλεμο θα οδηγήσει τη Ρωσία πιθανότατα σε οικονομική κρίση στριμώχνοντας τον Πούτιν.

Το δεύτερο όφελος για την Ευρώπη θα ήταν να γίνει λιγότερο εξαρτημένη στρατιωτικά από την Αμερική — μια αναγκαιότητα, δεδομένης της ασταθούς δέσμευσης του  Τραμπ στο ΝΑΤΟ. «Κάθε μακροπρόθεσμη λύση χρηματοδότησης για την Ουκρανία θα βοηθούσε την Ευρώπη να οικοδομήσει τη χρηματοοικονομική και βιομηχανική ισχύ που χρειάζεται για να υπερασπιστεί τον εαυτό της».

Σύμφωνα με το περιοδικό μια τετραετής δέσμευση θα κόστιζε 390 δισ. δολάρια, σχεδόν εξ ολοκλήρου σε δωρεές όπλων και μετρητών για τη χρηματοδότηση των δημοσιονομικών ελλειμμάτων της Ουκρανίας. Ο Economist παραδέχεται ότι είναι πολλά τα λεφτά, αλλά δίχως αυτά η Ουκρανία τον πόλεμο.

Μιλώντας εκ του ασφαλούς

Ο Economist όμως μιλάει όχι μόνο εκ του ασφαλούς, αλλά με λάθος εκτιμήσεις. Ο πρώην Αμερικνός πρέσβης Ντέιβιντ Ράντελ έχει εξηγήσει με ανάλυσή του στην Telegraph ότι η μοναδική διέξοδος είναι η διπλωματία, καθώς η Ρωσία δεν πρόκειται να ηττηθεί.  «Ήταν ανέκαθεν εξαιρετικά απίθανο η Ουκρανία, με ΑΕΠ 200 δισ. δολάρια το 2021 και πληθυσμό 44 εκατ., να μπορέσει να νικήσει τη Ρωσία, με ΑΕΠ 1,8 τρισ. δολάρια και πληθυσμό 145 εκατομμύρια. Αυτό φαίνεται ιδιαιτέρως αληθές, αφού μόνο η Ρωσία διαθέτει αξιόλογη πολεμική αεροπορία, σημαντική αμυντική βιομηχανία και πυρηνικά όπλα».

Ο έμπειρος διπλωμάτης υπογραμίζει ότι παρά τη στήριξη του ΝΑΤΟ προς την Ουκρανία από πυραύλους μικρού βεληνεκούς, σε μεσαίου βεληνεκούς και σε βαρέα όπλα και προηγμένα μαχητικά αεροσκάφη, η Μόσχα συνεχίζει την αργή, αμείλικτη προέλαση. Ο ρωσικός στρατός λέει αποτελείται κυρίως από εθελοντές, ενώ δαπανά, σύμφωνα με εκτιμήσεις, το 7% του ΑΕΠ της για τις ένοπλες δυνάμεις της. «Το Κίεβο, αντιθέτως, δαπανά περίπου το 34% του ΑΕΠ στην άμυνα και έχει καταντήσει να «απαγάγει» άνδρες από τον δρόμο μόνο και μόνο για να παραμείνει στη μάχη».

Υπενθυμίζεται ότι ο Μέγας Ναπολέον είχε νικηθεί από τη συνασπισμένη Ευρώπη εν μέρει χάρη και στις αμεσες βρετανικές επιχορηγήσεις προς συμμάχους (η λεγόμενη “Golden Cavalry of St George”) είχε φτάσει περίπου στα £65 εκατ. Τότε όμως πολεμούσε και η Βρετανική Αυτοκρατορία τον Ναπολέοντα, δεν έδινε μόνο χρήματα. Ο Economist πιστεύει ότι μόνο με τα χρήματα οι Ουκρανοί θα αντέξουν. Μάλλον όμως έχει δίκιο ο Αμερικανός πρέσβης, συμπεραίνοντας πως «ενώ μια γενιά Ουκρανών ανδρών πεθαίνει, η πραγματικότητα είναι ότι χωρίς άμεση παρέμβαση του ΝΑΤΟ, η Ουκρανία έχει περίπου τόσες πιθανότητες να νικήσει τη Ρωσία, όσες θα είχε το Βέλγιο απέναντι στη Γερμανία».

*Η φωτογραφία είναι το εξώφυλλο από το έντυπο του Economist