Παράνοια, ναρκωτικά, καρδιακή προσβολή, πραξικόπημα, τυφώνας: Το Αποκάλυψη Τώρα σχεδόν σκότωσε τον Κόπολα

Τα γυρίσματα του εμβληματικού Αποκάλυψη Τώρα ήταν μια Οδύσσεια χάους, παράνοιας και φυσικών καταστροφών και παραλίγο να στοιχίσει τη ζωή στον θρυλικό σκηνοθέτη του, Φράνσις Φορντ Κόπολα.

Όταν ο Φράνσις Φορντ Κόπολα ξεκίνησε τα γυρίσματα του Αποκάλυψη Τώρα στις Φιλιππίνες, είχε σχεδιάσει μία παραγωγή πέντε μηνών. Όμως, σχεδόν 240 ημέρες, αντικαταστάσεις πρωταγωνιστών, καρδιακές προσβολές, τυφώνες και οργισμένους στρατιώτες μετά, ο Κόπολα κατάφερε να ολοκληρώσει το κινηματογραφικό του όραμα – έναν προσωπικό «Γολγοθά» που τον έφερε, όπως αποκαλύπτει ένα νέο βιβλίο, στα πρόθυρα του θανάτου.

Η περιπέτεια του Φράνσις Φορντ Κόπολα στο να φέρει στην οθόνη το επικό δράμα για τον πόλεμο του Βιετνάμ, Αποκάλυψη Τώρα, δεν ήταν απλά άθλος, υποστηρίζει ο συγγραφέας Τζον Μαλάχι στο νέο του βιβλίο, Rewinding The ’80s: Cinema Under the Influence of Music Videos, Action Stars, and a Cold War.

«Αντικαταστάσεις πρωταγωνιστών, τυφώνες που διέλυσαν σκηνικά, ένας παρανοϊκός Μάρλον Μπράντο, ένας σχεδόν νεκροζώντανος Μαρτιν Σιν και ένα πραξικόπημα»

View this post on Instagram

A post shared by Running Press Book Publishers (@runningpressbooks)

Η ταινία «παραλίγο να σκοτώσει» τον θρυλικό δημιουργό της αναφέρει στο βιβλίο που φωτίζει το εξαντλητικό παρασκήνιο της παραγωγής, αποδεικνύοντας ότι το πραγματικό δράμα εκτυλισσόταν όχι μόνο μπροστά, αλλά και πίσω από τις κάμερες στη ζούγκλα των Φιλιππίνων.

Το αρχικό σχέδιο ήταν φιλόδοξο, αλλά ρεαλιστικό: μια πεντάμηνη παραγωγή που θα μετέφερε το πνεύμα του Heart of Darkness [Η Καρδιά του Σκότους] του Τζόζεφ Κόνραντ στο Βιετνάμ.

Στην πραγματικότητα ωστόσο, τα γυρίσματα διήρκεσαν πολύ περισσότερο, αγγίζοντας τις 238 ημέρες. Αυτή η αύξηση ήταν και εκκίνηση μιας αλυσιδωτής αντίδρασης καταστροφών.

Ο Κόπολα βρέθηκε αντιμέτωπος με μια σειρά από απρόβλεπτα, ξεκινώντας από τα προβλήματα του καστ. Έναν μόλις μήνα μετά την έναρξη, ο σκηνοθέτης αναγκάστηκε να αντικαταστήσει τον αρχικό του πρωταγωνιστή, Χάρβεϊ Καϊτέλ, με τον Μάρτιν Σιν, οδηγώντας σε επαναλήψεις όλων των σκηνών που είχαν ήδη γυριστεί.

«»Σιγά-σιγά, γίναμε παράφρονες», θυμήθηκε ο σκηνοθέτης, περιγράφοντας τον παρασκηνιακό Γολγοθά ενός από τα σπουδαιότερα πολεμικά έπη του σινεμά»

View this post on Instagram

A post shared by History of Cinema (@historyofcinema)

Η «κατάρα» της ζούγκλας

Το κοσμικό σύμπαν φάνηκε να συνωμοτεί ενάντια στην παραγωγή. Λίγες εβδομάδες αφότου ο Μάρτιν Σιν είχε πλέον προσαρμοστεί στον ρόλο του λοχαγού Γουίλαρντ, ένας τυφώνας έπληξε τις Φιλιππίνες, καταστρέφοντας περισσότερα από τα μισά σκηνικά.

Η παραγωγή σταμάτησε για σχεδόν δύο μήνες, προκαλώντας μια δραματική αύξηση του ήδη διογκωμένου προϋπολογισμού. Όταν τα γυρίσματα ξανάρχισαν τον Ιούλιο του 1976, τα προβλήματα δεν είχαν τελειώσει.

Μια τοπική εξέγερση ανάγκασε τις αρχές των Φιλιππίνων να ανακαλέσουν τα στρατιωτικά ελικόπτερα που είχαν δανείσει στην παραγωγή για τις ανάγκες της ταινίας, ενώ τα συνεργεία ήταν υποχρεωμένα να τα βάφουν καθημερινά για να τα διακρίνουν από αυτά που χρησιμοποιούσε η κυβέρνηση.

Ο «ατίθασος» Μπράντο και η καρδιακή προσβολή

Μέσα σε αυτό το κλίμα, ο Κόπολα είχε να διαχειριστεί τον «ατίθασο Μάρλον Μπράντο», ο οποίος έφτασε στα γυρίσματα με σημαντικό επιπλέον βάρος, αλλά και τις φήμες για εκτεταμένη χρήση αλκοόλ και ναρκωτικών στο σετ.

Ο ίδιος ο σκηνοθέτης παραδέχτηκε αργότερα την ψυχολογική του κατάρρευση. «Σιγά-σιγά, γίναμε παράφρονες», θυμήθηκε, περιγράφοντας έναν κόσμο που παρέπεμπε σε έργο του Κάφκα.

Η κορύφωση του δράματος ήρθε στις αρχές του 1977, κατά τη διάρκεια των επαναληπτικών γυρισμάτων. Ο Μάρτιν Σιν, μόλις στα μέσα των τριάντα του τότε, υπέστη σχεδόν μοιραία καρδιακή προσβολή μέσα στη ζούγκλα.

Φοβούμενοι ότι οποιαδήποτε περαιτέρω καθυστέρηση θα οδηγούσε στην κατάρρευση ολόκληρης της παραγωγής, το περιστατικό ανακοινώθηκε δημοσίως ως «θερμοπληξία».

Η αναμονή για την αποκατάσταση της υγείας του Σιν προκάλεσε άλλη μία καθυστέρηση και περαιτέρω εκτίναξη του προυπολογισμού και του δυσβάσταχτου κόστους της ταινίας.

Παρά τον προσωπικό Γολγοθά και το χάος που επικρατούσε στα γυρίσματα, ο Φράνσις Φορντ Κόπολα κατάφερε να ολοκληρώσει το όραμά του.

Όταν το Αποκάλυψη Τώρα κυκλοφόρησε τον Αύγουστο του 1979, η επιτυχία του ήταν τεράστια, αποσπώντας οκτώ υποψηφιότητες για Όσκαρ.

Η ταινία παραμένει ένα από τα πιο φωτεινά επιτεύγματα του Κόπολα και ένα διαρκές θέμα μελέτης στον κινηματογραφικό κόσμο, αλλά και μια ζωντανή υπενθύμιση του πόσο ακριβά –κυριολεκτικά και μεταφορικά– πληρώθηκε το τίμημα της δημιουργίας ενός αριστουργήματος.