Ουκρανία: Ένα από τα ισχυρά αφηγήματα που σχεδόν αποκλείουν σπονδές κι ελπίδες

Η Ουκρανία παραμένει και αυτό το φθινόπωρο στο επίκεντρο του διεθνούς ενδιαφέροντος, μετά από ακόμη ένα επικοινωνιακό ρόλερ κόστερ, που αυτήν τη φορά διήρκεσε επτά μήνες.

Από τον τσακωμό Τραμπ-Ζελένσκι στον Λευκό Οίκο, μέχρι τη θερμή υποδοχή που επιφύλαξε ο Αμερικανός πρόεδρος στον Πούτιν και το «νίπτω τας χείρας μου» που υποδήλωσε ο ίδιος περίπου έναν μήνα μετά, τα συναισθήματα στις τάξεις του Συνασπισμού των Προθύμων εναλλάσσονταν μεταξύ ζενίθ και ναδίρ – τουλάχιστον αυτό εξεπέμπετο στην ατμόσφαιρα της ηπείρου μας.

Σ’ έναν πόλεμο, είθισται ν’ αναπτύσσονται αφηγήματα που εξυπηρετούν σκοπούς, στόχους κι ενίοτε σκοπιμότητες.

Αυτά τα αφηγήματα, εάν είναι διαρκώς ενισχυόμενα, ενίοτε μετατρέπονται σε δόγματα και τότε χαράσσουν μονόδρομους.

Ένα αφήγημα που έχει αναπτυχθεί από τον Πούτιν και όλα δείχνουν πως πλέον αποτελεί πυρηνικό στοιχείο των επιδιώξεών του, ότι είναι στρατηγικός στόχος του να ακυρωθούν στη δυτική Ουκρανία οι νόμοι που επιβλήθηκαν σε όλη τη χώρα αρχής γενομένης από το 2014 και κατήργησαν δικαιώματα των ρωσόφωνων πολιτών της, έχει ήδη αναλυθεί. 

Αλλά υπάρχει κι ένα αφήγημα που έχει αναπτυχθεί από τη νυν ηγεσία της ΕΕ και το οποίο έχει ενισχυθεί τόσο που γεννάται το ερώτημα εάν πλέον δύναται να το εγκαταλείψει ή αν έχει αυτο-εγκλωβιστεί, ηθελημένα η μη, σ’ έναν μονόδρομο.

Πρόκειται για τη σύνδεση της στρατηγικής ήττας της Ρωσίας στην Ουκρανία με τη μελλοντική ασφάλεια της Ευρώπης, που πλέον μοιάζει άρρηκτη.

Διότι όταν θέτεις υπαρξιακό ζήτημα κι εν συνεχεία αναπαράγεις σε ολοένα και πιο δραματικούς τόνους μια επιχειρηματολογία που κάνει ολοένα και πιο αληθοφανή τον υποτιθέμενο κίνδυνο, τότε κλείνεις κάθε έξοδο προς άλλον προορισμό.

Διότι εάν μετά από όλα αυτά δεν… το πας μέχρι τέλους, τότε θα είναι σαν να δηλώνεις ότι απέτυχες να εξασφαλίσεις τη μελλοντική ασφάλεια.

Και το «τέλος», εν προκειμένω, είναι η στρατηγική ήττα της Ρωσίας στην Ουκρανία. Τι περιλαμβάνει; Μα η ηγεσία της ΕΕ εξακολουθεί να το δηλώνει σε όλους τους πιθανούς τόνους: Την επαναφορά in statu quo ante bellum erat.

Όπερ σημαίνει ότι το σενάριο να μη γίνουμε μάρτυρες σπονδών ακόμη και στο μακρινό μέλλον, ενδέχεται να μην είναι φανταστικό: Θυμίζουμε ότι Ρωσία και Ιαπωνία δεν έχουν υπογράψει συνθήκη ειρήνης μετά τον Β´ Παγκόσμιο Πόλεμο, δηλαδή τυπικά εξακολουθούν να βρίσκονται σε εμπόλεμη κατάσταση. Το 2022, δε, η Ρωσία ανακοίνωσε ότι δεν προτίθεται να συνεχίσει τις συνομιλίες για συνθήκη ειρήνης με την Ιαπωνία.

Πρόσφατες αναφορές

Τη σκυτάλη της ενίσχυσης του περί ου ο λόγος αφηγήματος, το τελευταίο χρονικό διάστημα την έχει λάβει η πρωθυπουργός της Δανίας, που την Παρασκευή (10/10) ανακοίνωσε ότι η χώρας της αγόρασε πολεμικά αεροπλάνα από τις ΗΠΑ εξ αφορμής -φυσικά- της εξ Ανατολών απειλής. Πρόκειται για δεκαέξι F-35.

Η Ευρώπη βρίσκεται αντιμέτωπη με τη «δυσκολότερη και πιο επικίνδυνη κατάσταση από το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου», υποστήριξε την 1η του Οκτώβρη η Φρεντέρικσεν.

«Ελπίζω ότι πλέον αναγνωρίζουμε όλοι πως πρόκειται για έναν υβριδικό πόλεμο: σήμερα στην Πολωνία, αύριο στη Δανία, την επόμενη εβδομάδα αλλού, με σαμποτάζ ή επιθέσεις με drones», προσέθεσε, μολονότι ουδέποτε έγινε σαμποτάζ ή επίθεση σε αυτές τις χώρες.

Κάλεσε, τέλος, την ΕΕ να δώσει μιαν «ισχυρή απάντηση στη Ρωσία».

Στη συνωμοσιολογία και την κινδυνολογία κατέφυγε προσφάτως ο Μερτς, που εξαπέλυσε ακραίες κατηγορίες εις βάρος της Ρωσίας, χωρίς να έχει ούτε μισή απόδειξη να προσκομίσει.

Συγκεκριμένα, ο Μερτς δήλωσε αρχικά ότι η Γερμανία βρίσκεται τώρα «σε κατάσταση σύγκρουσης με τη Ρωσία».

Εν συνεχεία, επιδιδόμενος σ’ ένα κρεσέντο λαϊκισμού προσκομίζοντας… «φέρεται», ισχυρίστηκε ότι η Ρωσία αποσταθεροποιεί τη Γερμανία.

Ακολούθως, ο Μερτς είπε ότι η Ρωσία «φέρεται» να διεξάγει τακτικές επιχειρήσεις παρέμβασης μέσω των κοινωνικών δικτύων.

Ο καγκελάριος είπε επίσης ότι οι υπηρεσίες πληροφοριών τον ενημερώνουν καθημερινά ότι η Ρωσία «φέρεται» να πραγματοποιεί επιθέσεις σε υποδομές και να επηρεάζει την κοινή γνώμη.

«Σήμερα έχουμε μια κατάσταση που θυμίζει το 1938»

Εάν η Δύση δεν κινητοποιηθεί, τότε οι Ρώσοι «θα πάρουν περισσότερα από όσα τόλμησαν ποτέ να ονειρευτούν», υποστήριξε προ ημερών η Κάγια Κάλας, σε δηλώσεις της που προκάλεσαν ιδιαίτερη αίσθηση.

Η Ύπατη Εκπρόσωπος της ΕΕ για την Εξωτερική Πολιτική προσέθεσε ότι «ορισμένες χώρες της Ευρώπης είναι πρόθυμες να αποστείλουν στρατιώτες στην Ουκρανία διότι έχουν συνειδητοποιήσει ότι τελικά θα είναι φθηνότερο να σταματήσουν τη Ρωσία παρά να έχουν ρωσικά τανκς στις πύλες της Ευρώπης».

Ακόμη πιο έντονη αίσθηση προκάλεσε η εξής ιστορική σύγκριση στην οποίαν προέβη:

«Σήμερα έχουμε μια κατάσταση που θυμίζει το 1938. Η Τσεχοσλοβακία είχε ζητήσει βοήθεια εναντίον της ναζιστικής Γερμανίας. Δεν την έλαβε και έπεσε στα χέρια των Ναζί. Σήμερα, εάν η Ουκρανία πέσει, τότε αυτό θα απειλήσει την ασφάλεια όλης της Ευρώπης. Πρέπει να δείξουμε ότι έχουμε πάρει το μάθημά μας από την ιστορία».

Προσφάτως, πάντως, η Κάλας κατόρθωσε να τη λοιδορήσουν ακόμη και οι πιο ένθερμοι πολέμιοι της Ρωσίας, εξαιτίας δήλωσής της για τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Συγκεκριμένα, η Κάλας υποστήριξε ότι οι ΗΠΑ (σ.σ. με 407.000 νεκρούς) συνέβαλαν περισσότερο στη νίκη των Συμμάχων απ’ ό,τι η ΕΣΣΔ (σ.σ. εξολόθρευσε το 78 με 80 τοις εκατό των Δυνάμεων του Άξονα και είχε 27.000.000 νεκρούς) και η Κίνα (σ.σ. με 18.000.000 νεκρούς) μαζί.

Πηγαδάκι Κάλας, Ζελένσκι, Στάρμερ στο περιθώριο της άτυπης συνόδου της ΕΕ στην Κοπεγχάγη (2/10)