Μετανάστευση: Εάν σταματήσουν οι ροές ο πληθυσμός της Ευρώπης θα μειωθεί πάνω από 30% σε 80 χρόνια

Τα στοιχεία της Eurostat είναι αμείλικτα και καταρρίπτουν τους μύθους γύρω από τη μετανάστευση. Το περιβόητο «δεν χωράμε», ένας από τους πιο διαδεδομένους μύθους που συνοδεύουν τη μετανάστευση, ενώ ξεκίνησε από περιθωριακές ακροδεξιές ομάδες έφτασε να γίνει το νέο δόγμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης που σκληραίνει διαρκώς τη στάση της λαμβάνοντας όλο και περισσότερα μέτρα καταστολής εναντίον μεταναστών αλλά και προσφύγων.

Στην πραγματικότητα όμως το πρόβλημα της Γηραιάς Ηπείρου είναι το ακριβώς αντίθετο. Ο αριθμός των μεταναστών και των προσφύγων που φτάνουν στην Ευρώπη δεν είναι αρκετός για να ανατρέψει την προδιαγεγραμμένη πορεία της μείωσης του πληθυσμού. Σίγουρα όμως την καθυστερεί.

Σύμφωνα με τον Guardian, οι τελευταίες προβλέψεις που εκπονήθηκαν από την Eurostat, υποδηλώνουν ότι ο πληθυσμός της Ένωσης θα είναι 6% μικρότερος έως το 2100 με βάση τις τρέχουσες τάσεις – μειώνοντας τον πληθυσμό στα 419 εκατομμύρια, από 447 εκατομμύρια σήμερα.

Στο μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης, οι πληθυσμοί όχι μόνο θα συρρικνώνονταν ελλείψει της μετανάστευσης, αλλά και θα γερνούσαν καθώς ο αριθμός των νέων μειώνεται σε σχέση με τους ηλικιωμένους

Αλλά αυτή η μείωση ωχριά σε σύγκριση με το σενάριο της Eurostat χωρίς μετανάστευση. Όταν «μηδενίσει τις ροές» η υπηρεσία προβλέπει μείωση του πληθυσμού περισσότερο από 1/3. Σε αυτό το σενάριο ο πληθυσμός το 2100 θα είναι 295 εκατομμύρια!

Στην πρώτη περίπτωση η στατιστική υπηρεσία εκτιμά ότι οι χώρες θα έχουν τα ίδια επίπεδα μετανάστευσης στο μέλλον όπως διαμορφώθηκαν την τελευταία 20ετία.

Ο πληθυσμός της ΕΕ το 2100 με τα ίδια επίπεδα μετανάστευσης / Πηγή: Guardian

Ο πληθυσμός της ΕΕ χωρίς μετανάστευση / Πηγή: Guardian

Οι πρωτοπόροι της ευρωπαϊκής οικονομίας (Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία) είναι αυτοί που θα πληγούν πολύ περισσότερο από τη μείωση της μετανάστευσης.

Χαρακτηριστικό είναι ότι στην Ιταλία, που η ακροδεξιά πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι, έχει θέσει ως προτεραιότητα την καταπολέμηση της μετανάστευσης, ο πληθυσμός θα μειωνόταν κατά το ήμισυ μέχρι το τέλος του αιώνα με μηδενικές αφίξεις.

Μόνο μια χούφτα κράτη της ΕΕ θα παρατηρούσαν μικρή διαφορά από τα κλειστά σύνορα: η Ρουμανία, η Λετονία και η Λιθουανία, δηλαδή χώρες που χάνουν συνήθως πληθυσμό προς άλλα κράτη.

Μεγάλες οικονομικές επιπτώσεις

Αντίθετα, στο μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης, οι πληθυσμοί όχι μόνο θα συρρικνώνονταν ελλείψει της μετανάστευσης, αλλά και θα γερνούσαν καθώς ο αριθμός των νέων μειώνεται σε σχέση με τους ηλικιωμένους.

Σήμερα, το 21% του πληθυσμού της ΕΕ είναι ηλικίας 65 ετών και άνω. Στο βασικό σενάριο της Eurostat, αυτό το ποσοστό θα αυξηθεί στο 32% έως το 2100. Αλλά στο σενάριο μηδενικής μετανάστευσης, θα αυξηθεί περαιτέρω, στο 36%.

Όσοι μελετούν την μεταβαλλόμενη ηλικιακή πυραμίδα της Ευρώπης λένε ότι αυτές οι εξελίξεις θα θέσουν τις χώρες υπό αυξανόμενη οικονομική πίεση.

«Οι κύριες συνέπειες θα είναι η βραδύτερη ανάπτυξη, επειδή το εργατικό δυναμικό θα συρρικνωθεί, και τα υψηλότερα φορολογικά βάρη, επειδή οι συνταξιοδοτικές δαπάνες και η ζήτηση για υγειονομική περίθαλψη και φροντίδα ηλικιωμένων θα αυξηθούν», δήλωσε στον Guardian ο Τζον Σπρίνγκφορντ, συνεργάτης στο thinktank Centre for European Reform.

Οι βιομηχανίες υγείας και κοινωνικής φροντίδας θα αποκτήσουν ολοένα και μεγαλύτερη σημασία για τη διαχείριση μιας γηράσκουσας Ευρώπης και πολλά συστήματα υγείας στην ΕΕ εξαρτώνται ήδη από μετανάστες γιατρούς ή νοσηλευτές.

Εκτίμηση πληθυσμού ανά χώρα – Με τη μαύρη καμπύλη ο πληθυσμός με μετανάστευση με την κόκκινη χωρίς / Πηγή: Guardian

Ταυτόχρονα, οι ειδικοί τονίζουν ότι η μετανάστευση από μόνη της δεν αρκεί για να αντιμετωπιστούν οι δημογραφικές προκλήσεις της Ευρώπης, αλλά είναι μία από τις πολλές λύσεις.

Οι μετανάστες που έρχονται δεν αρκούν

«Η αύξηση των επιπέδων μετανάστευσης δεν θα λύσει αυτά τα δημογραφικά προβλήματα από μόνη της – τα επίπεδα που απαιτούνται για να γίνει αυτό θα ήταν πολύ μεγάλα και υπάρχουν μόνο περιορισμένοι αριθμοί μεταναστών που είναι πρόθυμοι να μετακινηθούν», δήλωσε ο Σπρίνγκφορντ.

«Αλλά θα βοηθούσαν, όπως και η αύξηση των ποσοστών απασχόλησης των ατόμων σε ηλικία εργασίας, η μείωση της ηλικίας συνταξιοδότησης, η μεταρρύθμιση των συντάξεων και η μετατόπιση του φορολογικού βάρους από το εισόδημα από την εργασία στον πλούτο, ιδίως στην περιουσία».

Ακόμα ένας μύθος που καταρρίπτεται είναι ότι οι περισσότεροι μετανάστες και πρόσφυγες έρχονται στην Ευρώπη, ενώ στην πραγματικότητα από τον πληθυσμό που μεταναστεύει μόνο ένα μικρό ποσοστό φτάνει στη Γηραιά Ήπειρο.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση αντιθέτως επενδύει μεγάλα ποσά για να φρουρεί τα σύνορά της και να ενισχύει μία σειρά από καθεστώτα εκτός ηπείρου προκειμένου να κρατούν τους μετανάστες μακριά, ακόμα κι αν είναι γνωστό ότι στις χώρες – φυλακές τα ανθρώπινα δικαιώματα παραβιάζονται συστηματικά.

Τα φορολογικά βάρη αυξάνονται ήδη στην ΕΕ

Οι μετανάστες που φτάνουν στην Ευρώπη θα πρέπει επίσης να εντάσσονται στην αγορά εργασίας και να καταπολεμηθεί η μαύρη εργασία και ο κοινωνικός αποκλεισμός που εντείνει το πρόβλημα.

Εντός των εθνικών συνόρων οι αγροτικές περιοχές είναι αυτές που θα υποστούν το κύριο βάρος της επερχόμενης μείωσης του πληθυσμού της Ε.Ε.

Τα χωριά που σβήνουν από τον χάρτη

Τα επόμενα 80 χρόνια πολλά χωριά θα μπορούσαν να σβήσουν από τον χάρτη όπως το βλέπουμε ήδη να συμβαίνει και στην Ελλάδα, με τα σχολεία να κλείνουν και τους κατοίκους αυτών των περιοχών να είναι όλο και μεγαλύτερης ηλικίας.

Το χωριό Camini στη νότια Ιταλία ήταν ένα από τα πολλά χωριά της Καλαβρίας που ερήμωσαν. Έγινε γνωστό ως ο τόπος ενός προγράμματος εγκατάστασης προσφύγων σε μια προσπάθεια να συνεχίσει να υπάρχει.

Τα αποτελέσματα αυτής της προσπάθειας παρουσιάστηκαν σε μια έκθεση στο Συμβούλιο της Ευρώπης.

«Παρακολουθούσα τον τόπο να πεθαίνει σιγά σιγά. Τα σπίτια απλώς κατέρρεαν επειδή κανείς δεν ζούσε σε αυτά», δήλωσε η Ροζάριο Ζουρζόλο, η οποία γεννήθηκε στο Camini και είναι τώρα πρόεδρος του συνεταιρισμού που διαχειρίζεται το έργο επανεγκατάστασης, Eurocoop Servizi.

Μέχρι στιγμής, 50 πρόσφυγες έχουν εγκατασταθεί μόνιμα στο χωριό στο πλαίσιο του προγράμματος, ανεβάζοντας τον πληθυσμό του χωριού σε 350, ενώ άλλοι 118 πρόσφυγες φιλοξενούνται προσωρινά. Ένα συμβολικό επίτευγμα για το πρόγραμμα ήταν η πρόσφατη επαναλειτουργία του τοπικού σχολείου.

Η Ζουρζόλο είπε ότι το Camini μπορεί να λειτουργήσει ως μοντέλο για να βοηθήσει στην αναζωογόνηση άλλων ευρωπαϊκών περιοχών που βιώνουν μείωση του πληθυσμού.

Η Σερένα Φράνκο, η οποία συμμετέχει επίσης στο έργο Camini και παρουσίασε στοιχεία στο Συμβούλιο της Ευρώπης, πρόσθεσε: «Φέρνουν γνώση και τώρα αρχίζουμε να αναπτυσσόμαστε μαζί τους και να δημιουργούμε νέα πράγματα, νέες διαδικασίες, νέες θέσεις εργασίας που θα ήταν αδύνατες χωρίς αυτούς».